Duda sa automation

Nakugang ko sa kadaghan sa mga nanagan pagka presidente nga nagduda pa sa automation sa piniliay karong Mayo. Ang bugtong uyon, si Senador Richard Gordon, di pa gyod maihap kay maoy nangamahan sa balaodnon sa automation. Kadudahan ba gyod diay ang katakos sa Comelec pagpahigayon sa labing unang automated nga nasudnong piniliay sa kasaysayan? Kadudahan ba gyod diay ang kaligdong sa paggamit sa PCOS (precinct count optical scan) machines pag-ihap sa mga boto?

O hiktin lang gyod og panglantaw ang mga kandidato pagka presidente? Nga bisan sa ilang gisaad nga dagkong kausaban sila mismo di andam sa pagtahan unsay naandan. Bahala na kon ang manumanong piniliay nahimong dakong balikas sa atong demokrasya.

* * *

Ang kamakiangayon sa ilang pagduda sa automation, o kakuwang og sukaranan, masihag sa mosunod nilang mga argumento:

• Kon unsa ka hi-tech ang PCOS, labaw pang hi-tech ang pagpanikas sa mga politiko;

• Mahimong kasaligan ang teknolohiya sa automation apan ang moduma sa piniliay mao ra gihapong mga nawonga sa Comelec nga gibantog nga labihang tikasana;

• Mas maayo na lang ang panikas sa manumano nga piniliay kay may kahigayonan pa nga makit-an, mas grabe ang tikas sa automation kay ang maniobra mahitabo sud sa makina, sa labing ngitngit nga bahin sa mga kable sa computers, nga di malili sa nagpakabana nga katawhan, gawas lang sa mga nagpasiugda.

* * *

Kon wa pa mong kabantay, ang kasagaran sa mga argumento batok sa automation hinulbot lang gikan sa tumoy sa buhok sa mga nisupak. Nga wa magtagad pagtuon unsa kakasaligan ang teknolohiya ug unsa kakatuohan ang mga pasidaan nga mahimo rang lubagon sa jammers o hackers, nga mahimong wa lay lingaw, o sinuholan gyod sa mga tikasan.

Mao diay tingali nga inay maglumba pagsusi sa source code nga gigamit sa PCOS machines, dihang gibutyag sa Comelec ngadto sa politikanhong mga partido sa wa pa itugyan sa pagtipig sa Bangko Sentral ng Pilipinas, ang bugtong nagpada og representante mao ra ang Liberal Party. Kansang kandidato pagka presidente utrong way bilib sa automation.

* * *

Tungod sa ilang higanteng pasundayag sa pagduda, ang minilyon ka mga dumadapig sa mga nanagan pagka presidente tino nga matakdan sab. Ug may sukaranan sila. Kay ang labing uwahing salida sa Comelec di makapadasig sa pagsalig sa ilang katakos pagduma sa makasaysayanong piniliay.

Ang ka wa pay klaro asa ipahimutang ang data center nga modawat sa sangpotanan sa piniliay mao lay labing uwahing timaan sa di pa kaandam sa Comelec ug Smartmatic-TIM. Apan may igo pang panahon pagtapak sa haw-ang. Ang mga nagduda sa automation di kinahanglan nga motunglo dayon ini. Ang mga nisagop na sa automation labaw pa nga di angayan nga mohunong na pagpangutana.

* * *

Email:[email protected]