Buta nga sempatiya

Ang Ombudsman-Visayas nakadesider pagsang-at og kaso batok sa pito ka mga doktor ug laing pito ka medical personnel sa Vicente Sotto Memorial Medical Center (VSMMC) nga mibugalbugal sa usa ka mahuyang nga ilang gi-operahan tungod sa pagkapasok sa canister sa pahumot sa iyang lubot.

Dili lamang tingale ang mahuyang lamang ang nakapamati og kagaan sa kaugalingon niining desisyon sa Ombudsman, kun dili ang publiko nga nagsunod niining maong eskandalo ug misempatiya sa nasinating kaulaw sa pasyente.

Ang pito ka mga doktor nailhan nga sila si Phillips Leo Arias, Marlowe Parreno, Angelo Linawagan, Joseph Alfred de Leon, Joanne Mae Merilles, Serapio Salazar ug Max Joseph Montecillo.

Ang mga nurse nga apil sa pasakaan og kaso mao sila si Isabelita Remulta, Carmenia Sapio, Conseulo Tecling, Ida Sumayang ug nursing attendants Rosemarie Villareal, Ramon Penley Pandaan nga maoy clinical instructor sa Southwestern University ug usa ka Oplado nga clinical instructor sa University of Southern Philippines.

Kuyaw mataktak sa katungdanan ang maong mga doktor ug personnel tungod sa ilang gibuhat nga pagbugalbugal sa mahuyang nga taga-Basak Pardo atol sa operasyon, nga wala pa gyud matagbaw, gi-post pa gyud kini sa www.youtube.com sa internet.

Adunay mga lehitimong depensa ang habig sa mga doktor nga posible nilang gamiton. Sama pananglit sa pamahayag ni Arias nga sa pagsugod niya sa operasyon, mingaw pa unta ang operating room sa dihang mikalit lang og pangduol ug mitapok kaniya ug sa pasyenteng gi-operahan hangtod nagkagubot pagbugalbugal sa mahuyang nga pasyente.

* * *

DAKAY. Wala makaagwanta si Msgr. Achilles Dakay sa isyu sa mahuyang nga gibugalbugalan sulod sa operating room, mikomentaryo kini nga medyo wala mipabor ngadto sa mahuyang nga maoy nakadawat og taas nga sempatiya ug mainit nga suporta sa publiko.

Wala panumbalinga sa mga tawo ang pagka-liaison officer ni Msgr. Dakay o sa iya lang pagka-monsenyor. Dayag kaayo ang ilang pagsaway ni Msgr. Dakay tungod lagi kay mipadayag usab kini og mga komentaryo batok sa pasyenteng mahuyang kang kansang moralidad gikuwestiyon.

Dili nato mabasol ang mga tawo nga misaway ni Msgr. Dakay sama ra nga dili usab nato mabasol si Msgr. Dakay pagkuwestiyon sa moralidad sa pasyenteng mahuyang nga mahulagway’ng maoy gamot sa tanang kaulawan nga naangkon niini human sa eskandalo sa operating room.

Sama sa uban, misempatiya ko sa nasinati sa mahuyang tungod kay dili lalim nga mabulgar sa tibuok kalibutan ang nasinati niyang kaulawan sa dihang gikataw-an ug gibugal-bugalan sulod sa operating room atol sa operasyon human gipaksan o napaksan og canister sa pahumot ang iyang lubot.

Dili sibo ang pagpakaulaw sa mahuyang kay lagi mahuyang siya. Busa walay katungod silang Arias pagbugalbugal atol sa operasyon. Angay alang sa mga namugalbugal ang silot ug bayad sa danyos nga nahiagoman sa pasyente.

Ang wala nato masabti mao ang papel ni Msgr. Dakay sa publiko. Dili malalis nga usa siya ka pari nga gitahasan pagsabwag sa katarong ug pagtudlo kanato nga isalikway ang imoralidad.

