Lana sa Tañon Strait

Sa miaging semana, nagsugod na ang oil explorations sa Tañon Strait nga gipasiugdahan sa usa ka higante’ng kompanyang Hapones. Ang kalihokan sa Japan Petroleum Explorations Company Limited o Japex nagtumong pagkonpirma sa survey mahitungod sa giingong dakong deposito sa lana sa maong lugar.

Basi sa pasiunang survey sa Department of Energy, ang Tañon Strait adunay dakong deposito sa lana o gas nga moabot sa usa ka bilyon ka barel. Matud sa opisyales sa DOE nga kun mapamatud-an kini sa Japex, magsugod dayon ang commercial drilling niini nga maghatag unya og trabaho sa mga lumulupyo sa mga kalungsoran sa Pinamungajan ug Aloguinsan.

Apan ang maong kalihokan hugot kaayong gi-protestahan sa mga katawhan, ilabina niadtong mga mangingisda, sa maong duha ka lungsod ug kasilinganang lugar. Matud nila nga ang maong oil explorations maghatag lamang og puwerhisyo sa ilang panginabuhian.

Isip mga mangingisda, matud nila nga klaro gayud nga mayabo ang ilang kaldero kay nakasiguro silang dili na makalawig ngadto sa lawod gumikan sa maong oil explorations. Ilang gipangatarungan nga tungod niining dakong kahasol sa ilang pagpangisda, maglisod na sila pagbuhi sa ilang pamilya sa rason nga mawad-an na sila og kita.

Ang kawsa sa katawhan sa maong mga dapit batok sa eksplorasyon sa lana sa Tañon Strait gisakyan usab sa mga militante’ng grupo. Kugi karon nga mi-protesta ang pipila ka mga cause-oriented group batok sa maong kalihokan nga ilang giingon dakong babag sa maayong panginabuhian sa mga mangingisda sa mga kalungsoran duol sa Tañon Strait.

Gani ang unang adlaw sa eksplorasyon sa lana sa Japex gitagbo man og grabe’ng mga pagprotesta sa mga mangingisda sa maong mga lugar ug ubang mga militante’ng grupo. Matud nila nga ang maong mga protesta dili nila ihunong hangtud nga dili usab mahuman ang maong oil explorations, nga gibanabana sa DOE nga molungtad ngadto sa duha ka bulan. 

Apan alang kanako, angayan lamang nga ipadayon gayud ang maong oil explorations sa Japex kun mapamatud-an gayud nga dunay dakong deposito sa lana sa Tañon Strait. Angay lamang hinuon nga pahimuslan sa kagamhanan ang pagkuha ug paggamit sa lana o gas nga anaa nagtago sa maong lugar tungod kay dako kini og ikatabang sa ekonomiya sa nasud.

Dili man siguro dautan kun ang maong proyekto makahasol sa ubang mangingisda sa maong lugar tungod kay  anaa man kini nasentro sa kadagatan. Apan dili usab nato isalikway ang posibilidad nga dako usab kini og ikatabang pagdugang sa pondo sa lana sa nasud, gawas sa paghatag usab og dugang trabaho ngadto sa mga lumulupyo sa maong mga lungsod.    

Ang dakong deposito sa lana sa Tañon Strait, kun ugaling tinuod, usa ka dakong grasya alang Pilipinas taliwala niining walay hunong nga pagsaka sa  presyo sa lana sa kalibotan. Dako kaayo kini og ikatabang pagtapak sa nagkanihit natong pondo sa lana gumikan lagi sa nagkamahal nga presyo niini sa kalibotan.  

Angay lamang gayud nga mangita ang kagamhanan og ubang lokal nga tinubdan sa lana. Kay kun magsige lamang ang nasud og pagsalig sa suplay gikan sa laing kanasuran, ilabina sa Middle East, dako kaayo kinig epekto sa nagsangkiig natong ekonomiya.

Kini tungod kay ang nagkamahal nga lana sa merkado sa kalibotan maoy mosuyop hinuon sa pondo sa panalapi sa kagamhanan nga maoy hinungdan usab nga matibhangan ang gahin alang sa mga basic services ngadto sa katawhang nagkihanglan sa dakong pagtagad sa gobiyerno.    

Adunay daghan nga alternatibo nga kasandigan ang Pilipinas aron nga dilli na lamang kini magsalig sa lana sa ubang kanasuran nga grabe na ang pagkamahal tungod sa krisis nga nasinati karon. Ug ang deposito sa lana sa Tañon Strait dako gayud og ikatabang alang sa pagdugang sa lokal nga pondo.

* * *

Ipadala inyong reaksiyon sa [email protected]