Dihang gihangyo namong mga tigpaminaw sa DYAB sa pagda og mga putahe nga may kamunggay, kay gihimo mang Kamunggay Festival ang labing uwahing Kumbira sa Kapamilya pagtimaan sa ika-15 nga sumad sa sibyaanan, gipakaingon namo nga pipila ray motuman ug ang kasagaran mogamit sa ilang kagawasan pagluto sa ilang tinuod nga kinaham nga mga pagkaon bahala nag way kamunggay.
Maong labihan namong kuganga dihang nasaksihan ang lamian nga pasundayag sa mga pagkaon nga pulos naggamit og kamunggay. Nagtuo man gud mi nga mapul-an pa og pangumbinser sa katawhan sa paggamit sa kamunggay sa bag-ong mga paagi puno sa paghimo ining sud-an. Sama sa naandan, gipamatud-an sa katawhan nga di sama kaiwit ang iyang kasayuran kay sa gituohan.
* * *
Apil sa nakadapit sa among pagtagad mao ang binangkal nga kinamunggayan, cake nga labihang berdeha tungod sa sagol nga kamunggay, kamunggay pizza, kamunggay wine, kamunggay omelet, kamunggay sandwich, pulburon nga kamunggay, kamunggay-kamote pie ug kamunggay iced tea.
Labing kinaham sa mga nanambong ang kinamunggayan nga lechon baboy sa Danao nga gituyo pagpaandam sa nanamilit na namong kauban nga si Atty. Ina Magpale Asirit. Nagduda hinuon ko nga tungod to kay nagpabilin ang kamadanihon sa lechon bisan duga sa kamunggay ang gipahid ug gisagolan og lab-as nga dahon sa kamunggay ang mga lamas sa tiyan. Ang naandan nga tinunoang utan kamunggay, tinunoang nangka ug kamunggay, manok nga kinamunggayan ug sardinas nga kinamunggayan wa sab pasayloa sa mga nangumbira.
* * *
Kamunggay ang logo sa Food and Nutrition Reasearch Institute sa Department of Science and Technology. Gawas nga pagkaon, ang kamunggay makatabang pagtin-aw sa panan-aw, paghilis sa pagkaon, pag-ayo sa sakit sa tiyan, paglimpiyo sa samad, pag-ayo sa hubak, sakit sa dunggan ug labad sa ulo. Tungod sa kaabunda sa calcium, ang kamunggay makapalambo sab pag-ayo sa gatas sa mga inahan nga nagpatutoy.
Si Josie Elli, senior science research specialist sa DOST 7, nipasabot sa mga nanambong sa Kumbira nga daghan nang mga produkto ug teknolohiya sa kamunggay. Mapauga ang kamunggay nga di mawa ang kamapuslanon aron mapulbos ug maggamit sa mas daghang mas mapuslanong mga paagi.
* * *
Alang sa mga nagduda pa sa kamunggay, palihug basaha ni: Ang usa ka tasa nga linuto nga kamunggay dunay 3.1 g. protein, 0.6 g. fiber, 96 mg calcium, 29 mg phosphorous, 1.7 mg iron, 2,820 mg carotene, 0.07 mg thiamin,0.14 mg riboflavin, 1.1 mg niacin, and 53mg ascorbic acid or vitamin C. Ang antioxidant activity sa kamunggay 71%, ubang a- tocopherol (vitamin E) equivalent nga 45.
Tungod sa abundang vitamins A, C ug E nga gamhanang antioxidants, ang kamunggay makapugong sa arthritis, cancer, mga sakit sa kidney ug kasingkasing ug pagpangunot sa panit. Ang kamunggay duna say phytochemical niaziminin nga makabatok sa tumor.
* * *
Email:leo_lastimosa@abs-cbn.com