Nalipat sa lana

Matag umento sa presyo sa lana, moburot sab ang expanded value added tax (Evat) nga makolekta sa gobyerno. Unsa may garantiya nga gipanalipdan sa gobyerno ang interes sa katawhan batok sa kahakog sa higanteng mga kompaniya sa lana nga, ubos sa oil deregulation law, mao ray nagbuut-buot pagtakda sa presyo sa ilang mga produkto?

Atubangan sa kadako sa tentasyon pagpaburot sa koleksiyon sa Evat, makahunahuna pa kaha ang gobyerno pagbaraw sa pagpatuyang sa Petron, Shell ug Chevron? Ug unsa man kamatinud-anon ang mga opisyal sa gobyerno nga nisusi sa sibaw nga mga pasangil nga overpriced ang krudo, gasolina ug ubang produkto sa lana?

* * *

Di ko motuo nga may higanteng maniobra sa pagpabilin nga labihan kataas sa presyo sa lana. Di ko motuo nga tanang mga opisyal sa gobyerno mahinangpon nga nitabang sa mga kompaniya sa lana pagpaburot pag-ayo sa ilang ginansiya. Labaw nang di ko motuo nga gituyo sa Malakanyang, nga giduma na karon sa anak nilang Ninoy ug Cory Aquino, ang paglisudlisod sa katawhan.

Apan bisan unsay akong gituohan ang sukwahi nga hulagway ang nitumaw. Nagkahiusa ang Department of Energy ug mga kompaniya sa lana pagpanalipod sa taas nga presyo. Ug way gihimo ang Malakanyang, bisan gipulihan nang Noynoy Aquino ang gikaintapang si Gloria Arroyo, pagpagaan sa pagpas-an sa katawhan sa mahal nga lana.

* * *

Sa di pa kon bunyagan sa Malakanyang nga irihis, tugoting mopasabot ko nga di ko moawhag nga papason ang Evat sa lana. Mas dako ang kadaot nga mamugna kon motidlom ang koleksiyon sa buhis nga mosangpot sa pagka-inutil sa gobyerno paghatag bisan sa labing batakan nga pangalagad ngadto sa katawhan. Kumbinsido ko nga ang VAT maoy usa sa labing maayo nga sistema sa pamuhis nga gigamit karon sa nagkalainlaing kanasuran.

Apan sobra ra ang 12% nga Evat. Mas salawayon ang pag-insistir sa pamunoang Aquino pagkolekta sa hingpit nga Evat bisan taas na kaayong presyo sa lana. Sakto ang pangutana sa tigpaminaw sa Arangkada sa DYAB Abante Pa, Bisaya: Kon P1 milyon nang litro sa lana, patongan ba lang gihapon og 12% nga Evat?

* * *

Ang pag-iban sa Evat kon moabot ang presyo sa lana sa ang-ang nga lisod nang abton sa katawhan maoy mas sayon ug makiangayong sulbad sa krisis sa lana:

Mas sayon kay di na kinahanglang gastohan og P12.5 milyones pagpatik og smart cards nga siyam-siyaman una makaabot sa beneficiaries, gawas nga di mabasa sa kinabag-an sa gasoline stations nga di pa computerized; ug

Mas makiangayon kay mapahimuslan sa tanan, apil na sa mga mag-uuma nga daro ray gigamit kay di kapalit og traktora ug ubang makinarya ug mga mangingisda nga bugsay ray gigamit kay way ikapalit og pumpboat.

* * *

Email: [email protected]