Babayeng smuggler

Karon nga nabalik na ang normal nga operasyon sa gobyerno human sa taas-taas nga pahulay sa kalag-kalag ug Ramadan, maayong mokayod pag-ayo ang duha ka collection agencies -- ang Bureau of Internal Revenue ug Bureau of Customs -- aron maka-apas-apas ang ilang koleksiyon sa target nga gi-assign niining tuiga.

Apan bisan pa tingale unsaon pagpaninguha, mura'g motikyaob gyud ang koleksiyon sa customs bunga niining pagkatibugsok sa volume sa mga imported nga kargamento nga nangabot. Ang gibasol mao ang walay hunong nga gubot sa politika sa kaulohan hangtod ang mga negosyante nag-iyahay na lamang og kumkom sa ilang puhonan sa kahadlok nga may mahitabong kausabang sa liderato sa nasud.

* * *

SMUGGLING. Bisan nagkalisud na ang koleksiyon sa customs, aduna pa gyuy mga smuggler nga nagpahimulos sa kahigayonan.

Adunay bag-ong ngalan sa babayeng maayong bantayan ni District Collector Ma. Lourdes Mangaoang. Kining maong babaye maoy kanunay madunggan nga nagpalusot og mga ukay-ukay, general merchandise, surplus, ug bugas.

Ambot og nakahibalo na ba si Mangaoang niining ngalang Tess G. nga mao karon ang giingong hawod sa pagpalusot og kargamento sa adwana.

Nanghilak intawon ang mga negosyante sa Sugbo tungod kay mura'g wala may gi-santo kini si Tess pagpayuhot diha sa adwana.

Sa balita nga akong nadawat, aduna kini siyay mga koneksiyon sa sulod sa BOC-Cebu mao nga kanunay'ng molusot ang iyang pinayuhot nga kargamento nga dili mag-agi og kalisud.

Atong awhagon ang Customs Police sa pagbantay niining mga kargamento ni Tess. Dakpon nila kun masakpan aron dili sila maakusahan nga nabayran.

Kun walay taga-customs nga makapahunong niining binuang ni Tess diha sa adwana, aduna may Task Force Anti-Smuggling sa mga sundalo o ba kaha ang Criminal Investigation and Detection Group nga init kaayong nagbantay sa mga kalihukan diha sa adwana. Basin sila pa unya ang makasakop sa iyang mga kargamentong ipalusot diha sa Cebu International Port.

Dili nato hunongan og publikar ang ngalan ni Tess hangtod dili siya mohunong pagpayuhot ug hangtod dili mohunong og hilak ang mga negosyante tungod sa iyang sayonsayon nga binuang.

* * *

E-VAT. Puwerteng pagkatarantar sa mga tawo sa dihang gisugdan og pagpatuman ang reformed value-added tax law.

Wala gyud ko masayop sa akong panglantaw, may mga dautang epekto gyud ang pagpatuman niining expanded VAT.

Hangtod karon, wala pa maulii ang mga tawo sa kaguol unsay ilang mahimo niining Pasko ug Bag-ong Tuig nga gibundagan naman sila og dakong bato sa kalisud pagsaka sa presyo sa nag-unang palaliton tungod sa pagtaas sa presyo sa petrolyo.

Gilingaw lamang sa kagamhanan ang katawhan pinaagi sa giduso nga P135 nga wage increase, legislated wage hike, ug unsa pa na diha.

Ang wala nato mamatikdi mao ang pagdaghan na sa mga walay trabaho. Wala silay gidawat nga suweldo hangtod dili na sila makapalit sa ilang kinahanglanon sama sa pagkaon, tambal ug sinena tungod sa kamahal niini bunga sa pagpatuman sa e-VAT.

Unsaon man kini sa gobyerno?

* * *

TUYO. Tinarong ang tuyo sa gobyerno pagpatuman sa e-VAT -- aron makatigum ug matabangan ang nagtinga na nga budget sa nasud.

Pero unsaon kaha pagkatigum nga nagpahimulos man usab kining karahong mga gasoline station operators.

Sukad Nobiyembre uno nga adlaw gihingpit ang implementasyon sa e-VAT, daghan na ko og gibisatahan nga gasoline station pagpa-gasolina sa akong sakyanan, dili gyud mang-isyu og resibo.

Unsaon kaha pag-ila sa BIR kun pilay iya sa gobyerno alang sa e-VAT kun dili mang-isyu og resibo ang mga gasoline station?

Dihay makausa nga na-isyuhan ko og resibo, apan gibutangan lamang og presyo nga P150. Wala i-specify pilay ila sa gasoline station ug pilay para sa e-VAT.

Klaro kaayong pahimulos!