Kalisod pagpa-eskuwela

Magsugod na sa sunod semana ang pagbalik sa klase sa mga tulonghaan, pampubliko man o pribado. Ang pagsugod sa klase usa na usab ka palas-anon sa mga ginikanan tungod lagi sa ka mahal pagpa-eskwela karon bisan pa man sa eskwelahan sa kagamhanan.

Alang niadtong mga ginikanan, dili gayud malikayan ang ilang pagpangalot sa dili angay’ng pangaloton. Halos kada lihok sa ilang mga estudiyante nagtangag og salapi, kini sama sa pagpatahi sa ilang uniporme, pamasahe padulong sa ilang tulonghaan ug pocket money.

Kini wala pay labot sa dakong gasto sa mga school project sa mga estudiyante nga usa gayud ka requirement alang sa ilang pagpasar.

Hinuon adunay lagda ang Department of Education pagdili sa mga kadagkoan sa tunghaan pagkolekta og bisan unsa mang balayronon gikan sa mga estudyante, apan aduna gihapoy pipila nga molapas niini. Ug angay kini nga tutokan sa kadagkoan sa departamento.

Bitaw, daghan nang mga magtutudlo ug mga prinsipal nga gireklamo sa mga ginikanan gumikan sa ilang pagpangolekta og salapi gikan sa mga estudiyante nga walay kalabotan ang eskuwelahan. Apan bisan pa man niini, adunay pipila ka school officials ang kugi pa gihapon og pangolekta og amot gikan sa mga ginikanan sa ilang mga tinun-an.

Dili lamang kuwarta ang sige nga gikolekta niining pipila ka badlongong mga magtutudlo. Nakakat-on na sila karon og pangolekta og bisan unsang butang gikan sa ilang mga tinun-an.

Sa mga kabukiran didto sa mga probinsiya, adunay mga magtutudlo nga mangayo pa gani og kanding o manok gikan sa ilang mga tinun-an bugti sa dakong grado nga ilang ihatag. Ug tungod lagi kay gusto nga mopasar ang ilang mga anak, dili usab kalikayan nga mohatag gayud ang mga ginikanan.

 Gani, adunay usa ka magtutudlo lalaki nga akong nahibaw-an kaniadto nga kada adlaw, iyang papangahoyon ang iyang mga estudiyante aron makadala siya’g isugnod inig uli niya sa lungsod kada hapon. Ug dili lamang binughang kahoy ang iyang madala sakay sa iyang motorsiklo inig uli niya sa lungsod.

Usahay magdala siya’g mga lagutmon ug utanon inig kanaug niya gikan sa iyang eskuwelahan sa bukid. Hayahay kaayo ang maong kagwang tungod kay kada adlaw niya kadto gibuhat. Hangtod nga miretiro na lamang siya ug wala gayud makahunahuna og pagreklamo ang mga ginikanan sa iyang mga tinun-an batok sa iyang hinanggaw’ng binuhatan.

Kining ingon niini nga binuhatan kasagaran gayud nga mahitabo sa mga lagyong lugar sa mga lalawigan. Kini tungod usab sa ka kulang sa mga kadagkoan sa departamento sa paningkamot pag-monitor sa ilang mga magtutudlo nga atua nadestino sa mga kabukiran.

Hinuon, tungod lagi usab sa ka gamay sa suweldo sa mga magtutudlo sa mga pampublikong tunghaan, dili usab malikayan nga mosandig sila niining mga ilegal nga binuhatan. Ug kini maoy angay nga tutukan sa mga kadagkoan sa DepEd aron matul-id ang dagan sa edukasyon sa nasud.

Karong panahona, dili tiaw ang pagpaeskuwela ilabina kun ang estudiyante anaa na sa kolehiyo. Gawas nga mahal na ang balayranan sa tuition, daghan pang mga project ang dala niining mga kurso nga maoy makapahiyos sa pitaka sa mga ginikanan sa mga tinun-an.

Hangtod nga daghan sa mga estudiyante ang dili gayud makaantos sa ka mahal sa pagtungha ug manarbaho na lamang. Gani ang ulahing survey nagpakita nga mas daghan nga mga estudiyante sa kolehiyo ang dili makatiwas og pag-eskuwela tungod gayud sa kalisod.

Kun magpadayon kini, hayan nga padulong ngadto sa pagkabangkarota ang sektor sa edukasyon sa dili madugay.

* * *

Ipadala inyong reaksiyon sa [email protected]