Talagsaon ang nahunahunaan ni Health Secretary Francisco Duque III pag-iban sa kahadlok sa katawhan sa Influenza A (H1N1) virus: Higpitan ang kasayuran nga ihatag ngadto nila. Inay dugangan ang pagpasabot nga ang kagaw di angay’ng makapa-inutil sa ilang kalihokan, mohunong si Duque paghatag og inadlaw nga briefing sa A (H1N1).
Kaduha na lang matag semana ang briefing. Nagtuo si Duque nga dungan sa pag-iban sa kasayuran motidlom ang kahadlok sa katawhan. Way nakahunghong niya nga ang dakong haw-ang sa kasayuran di makatagbaw sa makiangayong panginahanglan sa katawhan nga mahibawo sa kalamboan sa pagkatap sa sakit. Ug nga ang dakong haw-ang mahimong kahulipan og mga sayop nga kasayuran nga makapasamot lang hinuon sa kaguliyang.
* * *
Angay’ng unahong pag-edukar si Duque nga ang katawhang Pilipinhon di bugo. Nga magpataka la’g tuo sa bisan unsang istorya. Dihang ilang gitino nga may natakdan sa A (H1N1) atol sa kasal sa Zambales, wa manglayat ang taga Zambales. Dihang natino nga may tulong natakdan sa Sugbo, wa magubot ang mga Sugbuanon. Dihang natino nga may natakdan sa Bohol, wa magkaguliyang ang mga Bol-anon.
Ang gitumbok ni Duque nga kaguliyang sa usa ka tulonghaan sa Metro Manila tungod sa sayop nga kasayuran sa wa pa matino nga kaso sa A (H1N1) di tungod sa kabugo sa katawhan. Ni sa mga tinun-an. Kun dili tungod sa pataka sa prinsipal sa tulonghaan. Nga usa sa giisip nga Duque nga labing edukado ug responsable nga tinubdan sa kasayuran.
* * *
Di sab makiangayon ang pasangil ni Duque nga mas seryusong hulga ang epidemiya sa sayop nga kasayuran gikan sa mga sakop sa media. Di ang media maoy nagmaskara ug naglubos puti sa pagsugat sa gihilantan nga mga pasahero sa mga ayroplano gikan sa ubang kanasuran. Di ang mga sakop sa media ang morang nakakita og sanglahon nga nihatod sa gihilantan nga mga pasahero ngadto sa mga tambalanan sakay sa nagngiyaw ug naghaguros nga mga ambulansiya.
Mga sakop ni Duque, di mga sakop sa media, ang nipasabot nga mas maayong hadlukon ang katawhan aron mapugos pagbantay batok sa makamatay nga sakit.
* * *
Karong nilampos na silang Duque ug kaubanan paghadlok sa katawhan nga dunay ungo, kita na say ilang tulisukon kay di dayon motuo sa bag-o nilang linya nga wa diay ungo? Si Duque mismo wa motuo sa iyang gipanulti. Human nisugo og home quarantine sa mga pasyente, gipa-ospital niyang langyaw nga gidudahan pa lang nga natakboyan sa kagaw.
Gibasol sab niyang paspas nga pagsaka sa mga kaso sa A (H1N1) ngadto sa agresibong contract tracing sa DOH. Sa ato pa, may bag-o na sab siyang paagi pagmenos sa mga kaso sa makamatay nga hilanat: Di na lang sila tultulon ni ila-ilahon.
* * *
Email:leo_lastimosa@abs-cbn.com