Ang masaker sa Maguindanao maoy labing uwahi ug labing duguon nga pahinumdom sa kahuyang ug kabusluton sa mga balaod sa atong nasud karon. Ang dul-an sa 50 ka mga biktima, nga 24 ka patayng lawas pa lang ang naugkat, maoy labing uwahing napukan sa kapakyas, o pagdumili, sa kagamhanan pagpatuman sa balaod.
Ang pagluba sa mga biktima sa ilang panaw paingon sa Shariff Aguak, ulohan sa Maguindanao, nahitabo sab dinhi sa Sugbo ug sa ubang bahin sa nasud. Di tingali sama kabangis ug kamakapakugang. Apan kon ipunon ang mga biktima sa pat-ak-pat-ak nga pinatyanay, mas daghan pa ang nanghay-ad. Kansang mga tagtungod padayon pang naghilak og hustisya.
* * *
Gitataw ni Pres. Arroyo nga ang linuog nga panghitabo sa Maguindanao way luna sa usa ka sibilisadong katilingban. Maayo tingali nga sa di pa magbuwa ang baba ni Arroyo pagpasalig na sab og hustisya sa mga biktima, moduko siya’g dyutay. Aron pagsud-ong sa nagkadugo niyang mga kamot.
Kon wa pa lang unta gamita ni Arroyo ang warlords sa Maguindanao ug ubang mga teritoryo alang sa iyang hakog nga politikanhong mga ambisyon, kon gidis-armahan pa lang unta niya ang armadong mga pundok sa Maguindanao ug ubang mga dapit, bisan pa kon mga berdugo sila sa iyang mga alyado, wa unta mobanaw ang dugo sa Maguindanao nga nakapakugang sa tibuok kalibotan.
* * *
Hangtod sa akong pagsuwat ini, niabot na og 13 ka patayng lawas sa mga sakop sa media ang naugkat ug nailhan: Ian Toblan, Leah Dalmacio, Gina dela Cruz, Marites Cabutas, Bart Maravilla (Bombo Radyo), Joy Duhay, Henry Araneta (DZRH Cotabato), Andy Teodoro, Bong Reblando (Manila Bulletin), Mac-Mac Areola, Jimmy Cabillo, Neneng Montano (DXCP) ug Nap Salaysay (Mindanao Gazzette).
Igo lang silang nisaksi sa talagsaong panghitabo: Human sa daghang katuigan sa pagdominar sa usa lang ka pamilya sa pamolitika sa Maguindanao, may nangisog na gyod pagsukol sa mga Ampatuan. Way bisan unsang katin-awan sa “rido,” ang binaslanay sa nagdumtanay nga mga pamilya, ang makapatin-aw sa ilang pagkaduhig.
* * *
Laing timaan sa lapad nga pagduda sa mga kaatbang ni Arroyo sa matag lakang niya, gipasanginlan na karon ang Malakanyang nga mahimong may labot sa masaker ug gamiton ang state of emergency sa Maguindanao aron magpabilin si Arroyo sa gahom lapas sa 2010.
Nitakda sila og duha ka sukdanan: Una, kon dis-armahan ang giingong private army sa mga Ampatuan, maposasan ang 100 ka armadong mga suspetsado apil nang usa ka mayor ug hepe sa kapolisan ug mabalhog sa bilanggoan ang tanang responsable sa bangis nga krimen, tinuod gyong pagpatigbabaw sa balaod; apan ikaduha, kon masundan og laing duguong mga hitabo sa Mindanao ug dasonan og pagpamomba sa Metro Manila, lain na gyod og tuyo si Arroyo.
* * *
Email:leo_lastimosa@abs-cbn.com