Kun mababa-an ni Cerge

Ang pagtumaw sa ngalan ni Senador Loren Legarda isip tandem ni Defense Secretary Gilbert “Gibo” Teodoro sa 2010 makapaukay sa duha ka partido – ang Lakas-CMD-Kampi ug Nationalist People’s Coalition (NPC). Human mapili si Teodoro isip standard bearer sa Lakas-CMD-Kampi, walay laing ngalan nga mitumaw aron ipares niya kun dili ang ngalan ni Interior Secretary Ronaldo Puno. Tungod niini, ang mga “higala” ni Puno namalit og mga airtime sa radyo aron palig-onon ang kampanya niini. Ang mga pagsaway ni Puno ngadto sa kampo ni Senador Noynoy Aquino ug Mar Roxas maoy nakapatidlom sa kasikat ni Puno, pinaagi sa pagyagyag sa tinuod niyang pagkatawo diha sa politika, sama sa iyang pagka-‘operator’ sa snap election nga nakapadaog kang anhing Ferdinand Marcos ug maoy nahimong pabilo sa People Power Revolution sa Edsa niadtong 1986.

Ang pagbutyag ni Press Secretary Cerge Remonde nga usa ka “alegre” nga tandem ang Gibo-Loren sa 2010, makapaabli sa tanang posibilidad sa duha ka partido.

Sa akong pagtuo, ang pagtumaw sa ngalan ni Loren diha sa Malacañang isip maayong materyal pares kang Teodoro usa ka posibleng butang. Nagtuo ko nga ganahan usab si Pres. Gloria Macapagal-Arroyo nga mapares si Loren kang Teodoro tungod kay ang nagtug-an niini si Remonde mismo, ang nag-inusarang Sugboanon sa kabinete nga hilabihang kapinangga ug kasuod sa presidente, kinsa nasayod sa dagan, sa mga kalihukan ug kalambuan sa Malacañang.

Si Remonde mismo ang mibutyag atol sa Legislative Executive Development Advisory Council (LEDAC) meeting sa miaging semana nga si Loren miboluntaryo nga mo-uban sa mga kalihukan ni Pres. Arroyo kalabot sa climate change.

Kun mao kini, unsaon naman lang si Senador Francis Escudero? Si Escudero ang kanunay’ng nagbutyag nga posible ang Chiz-Loren tandem sa 2010.

Ang NPC — ang partido ni Legarda ug Escudero nga nakatabang pag-aswat kang kanhi Bise Presidente Arroyo paingon sa Palasyo aron mohulip sa napalagpot nga si Joseph Estrada — maglibog na usab unsaon nila paghulma ang ilang grupo alang sa sunod tuig nga eleksiyon. Kun mababa-an ni Remonde, ang Gibo-Loren tandem posibleng maoy suportahan sa administrasyon sa 2010.

* * *

Tinuod ba ang pangangkon sa mga environmentalista sa Sugbo nga 42 ka mga residente sa Naga nag-antos sa kagid tungod sa coal ash gikan sa Kepco? Dungan sa maong pangangkon, sobra sa dos mil ka mga residente sa Naga nag-rally aron ibutyag nga sulod sa dugay nilang pagpuyo sa Naga wala sila makasinati og sakit sa panit.

Nganong ang Kepco man ang pasanginlan? Sa mga pamantalaan, gika-report nga nagpadayon pa man diay ang konstruksiyon sa planta niini. Wala pa gani mahuman pagpabarog, nagbuga na diay og coal ash? Tingale, maayong susihon sa mga environmentalista ang ilang mga impormasyon aron dili magliba.

Ang coal ash nga makit-an sa Naga naggikan sa duha ka thermal plant sa National Power Corp. nga natukod niadto pang mga 1970’s. Sa ato pa, dili ang Kepco maoy mapasanginlan.

Pero ang resulta sa pakisusi sa Environmental Management Bureau-Department of Environment and Natural Resources (EMB-DENR) sa kauluhan nagkanayon nga ang mga pudyot sa toxic substance sa coal ash nga makuha sa Naga ubos man sa government safety standards. Sa ato pa, luwas ra.

Kining maong resulta sa EMB-DENR test angay usab itandi sa data sa mga environmentalista aron mapasabot gyud ang katawhang Sugboanon. Samtang angay natong paminawon ang mga environmentalista tungod sa ilang tinguha nga kadepensahan ang atong kalikupan, maayong dili usab kita mo-atras sa mga kalambuan nga makapaayo usab sa kinabag-an.

