Luyo sa inadlaw nga brownout nga nasinati sa Sugbo karon, nagkadako na ang problema sa kakulang sa suplay sa kuryente ang lalawigan. Dugay na kining brownout nga milapdos sa Sugbo ug wala pay solusyon nga nakab-ot ang kagamhanan ug ang power sector pagsulbad niini.
Nagkadako ang demand sa atong sa kuryente tungod sa nagkadaghang patigayon ug nagsakang populasyon. Apan bisan pa man niini, wala gayud misaka ang suplay sa kuryente sa lalawigan.
Hinuon, adunay gipangtukod karon nga mga coal-fired power plant sa lalawigan nga sarang makadugang sa suplay sa kuryente niini. Apan miani usab kini og oposisyon sa nagkalain-laing sektor.
Tungod lagi kuno kay makadaut kini sa panglawas sa katawhan, pwerte nakarebenta ang ubang sektor sa katukoran niining mga coal power plant. Ilabina niadtong nagpakaaron-ingnon nga mga environmentalist.
Gani dili lamang dinhi sa Sugbo mitumaw kining maong mga protesta. Adunay pipila ka mga coal power nga gipangtukod sa Pilipinas ang nakasugat usab og mga protesta.
Apan makadaut ba gayud ang coal-fired power plant sa panglawas sa niadtong mga nagpuyo palibot niini. Unsa usab kaha ka tinuod sa pasiatab sa mga environmentalist nga makadaut kini sa kalikopan?
Unsa may ilang pruweba niining ilang akusasyon sa ka harmful kuno sa usa ka coal power plant? Kun aduna man, igo kaha kini pagkumbinser sa tanan batok niining maong klase sa planta?
Usa ako sa napulo ka mamahayag sa Sugbo nga mibisita sa Taiwan pinaagi sa usa ka educational tour nga gipahigayon sa Cebu Energy Development Corporation (CEDC) sa niaging semana.
Ang CEDC adunay gitukod nga 246-megawatt coal-fired power plant didto sa dakbayan sa Toledo gamit ang bag-o ug limpyo nga teknolohiya. Ug gusto niini nga mapahibalo ang publiko pinaagi sa media mahitungod sa moderno niining kasangkapan pagpadagan sa maong coal plant nga dili usab makompromiso ang panglawas niadtong nagpuyo palibot niini.
Among giadto ang coal-fired power plant sa Formosa Heavy Industries Corporation dayong tugpa namo sa Taiwan Tao Yuan International Airport. Misagop sa bag-ong teknolohiya ang Formosa sa pagpadagan niining maong planta hinungdan nga wala gyu’y abog sa palibot niini.
Kami nakumbinse nga dili gayud makadaut ang coal power plant kun maayo lamang ang pag-operate niini sama sa gibuhat karon sa CEDC sa planta niini didto sa Toledo City.
Ang Formosa maoy usa sa mga partner sa CEDC pagtukod sa planta niini sa maong dakbayan. Busa makasiguro gayud kini sa ka limpyo sa operasyon sa maong planta gumikan kay migamit kini og modernong teknolohiya sama sa gigamit sa Formosa sa planta niini didto sa Taiwan.
Si Mr. Ken Tai sa Formosa milibot kanamo sa planta niini. Limpiyo kaayo ug puti ang aso nga mibugwak sa smokestack niini tungod kay kontrolado man ang paglabay sa hugaw niini.
Gi-seminar usab kami sulod sa planta sa Formosa sa modernong proseso niini paggamit sa abo gikan sa planta. Estrikto kaayo ang Formosa sa pagpagawas sa abo sa maong planta. Gani, nagsubay gayud kini internasyonal nga standard sa waste management.
Hinuon matud pa ni Mr. Tai nga walay toxic waste nga ibuga sa coal plant tungod kay dili man usab toxic ang uling. Insakto usab siya gumikan kay wala gyu’y toxic element ang uling.
Sa wala pa kami mibisita sa planta sa Formosa, miagi usa kami sa planta nga anaa mismo tunga-tunga sa siyudad sa Taoyuan nga puwerteng puti-a sa aso nga gibuga. Gani ang maong planta anaa nahimutang taliwala sa residential area, mga hotel ug duol sa usa ka dakong mall.
Walay isyu sa siguridad ang mitumaw gikan sa mga nagpuyo duol sa maong planta gumikan kay maayo ang pagka-manage niini tungod lagi sa modernong teknolohiya nga gigamit niini.
Dinhi sa ato, dali kaayong moulbo ang mga protesta batok sa katukoran sa mga coal power plant tungod sa rason nga makadaot kini sa panglawas sa katawhan. Apan kun atong basihan ang mga pamaagi didto sa Taiwan, layo ra sa tinuod ang gipasiatab sa mga nagpakaaron-ingnong environmentalist.
Ug kini nga bag-ong teknolohiya maoy gisagop sa CEDC karon alang sa ilang planta didto sa dakbayan sa Toledo.
* * *
Email: yacilam@yahoo.com