Luoy'ng mga depositor

Makahihibulong kaayo ang pagdeklarar og bank holiday sa Rural Bank of Subangdaku (RBS) niadtong miaging adlaw.

Dili kini miyembro sa Legacy Group nga maoy hinungdan sa pagkasirado sa ubang mga rural banks nga sakop niini.

Gipasangil sa mga opisyal sa maong bangko ang heavy withdrawals mugna sa kahadlok nga manira usab ang RBS human modeklarar og bank holiday ang ubang mga rural banks nga sakop sa Legacy Group.

Pero nanghilak ang daghang mga depositors sa kabakakon sa mga tagdumala sa RBS.

Nganong pasanginlan man sa mga tagdumala sa RBS ang heavy withdrawals? Nga nangreklamo man gani ang mga depositor kay sukad nanirado ang ubang mga rural banks, mang-withdraw na unta ang mga depositor sa RBS, apan gipangbalibaran.

Usa sa depositor nga angay unta kaluy-an sa mga tagdumala sa RBS mao si Jesusa Paguia.

Sa dihang nahibaw-an ni Paguia ang pagpanirado sa mga rural bank nga sakop sa Legacy Group, miadto siya sa RBS aron withdrawhon iyang P31 mil nga deposito.

Gibalibaran si Paguia ug giingnan nga pabalikon human sa usa ka semana.

Matud pa ni Paguia sa report sa The Freeman kagahapon nga mihilak gani siya atubangan sa manager aron ma-withdraw iyang kuwarta niadtong Disyembre.

Mipatong na lang ang 2009, hangtod gideklarar sa RBS ang bank holiday, wala gyud ma-withdraw ni Paguia ang iyang P31 mil.

Pila kaha ka depositor nga sama og nahiagomang demalas ni Paguia?

Kun nakabalibad sila ni Paguia nga P31 mil lamang ang withdrawhon nga deposito, unsa na kaha kadtong nagdeposito og minilyon? Wala ba usab kaha balibari kadtong minilyon og deposito.

Gi-post sa kadagkuan sa RBS ang pahibalo kabahin sa pagdeklarar niini og bank holiday. Mi-post kini og cellphone number 09207255899 nga kontakon kun adunay mga pangutana. Ang nakaparat, dili makontak ang maong numero, igo lang mo-totot.

* * *

Unsa kahay nagpahipi apan tinuod nga hinungdan sa pagdeklarar og bank holiday sa RBS?

Dili ko motuo sa milutaw nga estorya nga adunay dakong politiko sa Lapulapu nga usa sa mga investor nianang RBS sa Mandaue nga maoy hinungdan sa pagpanirado sa maong bangko.

Sa akong pagpangutana kagahapon kinsay politiko sa Lapulapu nga stockholder sa RBS, migawas man ang ngalan sa usa ka kapikas og incumbent mayor sa usa sa mga siyudad sa Metro Cebu.

Ang nalagotan lang nako, gipasobrahan ang estorya nga gi-withdraw sa maong politiko ang iyang investment sa RBS kay gamiton sa pagdagan niini og mayor karong 2010; ug mao kuno kini ang hinungdan nga mitakilid ang RBS.

Wala ko masayod kun tinuod ba ang maong estorya.

Ang usa ka korporasyon, sama sa RBS gipadagan og board of directors nga maoy modeterminar sa pagpadagan sa bangko, apil na niini ang pagdumala sa mga asset sa korporasyon nga gikan sa puhonan nga gibubo sa mga investor.

Nagtuo ko nga ang paggawas sa ngalan sa maong politiko bunga sa init nga politika sa siyudad asa siya modagan sa 2010.

Apan tinuod man kining maong estorya o binuang, ang nadangatan sa mga depositor mao akong nahimong "concern" karon nganong gitikdolan ko kining maong isyu.

Kun tinuod usab, angay tingale makonsensiya ang maong politiko dili lang sa nahidangatan sa mga depositor, kun dili sa sitwasyon karon sa rural banking sa Cebu nga naapektahan tungod sa bank holiday sa mga bangkong ubos sa Legacy Group ug sa dili sakop sa Legacy sama sa RBS.

* * *

Hinuon, normal sa usa ka bangko nga modeklarar og bank holiday kun dili na kini makasugakod pagpamayad sa mga obligasyon niini sa adlaw kun ang "asset" niini dili na paigo sa pagtubag sa mga "liabilities" niini.

Mao man gani nga adunay balaod sa Philippine Deposit Insurance Corporation (PDIC). Ubos sa maong balaod, ang matag depositor sa usa ka bangko nga modeklarar og bank holiday makadawat og insurance hangtod P250,000 sa deposito niini.

Pananglit, adunay deposito ang usa ka tawo nga mokabat og P500,000, ang PDIC mobayad lamang sa depositor hangtod P250,000.

Wala hinuon kini magpasabot nga dili na makuha ang katunga sa iyang deposito. Makuha kini kun ang tanang "asset" sa bangko mahimong "liquid" human sa makuti nga proseso, ug ang kita sa ipamaligya unya nga mga asset ug sa nahibiling pundong kuwarta niini bahinbahinon sa mga depositor nga milabaw sa P250,000 ang deposito.

Dugay, pero makuha gyud.

* * *

MANDAUE. Dunay naka-text kanako kagahapon nga usa ka Mandauehanon nga reader ning atong Tikdol sa Pordoy.

Hilabihan niyang nakapanaway kang Mayor Jonas Cortes tungod kay mura og haguka ra kuno ang mayor batok sa peace and order problem sa Mandaue.

Bitaw, mura og nakatimaho ko nga wala siyay proactive policy aron mabatukan ang kriminalidad sa maong dakbayan.

Nailisan na lamang si Supt. Mersan Premne sa Mandaue City Police Office kang Sr. Supt. Orlando Ualat, wala gyud makadungog ang mga residente nga adunay polisiya o programa si Cortes aron maoy himuong sumbanan o giya sa mga polis pagpatuman sa kahusay ug kalinaw sa dakbayan.

Nagplano man kaha si Cortes pagpasubli og balik pagka-mayor sa Mandaue, angayang ipakita niya ang iyang kapabilidad nga maantigo siya sa iyang trabaho.

Kay sa pagkakaron, lahi na kaayo ang Mandaue ikomparar sa nangaging mga mayor.

* * *