Mantalongon, Dalaguete—Inihap na lang ang malipayong mga adlaw sa mga kompaniya sa telepono. Bisan sa ilang kusganong pagsupak ug pagbabag, moabot ang adlaw nga wa nay bayad ang tinawganay, di lang ang text messaging, sa telepono. Wa ka masayop pagbasa: Libre nang text ug tawag sa telepono. Dinhi sa Pilipinas ug sa bisan asang bahin sa kalibotan.
Ang higanteng kausaban nga mopapas sa naandang patigayon sa mga kompaniya sa telepono nagsugod na. Di na ni kapugngan. Bisan magkonsabo sila paggawong sa industriya. Bisan duphan sila sa alyado nilang mga politiko. Wa na sila'y mahimo. Gawas sa pagdawat ug pagpaabot, sama sa ubang mga makasasala, sa adlaw sa panudya.
* * *
Dugay rang nakaplagan ang teknolohiya sa paghimog mga tawag sa telepono pinaagi sa internet. Nga di na kinahanglan nga moagi sa mga kable ug sistema sa mga kompaniya sa telepono. Sa ato pa, di na nila kapahamtangan sa makabungog nilang pagpamintaha pinaagi sa pagbunal sa makalilisang nilang mga bayranan.
Ang bugtong nakaluwas sa mga kompaniya sa telepono mao ang limitado nga access sa internet dinhi sa ato. Gawas pa, wa ta maanad pagpanawag sa atong mga kabanay ug mga higala nga mag-atubang sa PC. Salamat sa atong pagkagapos sa kasayon sa telepono, napakyas ang rebolusyon nga mopalingkawas unta nato gikan sa di makiangayon ug pinaburot nga mga bayranan.
* * *
Apan inay maluya nagpadayon ang rebolusyon. Pinaagi sa paglayat gikan sa PC ngadto sa mga telepono. Salamat sa labing bag-ong mga teknolohiya, mahimo na sa mga telepono ang bisan unsang mahimo nato niadto sa PC.
Mahimo na tang manawag sa telepono ginamit ang internet. Sa ato pa, hingpit nang malaktawan ang sistema ug ang way kinutoban nga pagpaginansiya sa mga kompaniya sa telepono. Ang Skype duna nay application alang sa iPhone ug Android. Ug maggamit na sab karon bisan sa ubang matang ug mas barato nga bag-ong mga telepono.
* * *
Napamatud-an ni nako sa among pagtungas dinhi sa bukid sa Mantalongon, Dalaguete atol sa Kapamilya Backyard Gardening Field Trip. Pinaagi sa fring.com, naka-chat ug nakatawag ko sa akong mga higala pinaagi sa Skype, Google Talk ug Yahoo Messenger ginamit ang akong telepono.
Pinaagi sa qik.com, nakahimo ko'g live video ug audio stream sa lapad ug malambuon nga mga umahan sa Mantalongon. Nahimo ni nakong tanan sud sa tunga sa oras. Ang akong gasto? P10. Kun niagi pang akong mga tawag sa sistema sa mga kompaniya sa telepono, labihang dakoa unta sa atong bayranan. Gani, salamat sa bag-ong mga telepono nga paspas nang mangita sa wifi connections, mahimo nakong tangtangon ang SIM sa akong telepono ug makapadayon sa naandang mga gimbuhaton. Sa ingon, hingpit nang makalingkawas gikan sa hakog nga mga kuko sa mga kompaniya sa telepono.
* * *
Email:leo_lastimosa@abs-cbn.com