Global ang local

Human sa upat ka dekada isip usa sa labing dakong haligi sa industriya sa musika, ug pila ka buwan human hingpit nga nabuak ang iyang Apo Hiking Society, si Jim Paredes nipahibawo sa alang niya di malalis nga kamatuoran: Malampuson nga makasud sa kalibotanong merkado ang musikang Pinoy kon mopatigbabaw sa iyang tinuod nga tingog, bulok ug mensahe.

Matud ni Paredes ang nangaging mga pagsuway sa Pinoy nga mga kompositor ug mga mag-aawit pagsud sa Estados Unidos ug ubang kanasuran napakyas.  Kay ang mga mag-aawit ray Pinoy.  Ang ilang mga awit ug mensahe hinuwaman gikan sa mas naila na nga mga langyaw. 

 * * *

Si Paredes nituki sa kasaysayan sa OPM (Original Pilipino Music) atol sa tigom sa mga representante sa nagkalainlaing sektor nga naglihok sa industriya sa musika—gikan sa pagpangopya nato sa mga Kano niadtong 1960s ug sa pagtumaw ug pagdominar sa OPMs (nga termino ni Danny Javier, kauban ni Paredes sa Apo) sa 1970s ug 1980s, hangtod sa pagbalik na sab nato’g pangopya sa mga Kano sa 1990s hangtod karon.

Alang ni Paredes duha ra ka awit sa Pilipinas ang nailhan sa tibuok kalibotan:

1. Anak ni Freddie Aguilar (nga gihubad sa nagkalainlaing pinulongan, apan mas gipalabi sa mga langyaw ang orihinal nga Tinagalog); ug

2. Dahil sa Iyo (tungod ni kanhi unang ginang Imelda Marcos, kinsa nakakumbinser sa Lettermen paghimo sa ilang kaugalingong bersiyon).

 * * *

Gihulagway ni Paredes silang Charice Pempengco, Arnel Pineda ug Lea Salonga, ang tulo ka Pinoy nga mga mag-aawit nga nabantog pag-ayo sa tibuok kalibotan, nga mga “hardware.”  Apan di gyud sila tinuod nga sukaranan paghimong kalibotanon sa musikang Pinoy kay igo ra man silang nikanta sa langyawng mga awit.

Ang “software” sa musikang Pinoy, alang ni Paredes, mao ang paggamit sa mga pinulongan sa nagkalainlaing lalawigan sa Pilipinas, tuno ug mensahe nga maghulagway sa adunahan natong kultura ug kasaysayan.  Nga niya pa mas dako og kahigayonan nga maggikan sa mga musikero sa Mindanao.

* * *

Giawhag ni Paredes ang mga magsusuwat, mag-aawit, mga sakop sa media ug ubang sektor sa pagsugod na paghiusa sa pagdasig sa katawhan sa paghupot og garbo, pagmahal ug pagpatigbabaw sa ilang kaugalingong kultura, inay pag-umol og mga panagway pinasikad sa ilang gihangad nga mga langyaw.

Nipasabot si Paredes nga mohatag lang og pagtagad ang ubang kanasuran sa mga awit nga Pinoy kon paluyohan sila sa kinabag-an sa katawhang Pilipinhon.  Gitumbok niya ang mga awit sa Korea, Africa ug Latin America nga nisikat lang dihang nabantog na pag-ayo sa mga nasud nga ilang gigikanan.  Nga kasagaran nagpabilin sa ilang orihinal nga titik ug tuno, wa Ininglesa ni ipahaom sa mga estilo nga naandan sa Hollywood o sa Billboard Top 40.

* * *

Email: [email protected]