Binirahay sa lana

Dakong baligho nga samtang taas ang uminto sa presyo sa mga produkto sa lana karong sayong buntag sa Sugbo ug ubang bahin sa Pilipinas, nitidlom ang presyo sa lana sa merkado sa kalibotan. Gibasol sa higanteng mga kompaniya sa Pilipinas ang pagtibugsok sa peso ngadto sa kinaubsan nga ang-ang sa niaging walo ka tuig atubangan sa Amerikanhong dolyar.

Tinuod ba ang dugay nang pasangil sa militanteng mga pundok nga gimaniobra sa mga kompaniya sa lana, uban ang pakigkonsabo sa mga ahensiya sa gobyerno, ang presyo sa ilang mga produkto dinhi sa ato? O mas naigo lang gyod ang peso sa nagpadayon nga paglig-on sa dolar, nga maoy gibasehan sa presyo sa lana?

***

Sa di pa ta molayat pagdason sa panulisok sa maniobra, angay natong klaruhon nga ang pagsaka sa presyo sa lana karong adlawa resulta sa mga panghitabo sa niaging semana, kanus-a nitugsad kadiyot sa P50 ang usa ka dolyar ug nisaka ang presyo sa lana sa merkado sa kalibotan tungod sa pagsalig sa laslas sa produksiyon nga nauyonan sa Organization of Petroleum Exporting Countries (OPEC).

Sa pikas nga bahin, ang pagtidlom sa presyo sa lana sa merkado sa kalibotan karong adlawa nanukad sa pagka-amgo sa mga negosyante nga kutob ra diay sa pagarpar ug nagpabiling hanap ang aktuwal nga laslas sa produksiyon sa lana sa OPEC ug karibal nga mga nasud. Kon magpadayon ang kalamboan, mosangpot ni sa pagtidlom sab sa presyo dinhi sa ato unya sa sunod Martes.

***

Nitibugsok ang presyo sa lana sa merkado sa kalibotan karong semanaha tungod sa pag-isnab sa Saudi Arabia, ang labing adunahang tinubdan sa lana sa tibuok kalibotan, sa tigom uban sa oil producing countries nga di sakop sa OPEC.

Ang Saudi nga nidemanda sab sa non-OPEC countries paglaslas sa ilang produksiyon niangkon nga kinahanglan pang husayon ang ilang panagsungi sud sa OPEC sa di pa sila maka-influencia sa ilang karibal nga mga nasud.

***

May sukaranan ang kabalaka sa Saudi nga di na siya makapahamtang sa iyang kabubut-on sud mismo sa OPEC. Kay human nakumbinser ang Iran, ang higpit niyang karibal, paglaslas sa produksiyon, nisukwahi sab ang Iraq, ang ikaduha nga labing dakong oil exporter sa kalibotan, nga may lig-ong sukaranan pagpalambo sa iyang produksiyon: Ang pagpalig-on sa gobyerno aron mahimong mas epektibo nga mosukol sa ISIS.

Ang labing lig-on nga alyado sa kawsa sa Saudi paglaslas sa produksiyon mao ang Russia, nga di sakop sa OPEC. Apan ang labing dako og produksiyon ug busa maoy tinuod nga alas gawas sa OPEC mao ang Estados Unidos, kansang teknolohiya paghimo sa shale oil nakahatag nila og katakos sa paglaslas sa ilang suplay o pagpabaha sa merkado sa mas mubo nga panahon.

[email protected].