Hulga sa isla

White Island, Agoho, Mambajao, Camiguin-Kining islaha kansang kaputi sa bas makapahinumdom sa mga dumuduong sa Boracay, bisan tuod ang bas di sama kaputi ug kapino ug ang baybayon di sama kalapad, labong kaayo sa mga tanaman ug kakahoyan niadto.

Apan sa panahon pang kanhi presidente Ferdinand Marcos, nagsunod pagbutho ang usa ka bangis nga buhawi ug usa ka magpapatigayon nga gipasanginlang nanghakot sa puti nga bas. Nahunong lang ang iyang ilegal nga kalihokan dihang nasangad nang iyang barge.

Napilde nang isla. Napatag na. Ang nahibiling usa ka kilometro nga puti nga bas mag-sab-usab nang porma (kasagaran morang letrang "C") agad sa direksiyon sa bawod ug hangin. Gani, tungod sa bagyong Ruping, nahanaw ang isla kay nailawoman sa dagat sud sa pila ka buwan. Wa hinuon ning kapugong sa lokal nga mga opisyal pagwara-wara sa isla isip usa sa labing kinaham nga destinasyon sa ilang mga turista.

* * *

Camilo ug laing tulo ka kauban apil sa nakapahimus sa pagdagsang sa lokal ug langyawng mga turista dinhi sa isla sa niaging Semana Santa. Duna silay 16 ka mga bobo, tigbayon nga kawayan nga ilang bato-batoan sa kalaworan aron paglit-ag sa dagkong isda. Mokita sila og P200 matag adlaw nga maoy ilang bahinon pagpalit og bugas ug ubang panginahanglan sa ilang mga pamilya.

Mas dagko hinuon og kita ang mga nangompra sa ilang mga kuha nga mao say nagduma sa mga payag-payag nga gitukod sa isla alang sa Semana Santa. Bugti sa arkabala nga ilang gibayad sa munisipyo sa Mambajao, gitugotan sila sa pagpamaligya og pagkaon, ilimnon, souvenirs ug ubang palaliton ngadto sa mga dumuduong. Kon itandi sa kamerkadohan sa Sugbo, ang ilang mga isda dinhi mas lab-as ug mas barato.

Laing nakapadani nako mao ang kayano ug kaligdong sa mga molupyo. Ang ilang pasalig nga kabiyaan ang kabtangan sa mga turista napamatud-an na sa makadaghang higayon.

* * *

Apan ang isla bisan sa iyang katahom ug kamadanihon gikaluhaan sab og mga hulga. Samtang nagsuwat ko ini, duha ka panghitabo ang nakapaukay sa mga turista: Ang pagkalunod sa speedboat nga nagbira og banana boat ug ang diriyot pagkalimos sa duha ka Korean nationals nga gianod sa kusog nga bawod gikan sa kadagatan sa Surigao. Naila hinuon ang kaabtik ug kamatinabangon sa mga molupyo dihang dali ra kaayo silang nakapada og pump boat pagbira sa nalunod nga speedboat nga mao ra say nakatabang sa mga nangalumos.

Matud ni Dr. Alemir Almirante sa LapuLapu District Hospital, usa sa mga naatlan sa isla, nakumbinser nga maayong pagkabansay ang mga molupyo sa pagtubag sa dinalian nga mga panghitabo.

Matud ni Camilo dunay mas dakong hulga nga gipasidaan sa ilang katiguwangan. Ang global warming nga nakapadako sa kadagatan gikahadlokang hingpit nga makapalubong sa isla.

* * *

Email: [email protected]