Nakamenos nato

Nakamenos gyod diayng Kapitolyo sa mga Sugbuanon. Gawas nga wa kakita asa nagsugod ug asa kutob ang 25 ka ektaryang luna sa mga Balili sa Tinaan, Naga, wa sab diay sila magtagad pagtan-aw sa mga titulo sa yuta.

Kon may bisan gamay pa lang untang kaikog silang Gobernador Gwen Garcia ug kaubanan sa kabos nga mga Sugbuanon, kansang mandato maoy nakapahimutang nila sa katungdanan ug kansang buhis maoy ilang giwaldas, gihuwat unta una nila ang mga titulo sa yuta, bahala na kon wa sila magtagad pagsusi sa naa ba sa ibabaw o ilawom sa dagat, wa pa hatagi og pasiunang bayad ang mga Balili.

* * *

Nahugno ang kinakusgang panagang nilang Garcia ug kaubanan sa nabulilyasong transaksiyon: Nga nibayad sila sa mga Balili kay nisalig sa katinuod sa mga titulo ug sa Torrens System nga maoy gisunod sa Republika sa Pilipinas. Ang sistema niila sa original certificate of title o sa transfer certificate of title isip pruyba sa pagpanag-iya.

Ang wa pagpaabot sa certified true copies sa mga titulo nagmatuod nga mas determinado ang Kapitolyo pagpalusot sa transaksiyon kay sa pagpanalipod sa interes sa mga Sugbuanon. Di diay tinuod nga bilib sila sa Torrens kon dili mas bilib sila sa “tulin” system. Hinaot nga ang ilang pag-isnab sa titulo wa magkahulogan nga gihatagan nila’g mas dakong importansiya ang “porsiyento” sa transaksiyon.

* * *

Laing kahibulongan nga bahin sa transaksiyon: Dunay duha ka resolusyon nga gipasar ang provincial board pagtugot ni Garcia pagsud sa transaksiyon uban sa mga Balili—ang orihinal nga resolusyon niadtong Enero 14, 2008 nga nagtakda sa presyo nga tag P434 matag metro kwadrado giusab niadtong Abril 21, 2008 nga nagpaubos sa presyo ngadto sa P400 matag metro kwadrado; apan si Garcia wa magpaabot nga ma-epektibo ang inusab nga resolusyon, gipirmahan niyang MOA pinasikad sa pagtugot sa unang resolusyon apan ginamit ang presyo sa ikaduhang resolusyon.

Unsa may ilang gidalian? Nganong mora man sila’g gisilihan? Nganong mora ma’g naglumba paglayat nga morang wa nay ugma?

* * *

Nagkadaghan ang nanggawas nga kasayuran mahitungod sa transaksiyon, nagkabantang ang kadako sa papel ni Board Member Juan Bolo—gikumbinser si Garcia pagpalit sa yuta, giapura ang appraisal committee pagtakda sa presyo sa luna, gikumbinser ang provincial board pagtugot ni Garcia ug pag-andam sa deed of sale ug sa MOA.

Masabot nga nagkarakara ang appraisal committee dihang gibundakan ni Bolo sa ngan ni Garcia. Katuohan sab nga nagyanguyango ang provincial board dihang giwarawara ni Bolo ang ngan ni Garcia. Apan pasayloa nga maglisod ko pagtuo nga hasta si Garcia naapil og kakugang ug nahasiril-siril nga morang gilubatlubatan dihang giapura ni Bolo. Gawas lang kon nakumbinser ni Bolo si Garcia nga tinuoray ning transaksiyon ni Garcia.

* * *

Email:[email protected]