Sayon rang ipamulong apan lisod buhaton. Kini maoy matuod kabahin sa mga tambag kun unsaon nimo pagpili og kandidatong botohan karong umaabot nga eleksyon sa 2010.
Ang pagpili di kinahanglang mag-agad sa kung unsay gitambag ni bisan kinsa o base ba kaha sa kantidad sa bayad pagpalit sa imong boto.
Kinahanglang ang botante makisayod sa background, kinaiya, mga anomalya, alegasyon, personalidad sa tawo o partilistang iyang botaran.
Sa mga bag-ong botante, pipila lamang kanila ang dunay taas nang kasayuran o impormasyon sa matag kandidato mapa-lokal man o nasyunal.
Kinahanglang giyahan sa konsensya ang botante ug dili sa kung unsay ilang nakita sa mga political ads o mga bolatik sa mga politiko atol sa pagpangampanya.
Tan-awon gyud kun unsay unod sa ilang gipamulong tungod kay sagad kanila kung manulti daw nakahibalo nang tanan kung unsay buhaton pagpalambo sa nasud, apan sa pagkatinuod wala diay mahimo tungod kay matabunan ug malumos na sa gahom.
Kinahanglan sad nga kadtong mga kandidato o partilistang ilang pilion mao ra gyud kadtong tiunay nga mosuporta ug mo-representar sa mga tawong mibotar kanila.
Kadto usab aduna gyu'y klarong ‘roadmap’ sa kalamboan sa nasud ug dili sa kalamboan sa ilang mga bulsa ug ilang mga kaliwat. Kadtong mga tawong misaad og katuuhan gyud nga plano o programa ug dili kadtong mga panaad nga imposibleng makab-ot.
Sigurohon usab nga dili gamitong ‘family business’ aron makakwarta ang usa ka posisyon nga ang katuyoan unta mag-representar sa tingog sa mga tawo o sektor nga ilang girepresentahan.
Kaniadto paman, daghan nang mga lider nga maayo kaayo sa pangampanya mamolatik ug kuwang nalang hasta ang Ginoo ilang patuohon sa mga bakak nga ilang gipamulong, apan human makakupot sa giambisyong lingkuranan nakalimtan na ang ilang gipanaad.
Ang mga Filipino dugay nang nag-antos sa mga kapalpakan sa atong mga nangaging lider, mao kini ang hinungdan nga nagkadugay ang panahon nagkaanam og kawagtang ang respeto sa mga langyaw nganhi kanato isip mga Filipino.
Gihatagan kita sa Ginoo og nasud nga mao ang Pilipinas, sama sa mga Briton nga mao ang Britanya, ang China sa mga Chinese, ang Estados Unidos sa mga Amerkano, Malaysia sa mga Malaysians, Thailand sa mga Thai ug uban pa.
Ang pangutana, nganong nagkadugay ang panahon wala man kita moasenso? Asa kaha ta nasayop? Kitang mga botante? O ang atong mga lider?
Karong eleksyon sa sunod tuig maglaom kitang giyahan unta kita sa atong konsensya pagpili sa atong kandidato. Basin diay mao na kini panahon nga tahuron ug ilhon kita sa uban isip usa ka nasyon.