Tawga kong buta. O taphaw. O ilarunon. O ulug-ulogan. O tuo-tuohon. O naghalhal. O nagmika. O nagdamgo. O desperado lang nga magmatinud-anon na gyod ang umaabot nga lokal ug nasudnong piniliay sa Mayo 10 karong tuiga.
Apan bilib ko sa PCOS (precinct count optical scan) machines nga maoy mobasa sa mga balota ug moihap sa atong mga boto sa giisip nga usa sa labing mahinungdanon nga piniliay sa atong panahon. Bisan pa sa daghang mga pagsaway ug mas daghan nga mga panagana, salig ko sa katakos sa mga makina. Pagpatigbabaw sa tinuoray’ng kabubut-on sa katawhan. Nga gikahadlokan nga nalugpitan sa mano-mano nga mga piniliay sa niaging 103 na ka tuig.
* * *
Gidad-an mi sa taga Smartmatic-TIM, ang kompaniya nga nakadaog sa subasta sa Comelec pagsuplay sa mga makina ug teknolohiya sa labing unang automated nga piniliay sa kasaysayan sa Pilipinas, og PCOS sa among sibyaanan gahapon. Silang Gene Gregorio ug Miguel Avila ang niggiya namo unsaon pagbotar ubos sa bag-ong sistema.
Duha ra ka gutlo ang akong gikinahanglan pagpili og presidente, bise presidente, 12 ka senador, party list group, kongresista, gobernador, bise gobernador, duha ka board members, mayor, bise mayor ug walo ka konsehal. Ang PCOS wa ra abti og lima ka gutling (segundos) pagbasa sa akong balota ug tulo ka gutlo pagpatik sa ihap sa mga boto sa mga nanagan sa nagkalainlaing katungdanan.
* * *
Bilib ko sa PCOS bisan sa napanid-an namo nga mosunod nga kakulian:
• Giluwa sa makina ang balota sa una nakong paghungit, diha na dawata sa ikaduha nakong pagsuway;
• Ang balota nga nalapsan sa tinta sa pentel pen kay naduot sa among kauban pagmarka ang mga itlog tungod sa mga ngan sa mga nanagan giluwa sab sa makina; ug
• Kun masayop ang botante, di na niya makurhian ang sayop, di na sab siya hatagan og laing balota ug kun ilawog ang balota nga napatakaan og marka iluwa sab sa makina.
* * *
Kinsa man tinuod ang di mobilib? Labihang gamaya sa PCOS, mas dako lang og diyutay sa laptop, modawat lang sa mga balota nga gimarkahan alang sa nahimutangan nga presinto, moandar bisan brownout kay may baterya nga molungtad og 16 ka takna, ug makatino na kinsay nidaog sa lokal nga piniliay human sa duha ka takna ug sa nasudnong piniliay sud sa 36 ka takna.
Apan ang PCOS di makabadlong sa terorismo. O sa pagpamalit og boto. Ang PCOS di makahulip sa makanunayon nga pagbantay ug pagpakabana sa mga botante. Way mahimo kun magpabilin tang buta. O taphaw. O ilarunon. O ulug-ulogan. O tuo-tuohon. O naghalhal. O nagmika. O nagdamgo. O kutob ra sa pangindahay nga magmatinud-anon na gyod ang umaabot nga nasudnong piniliay.
* * *
Email:leo_lastimosa@abs-cbn.com