Sama sa nangagi nilang mga lagda, maglisod ang Departamento sa Edukasyon (DepEd) pagpatuman sa ilang pagdili sa mga magtutudlo sa mga tulonghaang publiko pagkolekta og naghinobrang amotan sa ilang mga tinun-an alang sa bongga nga Christmas parties: Lalisunon pa unsay naghinobra ug unsay makiangayong amotan; ug labaw pang lalisunon unsay bongga ug unsay tukma nga kasaulogan sa Pasko.
Kun matinud-anon ang DepEd sa pagluwas sa kabos nga mga tinun-an ug ilang mga ginikanan gikan sa dugang palas-unon sa pagsugat sa Pasko, angay’ng hingpit na lang gyong idili ang Christmas parties sa public schools. Apan wa pay nagmalampuson pagbatok sa pagpuno sa Pasko sa listahan sa way kinutobang mga hinungdan sa paggasto.
* * *
Sama nga di hingpit nga mapatigbabaw sa kagamhanan ang kamandoan sa batakang balaod nga librehon ang edukasyon sa elementarya ug high school. Maong gawas sa di kalikayang gasto sa sinina, sapatos, plitehan ug bawon sa mga bata, mabuktot sang mga ginikanan sa nagbuntaog nga mga amotan sa mga tulonghaan.
Ang nahaunang lagda sa DepEd nga nagdeklarar sa tanang amotan nga “voluntary” wa hingpit nga mapatuman. Padayong gigamit ang mga amotan nga panginahanglan sa enrolment, o sa clearance sa pagtapos sa tuig tingtungha, o sa pagpakauwaw sa mga tinun-an kansang mga ginikanan nagdumili pagbayad.
Ang mga magtutudlo padayong namugos pagkolekta sa amotan sa kahadlok nga madaot ang ilang performance rating. Salamat sa wa na tagoing pasumbingay, o pasidaan gyod, sa ilang mga principal ug superbisor nga ang gidak-on sa koleksiyon magpakita sa kalidad sa ilang “leadership.”
* * *
Ang pagpakaaron ingnon sa DepEd nga gawasnon ang mga tinun-an ug mga ginikanan pagbalibad sa mga amotan kun di mahimo sa ilang panudlanan, kabahin lang sa mas dakong hilas-hilas sa kagamhanan. Kansang kapakyas paghatag sa batakang mga panginahanglan sa edukasyon—magtutudlo, classrooms, libro ug lingkoranan—maoy hinungdan nga ang mga amotan nagpabiling tulis sa atubangan.
Inay mangayog pasaylo sa kapakyas paggahin og igong kuwarta alang sa edukasyon matag tuig, ang kagamhanan nagpaugat pa hinuon pag-awhag sa mga ginikanan—ang mga magbubuhis nga tag-iya sa katigayonan nga ilang giusik-usikan sa way kapuslanang galastohan—nga angay silang motabang paghimo sa mga tulonghaan nga haom sa pagkat-on sa ilang mga anak.
* * *
Maong sa mosunod nga mga adlaw, makabati na sab ta sa sibaw nga bagulbol sa mga ginikanan nga Christmas parties nga ipahigayon sa mahalong mga kan-anan. Kay nag-anad nang mga tagduma sa mga tulonghaan nga mahadlok mobarug pagreklamo ang nabuktot-apan-mas-nahadlok-nga-hagbungon-ang-ilang-kabataan mga ginikanan. Kun masakpan man, masaligon nga duphan sa ilang kadagkoan.
Ug unsay gihimo sa PTCA nga mao untay gilaomang morepresentar sa mga ginikanan? Silay mag-una-una pagpaburot sa amotan. Kay mahimo mang laing kahigayonan pagpaburot sa panudlanan sa pipila ka kurakot nga kadagkoan sa kahugpongan.