Dili ikalimod nga sa pagkakaron, kulang ang suplay sa kuryente. Busa, kun babagan ang pagkatukod nianang mga coal-fired power plant, angayang ipresentar usab sa mga supak niini unsay maayong alternatibo. Ang panulti ni Atty. Benjamin Cabrido nga ang carbon dioxide maoy hinungdan sa climate change nga usa ka scientific truth masandigan lamang kun wala nay laing scientific findings nga maglalis niini. Ang akong punto mao nga ang nakab-ot sa siyensiya padayon gitun-an ug giimbestigar sa tawo aron makab-ot ang kamatuoran. Busa, dili nato isira ang atong pagtuo.

Usa pa, ang mga dagkong kompaniya sama sa Kepco imposible usab nga mosupak sa mga lagda sama sa Kyoto Protocol kon United Nations Framework Convention on Climate Change nga gipirmahan sa 183 ka mga nasud, apil na ang Pilipinas.

Imbes atong babagan ang kalambuan, magtinabangay kita pag-monitor niining mga planta. Ang singgit nga mogamit kita og renewable energy hilabihan pa kamahal, busa dis-og lang una kita unsay anaa nato karon.

Dili na ganahan ang katawhan nga mobalik pag-usab ang mga brownout, sama sa atong naandan kaniadto. Mas dako kining perwisyo nga hastang mga enviromentalista magyawyaw sa kangitngit, ug mas modaghan ang kagiron tungod sa kaalimuot (Hehehe).

* * *

Human na miigo si Ondoy ug Pepeng sa Luzon. Apan karon lang makahunahuna ang Armadong Kusog sa Nasud pag-activate sa Army Contingent for Emergency-Multi-Role Force (ACE-MRF) Battalion nga maoy tahasan paghimo og Disaster Rescue and Relief Operation (DRRO) engkaso dunay laing mahitabong kalamidad sa nasud, ilabi na karon nga umaabot ang bagyong Ramil.

Ang ACE-MRF pagalangkuban sa 40 ka mga opisyal ug 400 ka mga sundalong sakop sa Philippine Army. Panguluhan kini ni Major Edgardo Batenga.

Alang nako, dili naman unta kinahanglang mag-activate pa og battalion-size sa mga regular ug aktibong sundalo alang sa disaster relief ug rescue operation kun may krisis sa kalikupan. Aduna na unta kitay mga Ready Reserve Battalion sa mga probinsiya nga mahimong i-activate. Sama dinhi sa Cebu, aduna kitay 1st (Cebu) Ready Reserve Battalion (1CRRBN) nga gipanguluhan ni Major Soliver Peras. Si Peras usa usab ka huwes sa usa sa mga branches sa Regional Trial Court sa Sugbo. Kining 1RRBN, sama sa ubang ready reserve battalion sa mga lalawigan sa Luzon ug Mindanao, usa kini ka battalion sa mga Army Reservist nga mamahimong ipatawag sa higayon nga adunay mga kalamidad nga nanghitabo. Army Reservist kini sila nga wala magdawat sa suweldo, apan moasdang sa mga kalihukan nga ipatawag pinaagi sa ‘spirit of volunteerism’ nga mo-omido sa matag galamhan aron motabang sa isigkatawo nga biktima sa trahedya ug kalamidad.

Apan sa akong nasabtan, adunay mga Ready Reserve Battalion sa mga lalawigan nga walay tawo. Walay tawo – nagpasabot nga adunay mga Reservist sa lugar apan wala na ma-account sa Armadong Kusog tungod kay wala tabangi sa Armadong Kusog nga mamahimong aktibo pinaagi sa paglusad og tinuig nga Organizational Training, mustering sa mga Reservist nga wala na mo-report sa mga Community Defense Center (CDC) ug Regional Community Defense Group (RCDG) ug sa Army Reserve Command mismo nga maoy command sa Armadong Kusog nga nagdumala sa tanang Reservist lukop nasud.

Ang atong 7RCDG nga nagdumala sa Ready Reserve Battalion sa Siquijor, Bohol ug Dumaguete nahimong aktibo pinaagi sa panabang ni Col. Norman Gomez ug sa kanhi commanding officer sa CDC-Cebu nga si 2Lt. Joel Mayono. Ang pagka-aktibo hinuon sa 1CRRBN nagdepende sa mga programa ni Maj. Peras.