Ebidensiya sa sabotahe

Kon nagduda ka pa hangtod karon sa pagkontrolar sa rice cartel sa industriya sa bugas sa Pilipinas, bukha ang imong mga mata. Ang kalit nga pagtibugsok sa presyo sa bugas humay sa labing dagkong kamerkadohan sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud maoy labing uwahing ebidensiya nga artipisyal diay ang kanihit sa suplay ug ang pagburot sa presyo sa bugas humay sa niaging pila na ka semana.

Dihang nitiyabaw ang mga konsumidor sa kamahal sa bugas humay, nipasidaan ang mga negosyante sa nag-ung-ong nga dakong krisis tungod sa grabeng kanihit sa suplay. Apan human nipasidaan si Agriculture Secretary Proceso Alcala nga gukdon sila nikalit lang pag-abunda ang suplay ug pagtidlom ang presyo.

Way bag-ong importasyon sa bugas humay nga niabot human sa pasidaan sa mga negosyante sa kanihit sa suplay. Wa say lab-as nga suplay sa lokal nga bugas kay karon pang kataposan sa Septiyembre makabuylo ang pag-ani sa mga mag-uuma sa mga humayan.

Sa ato pa, diin man diay gikan ang dugang suplay sa bugas humay nga nikalit lang pagbaha sa kamerkadohan? Kon dili gikan sa gawas sa nasud ug di gikan sa mga umahan, ang bugtong nahibilin nga posibleng tinubdan mao ang mga bodega sa labing dagkong mga negosyante sa bugas humay.

Hinaot nga ang pagbalik na sa normal nga suplay ug presyo sa bugas humay di makapahunong, hinunoa makadugang pa sa kadasig, sa imbestigasyon sa National Food Authority (NFA) ug Department of Agriculture (DA) sa gidudahang maniobra nga gipasiugdahan sa nagkonsabo nga rice smugglers ug mapahimuslanong mga negosyante ug importers.

Kay ang kalit lang nga pagkasulbad sa kanihit ug kamahal sa bugas humay maoy labing lig-on nga timaan nga duna gyoy nahitabo nga ekonomikanhong sabotahe. Hinaot nga makaangkon na gyod og kaisog ang DA ug NFA pag-ila ug pagkiha ug pagsilot sa dugay nang gikaintapan nga mga negosyante nga way kukaluoy nga niluok sa mga konsumidor.

Angayng susihon sab kon ang sabotahe gitumong ba lang sa pagpaburot sa ginansiya sa mga negosyante sa nahibilin nga karaan nilang imbentaryo sa bugas sa di pa magsugod og baha ang bag-ong ani nga bugas humay sunod buwan. O gituyo gyod aron pagtay-og sa pamunoan ni Presidente Noynoy Aquino pinaagi sa pagpanghadlok nga may seryusong krisis sa pagkaon.

O kabahin sa daghan, lapad ug komplikado nga mga maniobra sa paglipat sa katawhan gikan sa labing dakong eskandalo sa pork barrel, iyawat na lang maibanan bisan gamay ang nag-alintabo nilang kasuko. Sa ingon makaangkon og dugang lugway paglusot ang nahilambigit nga dagkong mga politiko, apil nang labing dagkong mga haligi sa niaging pamunoan, dagkong opisyal nga nagtungkawo sa gahom hangtod karon ug tang-an nga mga kakonsabo sa pribadong sektor. [30] [email protected]