Katigayonan sa uma

Paril, Dakbayan sa Sugbo-Lima ka umahan sa tulo ka bukirang mga barangay sa napu ka takna. Malampuson ang labing unang Kapamilya Backyard Gardening Field Trip. Nanggikan mi sa ABS-CBN Regional Broadcast Complex sa alas-8 sa buntag. Nidulhog mi gikan dinhi balik sa among mga pinuy-anan dayon nang alas-5 sa hapon.

Kaingon nako’g pila ra ming magtikaw-tikaw pagkatkat sa labing malampuson nga mga umahan sa Guba, Cambinocot ug Paril. Niabot og 23 ka mga sakyanan, way labot ang mga motorsiklo, ang nikuyog sa taas namong convoy paingon sa bukid. Gikan sa Mandaue, nitungas mi sa Bacayan, Pit-os, Binaliw ug Agsungot. Sa wa pa mi mosangko sa una namong gihunongan sa Guba.

* * *

Ang unang umahan gipanag-iya ni Diosdada “Dading” Perez. Kay duna may igong puhonan, sementado ang mga agianan sa umahan ug ang masigka kilid sa matag plot. Kemikal ang gipalambo sa iyang mga tawong ug upo. Apan nagsugod na sab og organic farming. May sementado na gani siyang gambalay alang sa mga wati.

Pulos na organic ang panguma sa tulo ka silingang mga luna nga among giduaw. Silang Alberto Erana sa Guba, Artemio Suico ug Patricio Damaulao sa Cambinocot pulos sab nagbuhi og mga hayopan sud sa ilang mga umahan. Sa ingon, di sila magutman bisan mahiagom sa huwaw ug ubang katalagman ang pipila sa ilang mga tanom o mga hayop.

* * *

Kumbinasyon sa organic ug kemikal, binag-o ug kinaraan, ang panguma ug pagbuhi og mga hayopan ni Barangay Kapitan Casimero Pilones dinhi sa Paril. Tinubdan sa iyang garbo ug dakong kita ang iyang mga paliya. Usa ka ektarya niyang paliyahan nga may 7,000 ka punoan mokita og P90,000 matag semana.

Silang Suico, Damaulao ug Erana pulos may mga kanding. Si Suico may mga baboy nga way tubigay ug way ligoay, gipalubog lang sa ilang hugaw ug ginabas. Si Damaulao may tilapyahan ginamit ang uwan ug tubod nga way hubas-hubas. Ang hugaw sa mga hayop mao ra say gigamit pag-abuno sa ilang mga tanom.

* * *

Talagsaon ang kaikag sa mga nanguyog. Ang labing sayo nangabot sa ABS-CBN Complex sa alas-2 pa sa kadlawon gikan sa Escalante City, Negros Occidental. May mga nanguyog sang taga Bohol ug Leyte. Pipila sa inilang nanguyog mao silang kanhi PB member Boy Ngujo, kanhi Mandaue City agriculturist Celestino Gochoco ug kanhi Quaratine 7 chief Max Cortes.

Ang kadagkoan sa Cebu City Federation of Farmers, Cooperatives and People’s Organizations nga gipangulohan ni Dr. Philip Hernandez malampusong nipabawon sa gatosan nga nanguyog sa mahinungdanong pagtulon-an: Ang bag-ong panguma uban ang kakugi mahimong malambuon nga patigayon, di na lang alang sa inadlaw’ng konsumo sa mag-uuma ug sa iyang pamilya. Kun may igong puhonan, mahimo pa ganing yawe sa kaharuhay ug katigayonan.

* * *

Email:[email protected]