Kuryente

Nasayod na kita daan unsa ka gamhanan ang kuwarta.

Tungod gani sa kuwarta, gibudhian ni Hudas si Jesucristo.

Tungod sa kuwarta, nakapa-guwapa si Nang Dionisia nga inahan ni pound-for-pound king Manny Pacquiao.

Mao usab kini ang nahitabo ni Sen. Manny Villar. Ang iyang binilyon nga gasto maoy nakapasikat kaniya pinaagi sa mahalon nga mga TV propaganda ug uban pa nga gimik.

Pinaagi sa kuwarta, misulbong ang iyang popularity rating.

Ang kuwarta usab ni Villar maoy nakapadaghan sa mga opisyal sa lokal nga kagamhanan ug mga kongresista nga nagsuporta kaniya. Apan nagpaabot pa sila kanus-a tumanon ni Villar iyang saad nga minilyon ka pesos nga campaign fund.

Sama pananglit sa dakbayan sa Sugbo, si kanhi Mayor Alvin Garcia maoy gisaaran ni Villar nga hatagan og P68 milyones nga campaign fund.

Sumala pa sa atong mga amigo nga wala pa ma-deliver ni Villar ang maong campaign fund nga gisaad ngadto ni Alvin.

Kanus-a man diay kini i-deliver, unya na ini’g human sa eleksiyon?

Mao kini akong punto sa miagi natong Tikdol. Pila ka mga local candidates ang gisaaran ni Villar og pundo alang sa kampanya? Pila ka milyon iyang gisaad?

Ini’g abot sa adlaw ting-deliver mahatag ba kaha tanan ni Villar ang iyang gisaad?

Aduna ra bay panultihon nga nagkanayon: “Bisan unsa kalawom sa atabay, mahubsan gihapon kini.”

Nagtuo ang kadaghanan nga walay hubas-hubas ang binilyon ni Villar. Wala kini puas sa paggasto aron lang mosaka ang iyang rating ug malumbaan si Sen. Noynoy Aquino.

Dala hinuong pag-ampo nga makasustenir hangtod sa eleksiyon ang kuwarta ni Villar ug makatuman pa sa tanang gipangsaad.

Anhi hinuon masukod tayming sa “computerized election” kun kuwarta ba gyud ang makapadaog sa usa ka tawo pagka-presidente sa nasud.

Dinhi usab nato maklaro kun wala ba gyuy koprasay sa eleksiyon pagka-presidente.

* * *

Kagahapon, gisuhid sa mga editor ug kolumnista sa mantalaan ug komentarista sa radyo ang bag-ong planta sa kuryente sa Sangi, Toledo nga giduaw ni Pres. Gloria Arroyo sa miaging Biyernes.

Ang Cebu Energy Development Corp. nga nahimutang sa karaang compound sa Toledo Power Company nahimo nang operational karon human sa “ceremonial switch on” ni Pres. Arroyo sa miaging semana.

Usa ka dakong kalambuan alang sa mga Sugboanon ang planta sa CEDC nga gipaubos karon sa “test run” sa dili pa kini itugyan sa kontraktor niini nga mao ang Formosa Heavy Industries, Corp. nga nagbase sa Taiwan.

Ang CEDC maoy labing unang clean coal-fired power plant sa Sugbo nga maggamit og “fluidized circulating bed” pagsunog sa coal aron makagama og kuryente.

Kun ma-fully operational na ang kinatibuk-ang planta sa CEDC, mohatag kini og 246-megawatt nga kuryente sa Sugbo. Kun nagkinahanglan ang Sugbo og 550 megawatt, 250-megawatt na lang ang atong kuhaon gikan sa Leyte .

Dili na usab unya kita makasinati og pagkapawong kun adunay mahitabong problema sa Leyte .

Ang mapaabot sa mga Sugboanon mao ang ‘sustainable’ nga suplay sa kuryente, ilabi na nga nagtubo ang panginahanglanon nato sa kuryente karon nga nagkataas ang populasyon sa Sugbo ug nagkadaghan ang mga komersiyal ug industriyal nga establisamento.

Makapaabot lamang kita og kausaban sa atong electric bill. Kay kun mo-andar na ang kinatibuk-ang planta sa CEDC ug kanang SPC-Kepco sa Naga, ang kapin sa tres pesos matag kilowatt hour nga gipaningil sa VECO, mosaka na kana sa kapin singko pesos.

Dili na lang ko mangutana kun uyon ba kamo usbawan ang paningil sa kuryente. Apan sumala pa sa atong nahibaw-an nga ang kapin tres pesos subsidized rate diay kana miyentras buhi pa ang Napocor.

Kun kumpleto nang mahanaw ang Napocor sa mapa sa Pilipinas, singko pesos na gyud ang rate, minus ang subsidy sa gobiyerno.

Apan maayong makasabot atong mga independent power producers (IPPs) nga dili lalim pas-anon sa mga pordoy’ng Sugboanon ang dugang dos pesos, ilabi na kun kalitkaliton kini sa pagpatuman.

Hinuon, magdepende na kini sa mosunod nga pamunoan kun uyonan ba ang pagpapas sa subsidy gikan sa gobiyerno sa matag kilowatt hour nga atong gikunsomo.

* * *

Unsa man diay’ng klaseng mayor kini sa Sonia Pua sa lungsod sa Carmen?

Tiaw mo na, usa siya ka babaye, apan naka-ako siya pagbugalbugal sa kadungganan sa mga babaye diha sa iyang lungsod nga gialagaran.

Mga babayeng hilabihan ka-seksi iyang gipasayaw ibabaw sa entablado atubangan sa mga lalaking namudlot ang mga mata sa kaibog.

Dili pa kini mao, iya pa gyung gipakaligo og beer ang lawas nga maoy nakapasamot sa kalaw-ay sa maong kalihukan.

Malaw-ay nga pasundayag sa mga babayeng seksi gitumong pa gyud sa Sinulog festival sa maong lungsod.

Unsa na lang gyud nga klaseng mayor kini si Pua.

Adunay plano ang Provincial Women’s Council nga gipanguluhan ni Bokal Agnes Magpale pag-imbestigar sa malaw-ay nga pasundayag nga gipahigayon ni Mayor Pua sa Carmen.

Maayong tinud-on sa Hunta Probinsiyal si Mayor Pua tungod ka yang iyang gibuhat usa ka dili maayong panig-ingnan sa mga lokal nga opisyal, ilabi na nga siya usa ka mayor. Unya babaye pa gyud!

Tan-awon nato og makadupa ba kanang iyang amo nga negosyante niining imbestigasyon sa Kapitolyo.