Daghan kining atong mga kadagkoan sa tibuok nasud ang daw dili gayod makadawat sa kamatuoran nga ang atong nasod dili makalihok kun wala pa untay mga Amerikano.
Bisan atong panggobyerno, nahimo pinaagi sa mga Amerikano. Kining atong pinulongan, utang gihapon nato kini sa mga Amerikano. Ang atong mga OFW, gidayeg sila sa tibuok kalibotan tungod sa ilang kahanas pagsulti sa English. Sa ato pa, utang nato kini sa mga Amerikano kun nganong nakat-on kita sa pagsulti'g Iningles.
Naay mga tawo nga nagpatuo nga kuno makinasod, apan, kun mag-iningles, inamerkanohon daw Amerikanong hubog.
Kadto si Presidente Manuel Quezon, gituohan kadto nga makinasod. Ngani, siya ang author niadtong panultihon nga, “Palabihon ko ang gobyerno nga sama sa impiyerno, basta gidumala sa mga Pilipino, kay sa usa ka gobiyerno nga sama sa langit, apan, gidumala sa Amerikano .”
Apan, dihang nagsakit si Quezon, gibiyaan niya ang Pilipinas ug miadto sa Amerika aron didto magpatambal sa New York, mao kining atong mga lider nga maayo lang sa sulti apan halos tanan nilang gisulti, naa ra sa tumoy sa ilang dila.
Sumala sa atong nabasa sa pamantalaan: “America is the biggest employer next to the Philippine government. “Nga sa ato pa, dako gayod ang papel sa Amerika para mapalambo ang atong nasod. Ngano dili man nato kini dawaton? Nganong dili man nato kini madawat nga kamatuoran, nga dili mahimo ang Pilipinas kun wala ang Amerika?
Tinuod nga naay atong mabuhat nga dili mahimo sa mga Amerikano, apan pipila lang kaha usab. Kining atong sinulat, moingon nga sukad kita mahimong independent nga nasod, kanunay kitang naulahi. Hinuon, kun hisgotan nato ang kurapsiyon , bisan asa ka opisina, ang Pilipino dili magpaulahi.
Kamatuoran niini, usa kita sa mga nasod nga daghang mga tawo ang nalambigit sa kurapsiyon ilabi na diha sa mga opisina sa gobiyerno. Mao gayod kini ang nakabangkarota sa atong gobiyerno.
Ning bag-o pa lang, human sa pagka lunod sa Princess of the Stars didto sa Sibuyan sea, morag nagpakita pa gayod kitang mga Pilipino nga ingon sa dili gayod nato madawat ang kamatuoran. Mianhi dinhi ang aircraft carrier sa Amerika aron motabang sa problema sa barko nga nalunod, morag dili modawat ang ubang senador kay kuno ang maong aircraft carrier, dunay dala nga nuclear nga armas. Apan, nganong mahadlok man kita ning nuclear nga armas? Dili man makig-away ang Amerika?
Kining uban mga Senador, morag mga bata mahadlok og wakwak. Nganong mahadlok man ang bata sa wakwak nga dili man kana mangunsa? Sama sa barko de giyera sa Amerika ang Aircraft Carrier. Kining atong mga senador, morag nagpakita sa ilang bulok sa politika nga tua sila sandig sa wala.
Ang Hawaii, ika 50 na ka estado sa Amerika ug kining tanang estado, walay usa niini ang gigutom. Walay tawo didto nga naglinya aron lang makapalit og bugas. Asay maayo kun mobalik na lang kita sa Amerika total, ang kamatuoran, kining Pilipinas, ang tag-iya niini, mao man gayod ang Amerika?