Lakip si Mayor Tomas Osmeña pabor nga ipatuman ang E-Vat kay mas maayo na lang kuno kini kay sa mabangkarota ang atong kagamhanan kay wala nay magasto pagpatuman og mga proyekto ug isweldo sa mga kawani.
Ingon g'yod niana ang mahitabo kon ang mga kawani sa kagamhanan nga gitugyanan sa pagpangolekta sa buhis maayo lang modaug-daug sa mga kawani diha sa pribadong sektor, apan walay ngipon sa pagpugos sa mga magpapatigayon pagbayad og buhis.
Gibalik-balik na nako sa pagbutyag nga ang labing dakung buhis nga nakolekta sa Bureau of Internal Revenue (BIR) nagagikan sa mga buhis sa sweldo sa mga kawani, ilabi na sa pribadong sektor.
Abi ninyo og ngano? Kitang mga kawani, obligado gayod nga mobayad og husto nga withholding taxes. Ako lang, moabot sa P3,500 ang withholding tax nga ibanon sa akong sweldo matag buwan.
Apan wala malilong kanato nga daghang mga magpapatigayon nga nanglimbong pinaagi sa wala pagtug-an sa tukma nilang kita aron sa tumong nga gamay ra ang ilang buhis nga mabayran ngadto sa BIR.
Kon magtinarong ang mga kawani sa Bureau of Customs sigurado nga makatigum ang kagamhanan og dakung salapi kon mahunong na ang binuang sa mga importers nga nanikas sa kagamhanan pinaagi sa dili pagtug-an sa tinuoray'ng kantidad sa ilang kinompra.
Gawas sa mga kawani sa Bureau of Customs, ang mga kawani sa Land Transportation Office angay usab nga magtinarong. Kini pinaagi sa dili pagrehestro sa mga sakyanan nga nasulod pinaagi sa illegal nga paagi.
Wala malilong kanako nga dunay mga importers og mga sakyanan nga nakamaneho sa pagparehestro sa mga "smuggled vehicles" bisan og walay klaro nga Certificate of Payment sa iyang Customs duties.
Nganong nahimo man kini? Nahimo kini tungod kay gitingal og kwarta ang mga hingtungdang kawani sa LTO nga gitugyanan sa pagrehestro sa mga sakyanan.
Dili kay Customs ug LTO ra, apil na ang tanang mga kawani sa kagamhanan nga modawat og mga buhis. Kadtong mga tawo nga mosuway paghimo og binuang, aksyoni ninyo.
Pinaagi unta niini, dili na kinahanglang mopatuman pa kita og E-Vat. Sa ako nang giingon, modugang ang kapait nga giantos sa mga kabus. Tinuod, dunay gimando nga increase sa sweldo, apan pila ra kabuok ang mga mituman niini.
Swerte lang kami sa The Freeman kay buotan ang among mga Boss og giusbawan ang among sweldo, apan dili gani gihapon makasapar sa grabeng pagsulbong sa presyo sa mga palaliton. Unsa pa kaha ang wala mausbawi sa ilang sweldo?
Mao kini nga sakitan ko kon ang kagamhanan mopahamtang og dugang usbaw sa suholan unya dili makapugos sa mga agawon sa paghatag og tukmang sweldo sa ilang mga hornal kon mga kawani.
Nagya-ya lang mo!