Busa dili na unta nato ikahibulong nganong dayag ang iyang pagsaway sa nahidangatan sa mahuyang. Sakto man si Msgr. Dakay nga kun wala pa kini makighilawas sa sama kaniya nga lalaki, dili unta maabot sa ingon kadakong kaulawan.

Kun tinuod nga adunay lalaki nga misansan sa canister sa iyang lubot nganong wala man siya maninguha sa pag-ila sa maong lalaki aron kapasakaan kini og kaso?

Ato kunong hagiton ang maong bayot sa pagdangop sa atong mga law enforcement agencies sama sa PNP ug NBI aron ma-imbestigahan ug mailhan ang tawo nga nagpasok sa canister sa lubot sa mahuyang.

Tinuod nga walay koneksiyon ang kadaot nga iyang naangkon sa pagbugalbugal kaniya sa mga medical staff sa VSMMC tali sa insidente taliwala niya ug sa lalaking iyang gikahilawas (kana kun tinuod man nga may gikahilawas siya niadtong New Year).

Mas motulisok ako sa Simbahang Katoliko kun walay usa kanila nga mobarug ug mokondenar sa binuhatan sa mahuyang.

Timan-i mga higalang pordoy. Dili ang pagka-mahuyang sa pasyente ang angay ikondenar. Sama ra siya nato nga tawo nga adunay pagbati nga mahimong masakitan.

Ang angay ikondenar mao ang iyang binuhatan nga pakighilawas sa lalaki, nga kun tinuod man, luod pamation nga gikumpisal pa gyud niya sa publiko nga maoy hinungdan nga nahilandig siya sa VSMMC tungod kay gipaksan og canister ang iyang lubot sa lalaking gikahilawas niya.

Pila ka mga bata ang nasayod sa maong eskandalo? Pila ka ginikanan ang wala abti og kaguol nga matisok sa hunahuna sa ilang mga anak ang gibuhat sa mahuyang nga pasyente nga napaksan og canister ang lubot human sa pakighilawas sa usa ka lalaki?

Makatugot ba kitang publiko nga magapos sa buta nga sempatiya?

Opinyon lamang kining ako. Dili ko manginlabot sa opinyon sa uban.

Punto nako dili ang pagtul-id sa eskandalo nga moresulta unya sa pagsilot sa mga medical staff.

Punto nako mao ang pagtul-id sa binuhatan nga mahasubay sa ensakto ug  unsay moral.

Kanus-a ba nahimong sakto ug subay sa moralidad ang pagpakighilawas sa lalaki ug lalaki o babaye ug babaye?

Kun gikondenar nato ang paghilawas sa lalaki ngadto sa babaye apan dili niya asawa o sa babaye ngadto sa lalaki nga dili niya bana, dili ba angay nga ikondenar ang paghilawas sa lalaki ug lalaki o sa babaye ug babaye?

* * *

BUHIS. Lain na usab ang kaguol sa mga Pilipino nga gi-usbawan na usab og P1 kada litro sa matag produktong petrolyo.

Ang publiko walay puas paghangad ug pagpangutana hain na ang atong gobyerno.

Ang Malacañang mitan-aw lamang sa kalisud sa mga kawani sa gobyerno mao nga si Pres. Arroyo mimando nga pausbawan ang ilang mga suweldo. Wala pay klaro ang alang natong mga kawani sa pribadong mga kompaniya.

Usa lamang ang atong paglaum nga mahaw-as kita og diyutay gikan sa kalisud. Kana mao ang pag-aprobar unya sa gitinguha ni Sen. Mar Roxas nga himuon na kitang exempted sa income tax, sa samang bahin nga gipaninguha usab nilang mga magbabalaod nga ihunong ang pagpaningil og VAT sa mga petrolyo.

Nalipay gani si Roxas sa tinguha sa Ubos Balay Balaoranan nga i-amendar ang income tax system aron i-exempt kitang mga wage earners sa buhis sa atong suweldo.

Taas-taas pa kining debate, apan malipay na lamang kitang maminaw nga may pipila pa diay’ng opisyal sa gobyerno nga naglantaw sa atong kaayuhan.