Hinuktuki g'yod pag-ayo

Nindot puy-an ang bukid kay bugnaw kini kun itandi sa kinapusorang bahin sa magahub nga dakbayan, apan daw sa makapadali kini sa kamatayon tungod sa ubos nga pangisip sa uban.

Mga duha na ka tuig sukad sa akong pagbalhin pagpuyo diri sa bukid. Apan nabantayan nako nga kanunay man lang ko nga mag-ubo-ubo, ilabi na panahon sa buntag.

Misamot g’yod kagahapon ang akong ubo dihang nakahanggap ko sa aso nga gikan sa daub sa mga basura sa among silingan.

Buntag pang sayo nga nakita ko na ang akong silingan nga nagbitbit og plastik bag nga puno sa mga basura, dayon iyang giduslitan.

Samtang didto ko sa balkon sa akong balay, nakita nako ang aso gikan sa daub nga miuban sa huyohoy sa hangin ug milukop sa among palibot.

Daw sa bata nga walay buot kay unta, ang mga tawo panahon sa buntag mohanggap man gani og presko nga hangin, apan ang daw walay utok namong silingan diri sa Upper Apas, nagdaub na hinoon.

Resulta, misamot ang akong ubo ug wala g’yod ko makatrabaho kagahapon. Lisud man god kaayo nga motrabaho nga magsigi ta og ubo-ubo.

Mohangyo ko nilang konsehal Nestor Archival ug Edgardo Labella nga tun-an unta nila ang ordinansa nga magdili sa pagdaub og mga basura duol sa kabalayan.

Ang pagdaub god og mga basura duol sa kabalayan makahatag kini’g kadaut sa panglawas sa mga tawo nga makahanggap og aso, ilabi na nga ang basura dunay sagol nga mga plastik.

Angay usab nga ang mga kapitan ug opisyal sa barangay motudlo sa mga lumulopyo nga ang paghaling og kayo ginamit ang guma, sama sa guma nga tsinilas nga labaw pa nga makadaut sa panglawas.

* * *

Ang Ombudsman angay’ng mohatag g’yod og dali nga imbistigasyon sa reklamo kabahin sa giingong kahiwian sa pipila ka opisyal sa barangay San Roque.

Kun ako ang kuhaan og pamahayag daku man g’yod ang akong pagtoo nga nabulsa ang ubang gahin alang sa mga proyekto.

Ang kawani sa barangay nga gitudlo nila nga Gender and Development (GAD) focal person walay sweldo. “Project base” ra kuno, nga sa ato pa, kun dunay project adto siya magkuha.

Sama pananglit sa usa ka kalihukan alang sa mga tawo nga dunay apan sa panglawas nga gihimo nila niadtong Hulyo 17 ngadto sa 23, giapil na lang nila ang patay ug kadtong mga tawo nga wala g’yod mitambong.

Klaro man kaayo nga ang tumong niini mao nga ang budget sa mga tawo nga patay ug kadtong wala motambong, mahipunta sa GAD focal person isip iyang sweldo.

Dili ba god tinuod? Dinhi kamo nasayop kay sipyat ang inyong paagi. Unya, gawas niini nga kalihukan nga ang namatay nga kanhi kapitan mitambong kuno, duna pay uban nga kalihukan nga kwestyonable usab.

Dihang miatubang nako ang mga opisyal sa San Roque, apil na ang ilang GAD focal person, di makatubag og diritso sa akong mga pangutana. Giingnan pa ko nga adto ra kini motubag sa Ombudsman. Nganong dili ka man makatubag?

Mao nga awhagon nako ang mga imbistigador sa Ombudsman nga ayaw ninyo langay-langaya ang pag-imbistigar sama sa kalangay sa inyong pag-imbistigar sa kaso sa mga kanhi opisyal sa Lorega.

Kini aron nga magpabilin gihapon ang pagsalig sa katawhan kaninyo isip independent investigating body sa kagamhanan batok sa mga pagpangawkaw sa salapi sa lungsod.