Nitungha na ang giingong nakakita sa dolyares nga aksidente'ng nalabay didto sa Inayawan Landfill apan way bisan usa ka dako nga gibitbit aron iuli sa tag-iya sa maong kwarta.
Si Napoleon Alburo klarong namutbot dihang matud niya wa siya'y gikuha sa kwartang iyang nakit-an tungod kay wa magkadimao ang iyang pamakak.
Matud niya nga dihang iyang nakit-an ang binandol nga dolyar sud sa sako iya ning gihoho.
Tungod sa iyang kahadlok sa kadaghan sa kwarta mikaratil kuno siya og dagan pauli sa ilang panimay samtang ang iyang mga kauban nga mga basurero nag-inilogay sa mga dolyares nga iyang nakit-an.
Pero samtang matud niya nidagan siya pauli tungod sa kahadlok miingon siya nga nagduda siya nga peke ang maong mga dolyar. Kun nagtuo siya nga peke ang maong dolyar ug wa siya masayod kun pilay balor sa kwarta nga iyang nakit-an nganong midagan man siya?
Kun tinuod nga siya midagan human niya makit-i ang kwarta diin man diay gikan ang $17 mil dolyares nga gi-uli sa iyang maguwang nga si Julie Compisto? Si Compisto mitug-an sa NBI nga ang kwarta nga iyang giuli hinatag sa iyang manghod.
Gawas sa wa magkadimao nga pamahayag ni Alburo kadudahan sab ang iyang pagkagiw sud sa pipila ka adlaw. Wa kahay tawo nga nagpaluyo sa iyang pagkahanaw ug pagpatim-aw og balik? Wa kahay tawo nga nipahimulos sa kakuwang og edukasyon ni Alburo ug maoy nabulahan sa dolyares nga iyang nakit-an?
* * *
Bisan hinuon kun tataw nga wa magtug-an si Alburo sa tinuod, apan di sab siya mahimong dakpon ug prisohon tungod kay di niya sala kun nagdanghag ang tag-iya sa kwarta nga milabay niini sa basurahan. Si Alburo usa ka mangoykoyay og basura sa dumpsite busa di niya sala kun siya maoy nakakita sa kwarta.
Kun buot huna-hunaon di man gani siguro mapugos si Alburo sa tag-iya pag-uli sa maong kwarta sanglit iya na kining nakit-an didto sa basurahan busa siya may nakakita siya nay nanag-iya niini. Wa niya kawata ang kwarta labaw na nga wa siya moadto sa panimay ni Emiliano Tanpin Jr. aron sa pagpanulis.
Gilabay ang maong kwarta uban sa mga basura busa si kinsa may mopunit sa basura siya mao nay tag-iya niini.
Ang di lang husto kun tinuod nga si Alburo mitugyan sa maong kwarta ngadto sa usa ka tawo aron unta i-uli sa tag-iya apan ang gitugyanan maoy wa mouli niini. Kini nga maong posibilidad maoy akong gituohan.
Usa sa mga nagsunod sa maong hitabo mikumentaryo nga maayo ra sab kuno nga way gi-uli si Alburo tungod kay ang nangangkon nga tag-iya sa kwarta di man sab kuno kamao maghuna-huna sa paghatag og pahalipay sa mga tawo nga nakatabang pagbawi sa kabahin sa iyang nahanaw na unta nga salapi.
Ambot unsa ka tinuod apan ang saksi nga maoy unang mitug-an kinsay nakapunit sa kwarta wa gyud kuno hatagi sa tag-iya og ganti? Sigun sa akong tinubdan nga nagbagolbol ang saksi tungod kay wa tumana ang gisaad nga singko porsiyento sa kantidad nga mabawi iyang ihatag isip ganti ngadto sa mitabang niya.
Kun tinuod man nga misaad ang tag-iya niini, di man tingali salaud ang di pagtuman sa saad, apan angayan niyang hinumduman nga ang "palabra de honor" maoy labing importante sa usa ka tawong dungganan ug ligdong.
* * *