Tungod sa bulilyaso ni Presidential Speechwriter Mai Mislang, sa iyang pagbugalbugal sa bino, trapiko ug kalalakin-an sa Vietnam, gisubli na ron sa nagkalainlaing mga buhatan sa kagamhanan ang mga lagda sa ilang paggamit sa social media networks sama sa Facebook ug Twitter. Samtang gisuspenso ni Presidential Communications Secretary Ricky Carandang ang kalihokan sa FB ug Twitter sa iyang mga kawani. Si Mislang mismo nipapas sa iyang Twitter account.
Ang social media networks napamatud-an na nga epektibo sa dinalian nga pagsibya sa kasayuran sa mga buhatan sa kagamhanan ug gawasnon nga pagbinayloay og hunahuna tali sa mga magbubuhis ug mga opisyal sa kagamhanan. Apan di sab si Mislang ang una, ug seguradong di maoy kataposan, nga nagpakauwaw.
* * *
Apil sa mas dagkong bulilyaso sa internet sa ubang kanasuran: Pagkabutyag sa nahimutangan sa mga armas nukleyar sa Estados Unidos; pagkabisto sa mga lakaw sa pangu sa intelligence agency sa Britanya; ug pagsangyaw sa away sud sa White House ug panginsulto sa kadagkoan sa militar sa US batok sa ilang mga alyado sa Pakistan sa nagpadayong gubat sa Afghanistan.
Ang mga bulilyaso gikabalak-an nga makabuslot sa nasudnong seguridad sa US ug Britanya ug makatay-og sa relasyon sa tali sa US, Pakistan ug Afghanistan. Nataktak nang heneral nga nagduma sa gubat sa Afghanistan. Bisan sa gikahadlokang kadaot sa relasyon sa Pilipinas ug Vietnam, gisalikway ni Pres. Aquino ang awhag nga palagputon si Mislang.
* * *
Dihang gipatuman ni Aquino ang iyang gisaad nga pagpalambo sa presensiya sa kagamhanan sa internet, duha ka hulagway ang nitumaw: Sa usa ka bahin, gihangop ang kapaspas ug kasayon sa pagkuha og kasayuran gikan, ug pagpadangat og mga sugyot ug mga reklamo ngadto, sa Malakanyang ug ubang mga buhatan sa kagamhanan; apan sa pikas nga bahin, nakabuylo sab ang pagpabuhagay sa sukwahi nga mga opinyon, tinarung man o binuang.
Kay duhay suwab sa internet: Makapatuyang ka pagpadangat sa bisan unsang kasayuran ug pagpanalipod sa imong baruganan, apan mapugos sab pagdawat sa tanang mga pagsaway. Hastang bugalbugal.
* * *
Kon tuohan ang masuk-anon nga mga pagsaway batok ni Mislang, mora siyang nakapatay nga angayng bitayon sa labing unang kahigayonan. Di ingon ini kagrabe ang mga reaksiyon sa mas grabeng mga krimen nga nahimo sa niaging pamunoan--sama sa pinatuyangan nga kawat, tikas sa piniliay ug abuso sa gahom.
Mahimong tungod lang ni kay ang mga nanaway nahibawo nga naminaw, sa pipila ka kaso gani motubag gyod, ang Malakanyang ug ubang mga buhatan sa kagamhanan nila. Nga alang nako, bisan kon sa unang tan-aw mas yagaw ug usahay mas taphaw ang binayloay sa nagkasukwahi nga mga mensahe, makaayo sa pagpalambo sa kagawasan sa pagpadayag. Nga hinaot makadasig sa kinabag-an sa katawhan sa pagpakisayod ug pagpanginlabot.
* * *
Email:leo_lastimosa@abs-cbn.com.