Ang gikinahanglan gayud karon sa nasud mao ang mga tawo nga dili mahadlok mopatuman sa balaod bisan pa man kon ang maigo sa pagpatuman niini mao ang ilang mga higala.
Apan ang pangutana, pila ra kaha kabuok sa atong mga opisyal ang duna niining maong kinaiya? Kon ako’y presidente sa nasud, istrikto nako kini nga ipatuman.
Mao bitaw kini ang usa sa rason kon ngano nga unom ra ka tuig ang termino sa usa ka presidente ug wala na sila’y lugway sa katungdanan aron nga dili sila mahadlok nga basin og dili na makadaug pag-usab.
Ang angay’ng buhaton sa presidente mao ang pagpili og mga tawo nga iyang tugyanan pag-abag kaniya sa pagdumala sa kaganmhanan. Kon may magbinuang, taralon sa hukmanan ug dili labanan.
Sa ingon nga paagi mahimong limpyo ang pagpadagan nato sa kagamhanan. Ingon usab niini ang himoon sa mga local chief executives sama sa gobernador, mayor ug kapitan sa kabarangayan.
Kinahanglang mopatuman unta sila sa balaod sa walay kukahadlok. Apan kon talawan ug maglubay-lubay ang baruganan sa usa ka lider, ang iyang mga sakop magbaton usab og susama nga lihok.
***
Tunog kaayo karon ang balita nga didto sa Metro Manila gipaspasan ang paghimo’g kampanya batok sa pagpanabako o pagpanigarilyo diha sa mga publiko nga lugar. Ang Metro Manila Development Authority (MMDA) maoy nangusog niini.
Dinhi sa ato pabor kaayo ko ug sigurado ako nga daghan ang malipay kon hugtan sa pagpatuman ang mga lagda nga gilatid sa Republic Act 9211, ang balaod nga nagregulate pagpabaligya og pagamit sa sigarilyo.
Ambot nakahibalo ba kaha ang atong mga tigpatuman sa balaod nga wala itugot nga kanang mga batan-on wala tugti sa pagpamaligya og sigarilyo, ilabi na og anha sila maglakaw-lakaw sa karsada.
Ang laing gidili sa balaod mao nga ang mga bata maoy sugoon pagpalit og sigarilyo, ilabi na kon ingnon sa nagsugo nga padagkotan daan ang sigarilyo. Ang sagad gud mahitabo nga yupyopon man g’yud sa bata ang sigarilyo aron dili mapawong ang kayo, mao nga makat-on sila pagpanabako.
Basi gud sa pagtoon, pwerteng daghana nga mga tawo mangamatay sa tibuok kalibutan tungod sa pagpanabako. Apan ang uban sa nangamatay igo lang nakahanggap og aso sa sigarilyo gikan sa mga hinabako pananglit kon magsakay ka’g public utility vehicle.
Mao kini ang rason nga gidili ang pagpanabako diha sa mga publikong sakyanan apan wala kini hingpit nga ikapatuman.
***
Mas maayo bitaw nga sugdan na paglihok ni Mayor Michael Rama ang kabahin sa pagpaguba sa mga illegal structures nga iya sa mga dato nga anaa gitukod daplin ug ibabaw mismo sa kasapaan.
Ang maayong buhaton ni Rama mao ang pagpadala’g mga suwat ngadto sa mga tag-iya sa mga illegal structures kon ngano nga sila nakatukod man sa maong mga building. Angay’ng mahibaw-an kon kinsa ang nagpirma sa building permit.
Kon ari ka magbarog sa dalan D. Jakosalem klaro kaayo nga makita nga ang ibabaw sa sapa gitukoran og building sa dakong department store. Lahus na kini ngadto sa unahan nga bahin ang sama nga talan-awon.
Diha usab sa General Maxilom Avenue, usa ka hotel ug usa ka iladong kan-anan mitukod usab og building ibabaw sa sapa. Nganong natugotan man kanang maong building?
Kang kinsang bulsa sa taga Office of the Building Officials (OBO) ang napuno sa suborno gikan sa tag-iya sa maong mga balay-patigayon? Kini ra bang taga OBO pastilan, estrikto kaayo apan sa uban manglusot lang ang mga dukomento.
Angay tingali nga ipasusi ni Mayor Rama aron masakpan kon kinsa ang nagpalusot unya kon mahitabo nga anaa pa kini karon diha sa OBO, angay nga molihok si Rama pinaagi sa pagsilot kaniya o pasakaan niya’g kaso.
Unya, kinahanglang mohimo ang dakbayan og lakang aron mapaguba kining maong mga illegal structures sa mga dato para patas ba. Mangguba man gani ta og illegal structures sa mga kabus, angay’ng himoon usab nato kini sa mga dato.
Kon ang pagpatuman sa balaod walay pili-pili, sigurado ko nga makasabot ra ang katawhan, apil na ang mga pobre.
* * *
Fight g’yud mayor Mike! Ayaw kahadlok nga mopatuman sa balaod bisan sa mga adunahan! Kaming mga media dia sa imong likud nagsuporta!