Grabe g’yod ang pagsiaw sa mga lamok nga nagdala og kagaw sa dengue kay sulod lang sa usa ka semana, upat g’yod ka kinabuhi ang nakalas dinhi sa dakbayan sa Sugbo.
Sayon ra kaayo tambalan ang dengue kay kun ang biktima dad-on nimo sa ospital, ang buhaton sa mga doktor mao ra g’yod ang paghatag niya og dextrose, unya kanunay’ng paimnon og paracetamol aron pagwagtang sa hilanat ug anti-biotic.
Apan subo kaayo kay bisan kun sayon ra tambalan ang dengue, apan daghan pa gihapon ang namatay. Miabot na og 23 ang patay sukad sa Enero.
Samtang mitanyag og libre nga pagtambal ang dakbayan, apan nasuta gihapon nga kadtong mga namatay, dugay nga gidala sa doktor sa ilang ginikanan.
Sayonan ka nga sagad g’yod sa mga biktima mamatay man inigka-ugma. Nagpasabot kini nga sila gidala sa tambalanan dihang ang ilang sitwasyon grabe na kaayo.
Sublion nako ang awhag sa mga ginikanan nga kun hilantan gani ang inyong mga anak, dad-a dayon kini sa doktor aron makuhaan og platelet count.
Kun wala kamo’y kwarta, ayaw kataha pagduol sa mga barangay health centers, sa Cebu City Medical Center o sa City Health department.
Pananglit dili mo nila tagdon, ayaw kataha sa pagtug-an niini kanako kay ako na’y bahala nga molatigo sa mga ligoy.
* * *
Karong buntag, si magpapatigayon Jonathan Guardo molusad na sa iyang information drive aron sa pagpahibalo sa katawhan diha sa south district unsaon nga malikayan ang dengue.
Anha kini una nga ilusad ang programa ni Guardo sa barangay Tisa. Nindot kining programa ni Guardo kay maisip kini nga pag-abag sa dakbayan.
Tukma kaayo ang desisyon ni Guardo nga mosalmot sa kampanya aron mapaminus ang mabiktima sa dengue. Awhag lang nako sa katawhan, paminaw g’yod mo sa tambag.
Ang gusto g’yod nako sa buot mahimong opisyal sa kagamhanan mao kadtong mga tawo nga dunay pagpakabana sa panglawas sa katawhan.
* * *
Nindot baya ang sugyot ni Education consultant Joy Augustus Young nga mas labing maayo nga ang mga bata nga motungha sa grade-1 kinahanglang makaagi usa og kinder class.
Bisan si Mayor Osmeña nga akong gipangutana kagahapon, mitug-an nga pabor siya sa sugyot ni Young.
Sama god sa akong kwatro-anyos nga bata, usa ka babaye, gipaderitso nako sa Kinder-1 bisan og wala kini makaagi og nursery.
Dili unta gani dawaton sa maestra kay maalkanse unya kuno sa iyang classmates, apan wala magpalupig ug nindot pa gani og sinuwatan sa uban niyang kauban nga nag-agi og nursery.
Tulo pa lang gani ka buwan, maayo na kaayo kini nga mosuwat ug mo-drawing.
Human sa Kinder-1, sunod tuig mo Kinder-2 pa g’yod. Paminaw nako maayo na mosuwat og pinakatay ingon man maayo na mobasa ang akong bata nianang higayuna.
Kun ang akong anak isangka nimo sa mga bata nga moderitso lang pagsulod sa grade-1, unsay mahitabo? Sa laktud ma-behind kadtong wala makaagi og Kinder.
Unya kay daghan mang mga bata ang gipatungha sa Kinder karon sa dili pa mag-grade-1, alkanse gayod kadtong dili makaagi og Kinder. Mao nga suportahan nako ang lakang ni Young.
Alang sa mga dili makaabot sa pagpatungha sa Kinder diha sa mga private learning institutions, ang dakbayan motanyag man og libre nga Summer Kinder Class atul sa bakasyon.
* * *
Daghan diay ang nagtuboy ni Engr. Greg Senining nga padaganon pagka Provincial Board Member karong eleksyon. Nindot ni nga awhag ug lauman nako nga dawaton kining maong hagit ni “Sano” Greg.