Nganong apiki si Duterte

Daghang salamat sa kaligdong ni Senador Risa Hontiveros, nabisto nga pagarpar rang pagpaka-bayani ni kanhi Presidente Rodrigo Duterte pag-angkon sa hingpit nga responsibilidad sa tanang nahitabo sa iyang drug war kay maluoy siya kon ang mga polis nga igo lang nagtuman sa iyang sugo maoy maapiki:

• Mga polis nga nasuspenso, nataktak ug napriso kay nasakpan sa laktod nga pinatyanay gipasagdan lang sa kanhi presidente; ug

• Dili niya angkunon ang responsibilidad sa kamatayon sa 122 ka bata, apil nang duha pa ka buwan nga masuso, nga walay armas ug wala mosukol.

* * *

Nagsige og panghambog si Duterte nga nahimo siyang prosecutor ug busa mas suhito siya sa balaod kay ni Hontiveros nga dili abogada ug sa mga senador nga abogado pero dili siya niya kalapad og praktis.

Pero mga abogado sa Sugbo nga mas ngilngig og praktis kay niya niingon nga dakong sayop ang pangugat ni Duterte nga dili siya mahimong konbiktuhon sa korte sa mga kaso sa laktod nga pinatyanay kay dili siya maoy aktuwal nga nagpatay (klarong nakalimtan nang pasalig nga siyay magpakiha ug magpapriso para sa mga polis).

* * *

Gitambagan nila si Duterte sa pagbasa sa 15-anyos nang Republic Act (RA) 9851. Napasar sa House of Representatives nga gipangulohan sa iyang paryente nga si anhing Speaker Prospero Nograles ug sa Senado nga gipangulohan sa iyang kanhi alyado (karon nibali nang Presidente Ferdinand Marcos Jr.) nga si Juan Ponce Enrile ug gipirmahan sa iyang suod nga si kanhi Presidente Gloria Macapagal-Arroyo.

Gawas nga gisilotan sa balaod ang crimes against humanity, ang pag-detalye sa command responsibility mao ang tinuod nga maka-gapos ni Duterte tungod sa iyang pinatuyangan nga mga paukyab.

* * *

Ubos sa Section 10 sa RA 9851, ang mga opisyal responsable sa mga krimen nga nahimo sa ilang mga sakop nga ubos sa ilang pagkontrolar kon:

• Ang mga opisyal nahibawo, o angayng mahibawo, sa paghimo sa ilang mga sakop sa mga krimen (sa kaso ni Duterte siyay nagsugo);

• Ang opisyal napakyas sa pagbadlong sa paghimo sa ilang mga sakop sa mga krimen, o pagsumiter sa mga kaso ngadto sa mga ahensiya para sa tukmang imbestigasyon ug prosekusyon (sa kaso ni Duterte gibayran ang mga responsable).