Pagbaraw sa China

Dakong bentaha sa China batok sa Estados Unidos, gawas sa malambuon nilang ekonomiya, mao ang way lipud-lupod nilang pagpakita sa ilang dakong braso dinhi sa Asya ug Pasipiko. Wa silay kukaikog nga nanghasi sa Pilipinas, Japan, Taiwan ug ubang kanasuran ug nagpapating pag-isnab sa mga kasong gipasaka batok nila sa kalibotanong hukmanan.

Sa pikas nga bahin, kinahanglang barugan sa Estados Unidos ang iyang pa-pogi. Nga di sila manghudlat sa ubang kanasuran ug nga di sila manginlabot sa mga panagsungi sa mga utlanan. Gawas pa, gikinahanglan nila ang patigayon sa China ug dakong bahin sa ilang ekonomiya nagsandig sa baratong mga mamumuo ug paspas nga mga pabrika sa China.

***

Mao ni hinungdan nga hasta kapila sublia pagpasalig ni US President Barack Obama nga di nila talikdan ang Pilipinas ug ubang alyadong mga nasud dinhi sa rehiyon. Hinunoa, tabangan sa Estados Unidos pagpalig-on ang ilang seguridad gikan sa bisan unsang pagpanghasi sa ubang kanasuran.

Apan di gyod siyang kapasalig pagpanalipod sa Pilipinas gikan sa posibleng pangatake sa China. Gipasidunggan niya ang karaan ug malambuong panaghigalaay tali sa Pilipinas ug Estados Unidos, nga gipalig-on sa Mutual Defense Treaty ug ubang mas bag-ong kauyonan, sama sa Visiting Forces Agreement ug Enhanced Defense Cooperation Agreement, apan di siyang kasaad pagsagang kon bombardiyohan sa China ang Spratlys ug ubang giilogan nga mga teritoryo.

***

Laing gapos sa Estados Unidos mao ang katalawan sa iyang alyadong mga nasud dinhi sa Asya ug Pasipiko. Nga di ganahan nga hingpit nga magdumot ang China nila. Kay samtang makadupa pa nila karon ang nagbinugtong nga superpower sa kalibotan, nahibawo sab sila nga sumusubang ang China ug sumasawop nang Amerika.

Maong apiki ang postura ni Obama. Kinahanglang mangisog siya pagbadlong sa bisan unsang ambisyong militar sa China dinhi sa rehiyon, apan kinahanglan sang taguon ang labing hait nga bangkil sa puwersang Amerikanhon aron di kapasanginlang nanghudlat sa ilang mga karibal.

***

Wa hinuoy nagduda sa determinasyon sa Estados Unidos pagpanalipod sa iyang mga interes sa Asya ug Pasipiko. Batok sa China ug ni bisan kinsang manglawgaw. Maong mapuslanon kaayong Pilipinas aron dunggoan sa iyang mga barkong iggugubat ug tugpahan sa iyang mga ayroplanong iggugubat. Nga gitugotan na sa EDCA.

Apan may laing komplikasyon. Kon hingpit nga moulbo ang panag-away sa Estados Unidos ug Russia tungod sa Ukraine, di makabuylo si Obama pagpangaway sa China. Di mahimong dunganon pagsungay ang duha sa labing gamhanan niyang mga karibal. Mas epektibong makabaraw sa Russia kon iyang alyado, o labing menos di niya kaaway, ang China. Samang mas isog nga makabadlong sa China kon iyang alyado, o labing menos di niya kaaway, ang Russia.

***

Email: [email protected]