Hapit pamaoli og pakpak ang gagmayng mga negosyante sa maisugong pagdeklarar sa National Telecommunications Commission (NTC) nga value-added ang Voice over Internet Protocol (VoIP). Kay sa kataposan gawasnon na gyod silang motanyag og baratong mga tawag sa telepono alang sa nagkalainlaing kanasuran sa kalibotan pinaagi sa Internet nga di magkinahanglan og prangkisa gikan sa Kongreso. Nihulga dayong higanteng mga kompaniya sa telepono nga kuwestiyunon atubangan sa korte ang legalidad sa lagda sa NTC.
Bisan gikahadlokan nga ang pagkiha sa mga kompaniya sa telepono makasabotahe sa VoIP, nga peligrong di makabuylo hangtod nga mabiyaan na lang sa panahon ug maapsan sa mas bag-ong mga teknolohiya, wa ning kapugong sa pagsaulog sa gipanghinaot nga makasaysayanong pagpalingkawas na sa mga konsumidor gikan sa talikala sa pagpahimus sa PLDT, Globe ug ubang kompaniya.
Pero may lain diayng maniobra nga gihikay ang mga kanahan.
Ang implementing guidelines nga giluwatan sa NTC pagduma sa negosyo sa VoIP klarong hinimo sa higanteng mga kompaniya sa lana. Kay ubos sa lagda, ang mga kompaniya rang makabundak og P5 milyones maoy tugutan nga makatanyag og mga tawag sa telepono pinaagi sa Internet. Sa ato pa, ang labing gagmayng Internet Service Providers (ISPs), nga maoy labing daghan ug mao untay labing lig-ong garantiya nga malaslasan ang bayranan sa telepono ngadto sa labing makiangayong ang-ang, magaway lang sa negosyo sa VoIP.
Ang mas importanteng implikasyon mao nga, kon magpaugat ang NTC pagpatuman sa binuang nilang lagda, ang higante gihapong mga kompaniya sa telepono ang magdominar sa VoIP. Salida ra diay tong ilang pagtulisok sa legalidad sa pakigribal sa ISPs sa ilang negosyo sa telepono. Aron lang diay makaangkon silag igong lugway aron mopahimutang sa ilang makinarya pagsurikbot sa dakong ginansiya nga gisaad sa modernong teknolohiya.
Sa makausa pa, gipamatud-an sa PLDT ug Globe ug sa ilang mga protektor sa gobyerno nga mas importante kay sa interes sa publiko ang pagpabilin sa makalipong ug tinikas nga ginansiya sa higanteng mga kompaniya sa telepono.
Pero sakto ang sulti sa usa ka makinaadmanon nga ang labing gamhanang puwersa mao ang ideya kansang panahon niabot na. Sakto sang pasidaan ni Edward Lim sa DB Edwards, ang tag-iya sa intouch.com.ph nga maoy nagtanyag sa labing baratong VoIP calls sa Sugbo, nga kapugngan lang ang gawasnong pagamit sa VoIP kon birahon ang Pilipinas balik sa ngitngit nga panahon sa mga luog ug gapuson ang Internet.
Kay di man ni mahimo, kinahanglang rondahong Internet cafes ug pribadong mga buhatan ug kabalayan. Kay ang gikinahanglan pagamit sa VoIP mao rang PC, headset ug Internet connection. Kay labaw man sab ning di mahimo, mas maayo pang palambuon sa mga kompaniya ang ilang serbisyo ug ibanan ang makagabang ginansiya aron nga di sila hingpit malakangan sa panahon.
Email: leo_lastimosa@abs-cbn.com