1,700 ka lokal ug langyaw nga mga lalaki ang mangapil sa Ironman Philippines Cebu. Ang 1.9 ka kilometro nga lumba sa langoy, 90 ka kilometro nga lumba sa bisikleta ug 21 ka kilometro nga lumba sa dagan molatas sa upat ka dakbayan sa Metro Cebu—Lapulapu, Mandaue, Cebu ug Talisay.
Sa labing uwahing ihap, 4.16 milyones ang populasyon sa mga dakbayan ug kalungsoran sa Sugbo. Karong Domingo, Agosto 5, babagan sila sa paggamit sa labing mahinungdanon nilang kadalanan ug mga taytayan. Palabihon ang pipila lang ka atleta nga magpabilin dinhi sud lang sa pila ka takna batok sa mas daghan nga maoy nagpalihok ug nagpalambo sa Sugbo 24 oras matag adlaw ug pito ka adlaw matag semana.
* * *
Way lalis sa kadako sa matampo sa ekonomiya sa lokal ug langyaw nga mga turista nga mangapil ug manan-aw sa kalibotanong triathlon. Way lalis sa dakong saad alang sa industriya sa turismo kun hingpit nang makabuylo ang sports tourism sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud.
Apan kinahanglan bang isakripisyo ang mas dako ug mas batakang mga interes sa mga Sugbuanon? Makiangayon bang gapuson ang ilang mga biyahe ug pig-otan ang ilang mga panginabuhi? Kinahanglan bang mohunong ta pagginhawa tungod ug alang sa pipila nga gusto lang mosukod ug magpalabwanay sa ilang lahutay?
* * *
Nasobrahan rang kasayo ug kaagresibo sa pagpanera sa kadalanan alang sa lumba karong Domingo. Gipahibawo sa lokal nga mga opisyal sa Talisay nga alas-4 sa kadlawon nila tak-opan ang ilang bahin sa South Coastal Road. Samtang ang City Traffic Operations Management (Citom) nipahibawo nga alas-5 sa kadlawon nila tak-opan ang tunnel sa Plaza Independencia ug ang Serging Osmeña Avenue sa North Reclamation Area.
Klarong way nakahunghong nila nga ang lumba magsugod sa alas-6:15 pa sa buntag. Gibanabanang maabtan pa og dul-an sa oras ang mga atleta una makakawas gikan sa paglibutlibot nila sa kadagatan sa Shangrila Mactan. Mahimong pasado alas-7 na makasugod ang lumba sa bisikleta.
Sa ato pa, duha ka oras sa di pang lumba, abugon nang mga Sugbuanon gikan sa dan nga ilang buhis ang nagtukod ug gibantayan sa traffic enforcers nga ilang buhis ang nagsuhol. Bahala na nga mga langaw ray magtikawtikaw samtang magpaabot kanus-a mobutho ang unang hut-ong sa mga bisikleta.
* * *
Mas maayong manguros na lang daan ang mga may sayo nga flights sa Mactan Cebu International Airport (MCIA) karong Domingo. Mas maayo sang mangandam nang daan sa sayong kalbaryo ang mga manimba ug mangompra sa Tabunok, kay kinahanglan pa silang molibot sa katunga sa Talisay sa di pa moabot sa ilang destinasyon ug makabalik sa ilang mga pinuy-anan.
Kanus-a man makaamgo ang lokal nga mga opisyal nga kita, di sila, ang tinuod nga Bosing?
* * *
Email: leo_lastimosa@abs-cbn.com