Baratong tubig

Wala masayop ang uban sa pag-ingon nga ang Kapisanan ng mga Brodkaster ng Pilipinas (KBP) walay ngipon pagpitol sa ubang mga magsisibya nga migamit og dili na tukma nga pulong diha sa ilang mga programa.

Apan abtik si KBP chairman Edward Abad nga miingon nga ang management sa mga broadcast stations mao g'yod unta ang una nga mobadlong sa ilang mga magsisibya.

Dili kay sila ra si Rey Cortez ug Lito Solon ang mogamit og mga sakit kaayong pinulongan sa ilang programa, kon dili duna pay ubang mga magsisibya nga nakakuha sa maong estilo gikan sa ubang komentarista nga ilang gihimong idolo.

Pagka karon, daku kaayo ang hagit sa KBP nga badlongon nila kining maong mga magsisibya, ilabi na kadtong mga magsisibya nga gipatingog nila bisan og dili "accredited announcer" sa KBP.

* * *

Ang mga lumulopyo dinhi sa Metro Cebu nga hangtod karon wala pa makaangkon og suplay nga tubig gikan sa Metro Cebu Water District nag-awhag g'yod nga dalion na unta ang kontrata pagkuha og tubig gikan sa Carmen.

Ang International Finance Corporation, sakop sa World Bank Group, ug maoy nagsilbi nga finance consultant sa MCWD, misugyot nga ang sapa sa Carmen maoy labing maayong tinubdan sa barato nga tubig.

Basi sa usa ka pagtoon nga gigastohan sa Ayala Stateland Consortium, ang maong sapa sa Luyang, Carmen makasuplay og labing minus 39,000 cubic meters nga tubig matag adlaw.

Gawas sa sapa sa Carmen, duna pay laing mga tinubdan sa "surface water" nga kakuhaan og suplay apan basi sa pagtoon mas daku ang magasto ug nagpasabot nga momahal ang presyo sa tubig kon adto magkuha didto.

Ang gitawag og "surface water" mao kadtong tubig nga dili direkta nga gikuha gikan sa tinubdan, kon kadtong tubig nga kon dili lang atimanon, mausik lang kay motipon ra kini sa dagat.

Dinhi sa Metro Cebu, ang MCWD nakasuplay lang og tubig sa 39 porsiento sa mga lumulopyo, samtang ang 61 porsiento nagpabiling nangandoy nga makabaton na sila og supply sa MCWD.

Kining maong mga pamilya karon, nagsalig lang sa pagpalit og tubig gikan sa mga suppliers nga gihulagway nila nga mahal kaayo, samtang kadtong uban mirisgo na lang pag-inom sa tubig nga gikan sa mga atabay.

Sa public hearing didto sa konseho sa dakbayan kagahapon, gisubli ni Mayor Tomas Osmeña ang iyang pagsupak sa kontrata sa MCWD ug Ayala Stateland Consortium.

Ang isyu g'yod nga gisupak ni Tommy mao ang lagda diha sa kontrata nga kon dunay motanyag og mas barato nga kantidad kay sa P25.55 matag cubic meter nga tubig sa Ayala Stateland Consortium, ang maong challenger kinahanglang mobayad sa project development cost nga P200 milyones.

Laing gisupak sa mayor mao ang isyu nga ang MCWD pugson sa Ayala pagbayad sa 40,000 cubic meters nga tubig matag adlaw, bisan og ang MCWD dili makahurot pagbaligya sa tubig ngadto sa mga konsumidor. Apan ang mga abogado sa Ayala mipasabot sa mayor nga anaa sa balaod nga ang mga challenger sa mga BOT projects, ang challenger kinahanglan g'yod nga maoy mobayad sa project development cost. Gitataw usab nga ang project development cost mahimong dili gayod makaabot og P200 milyones. Gipasabot usab sa mga abogado sa Ayala nga dili g'yod pugson ang MCWD pagbayad og 40,000 cubic meters nga tubig matag adlaw.

Dunay mga lumolopyo sa Cordova nga mitambong g'yod sa public hearing ug mihangyo nga dalion intawon ang proyekto aron masuplayan na sila og tubig sa 13 ka barangay sa ilang lungsod.

Bitaw, ang 40,000 cubic meters nga tubig nga kuhaon sa MCWD gikan unya sa Carmen, kuwang pa kini kon palamboon lang nila ang ilang koneksyon.

Si Arsobispo Ricardo Cardinal Vidal mipadala g'yod og suwat sa Konseho nga nag-awhag nga kinahanglang paningkamotan nila nga ang tubig nga isuplay sa MCWD, ang presyo maabot kaayo sa katawhan ug luwas kini nga imnon.

Sa akong tan-aw, maayong himoon pa ang dugang sabot-sabot aron mapakubsan pa ang gitanyag nga P25.55 nga presyo sa matag cubic meter nga tubig. Pinaagi sa sabot-sabot, anaa ang kasulbaran sa isyu.

Ambot, tinuod ba nga gikanselar na sa National Water Resources Board ang water permit sa Ayala.

Ang ubang isyu nga legal kapangitaan ra og kasulbaran kon dunay maayong panagsabot-sabot. Apan ang kadagkoan sa National Economic Development Authority miaprobar na niining maong kontrata.