Dili na malalis nga ang pagpadala sa mga election results gikan sa mga presento ngadto sa Comelec central office ingon man sa mga city board of canvassers pinaagi sa moderno nga kahimanan paspas g’yod.
Ang pagpahigayon og “mock elections” sa 50 ka tawo didto sa Bulacao Community School ug laing 50 sa Mabini Elementary School kagahapon gisugdan alas utso sa buntag. Wala madugay nahuman,
Ang mga maestra ug opisyal sa Comelec nga nagsilbi nga sakop sa Board of Election Inspectors (BEI) nakapadala dayon sa ilang election returns didto sa Board of Canvassers nga nagbase sa City Hall pagka alas 9:11 sa buntag.
Samtang kadtong nadistino sa barangay Mabini, nakapadala usab sa ilang election returns ginamit ang Precinct Count Optical Scan (PCOS) machine pagka alas 9:48.
Diha-diha, ang mga election officers nga sila si Edwin Cadungog ug Marchel Sarno nga nagsilbi nga Board of Canvassers nakapadala usab didto sa Comelec-Manila sa ilang certificate of canvass gikan sa resulta sa election sa duha ka barangay pagka alas 10:05.
Dali ra kaayo no? Ang-ang, makina god ang mokwenta dili na ang tawo sama sa nangaging mga eleksyon.
* * *
Apan duna ko’y obserbasyon ug kini angay’ng bantayan sa mga tiguwang ug kadtong dili na kaayo makakita. Pagdala gayod kamo og eyeglasses atul sa inyong pagbotar kay gagmay kaayo ang mga ngalan diha sa balota.
Apan tan-aw nako, mao nga paspas ang pagbotar dinhi sa Sugbo kay lahi man ang ilang pamaagi. Sila man ang mipili kun kinsa ang pasuwayon pagbotar.
Naapil god sa mga mibotar sila si Heneral Lani-O Nerez nga regional direktor sa kapolisan dinhi sa Central Visayas, unya ang deputy commander sa Central Command nga si Heneral Jessie Dellosa ingon man si Koronel Manuel Luis Ochotorena sa 302nd Army Brigade sa Tanjay, Negros Oriental.
Sa ubang bahin sa nasud, ang uban sa mga misalmot sa mock election natagbaw pa og pangita sa ilang ngalan. Aw resulta, nag-una ang Comelec Cebu sa paghuman ug pagpadala sa ilang election results sa Manila.
Buyno, ang nindot g’yod mao nga paspasan ang information campaign sa Comelec ngadto sa mga botante, ilabi na kadtong atua magpuyo sa kabukiran. Sa ingon nga paagi matudloan ang mga botante kun unsay tukma nila nga buhaton sa pagbotar.
* * *
Dia pay laing problema nga akong nalantawan. Kay i-cluster man ang mga presento sa umaabot nga eleksyon karong Mayo 10, mahimong magkabuang ang mga botante pagpangita sa ilang ngalan.
Aw maayo unta og ang mga kandidato o political party mohimo’g daghang voters assistance center. Sigurado hinoon ko nga magbutang g’yod sila niini.
Unya, karong eleksyona lahi na sa nangaging eleksyon nga ang mga tawo makakita sa resulta sa eleksyon diha sa blackboard. Karon, ang resulta, dali tuod kaayo, apan anha ra nila makita sa election returns nga daw resibo sa grocery. He! He!
Kamong mga depektoso na og mata, ilabi na nga gabii na, ayaw na lang pagpatuga-tuga ilabi na nga punsisokan man g’yod unya ang maong kopya nga anha ibutang sa gawas sa presento.
Diha hinoon sa city board of canvassers, atong iawhag nga magbutang sila og projector ug lapad nga screen aron ang resulta tataw nga makita sa mga tawo.