Tahas ni Tiboy

Dihang gipirmahan ang kauyonan pagtugyan sa 504 ektaryas nga luna sa Sitio Kantipla sa Barangay Tabunan sa Dakbayan sa Sugbo, nga kabahin sa 29,000 ektaryas nga Cebu City Watershed, ngadto ni Heneral Tiburcio Fusilero niadtong Nobyembre 15, 2000, way bisan usa nga nangahas pagtumbok sa mosunod nga mga buslot sa transaksiyon:

• Wa maklaro kon kinsang Fusilero ang nipirma, ang Fusilero bang hepe sa Police Regional Office sa Central Visayas o ang Fusilero bang indibiduwal nga nagpakabana alang sa kinaiyahan;

• Kon nipirma si Fusilero isip hepe sa PRO 7, angay untang itugyan ang pagduma sa luna ngadto sa sunod nga mga hepe kay niretiro na man siya sa serbisyo; ug

• Way sukaranan ang Department of Environment and Natural Resources (DENR) pag-ila ni Fusilero isip indibiduwal nga nagpakabana sa kinaiyahan kay wa siyay track record sa pagpananom og kahoy.

* * *

Unang nagkaila silang Fusilero ug kanhi DENR secretary Antonio Cerilles niadtong 2000 dihang gisusi sa nauwahi ang kahimtang sa watershed. Kon si Fusilero ang toohan, nahugno pag-ayo si Cerilles sa kapakyas sa DENR pagpalabong sa watershed nga dihang nakakita sa pipila ka kahoy nga gitanom sa ilang grupo sa big bikers sa Kantipla gitanyagan dayon siya sa pagduma sa 2,000 ektaryas nga luna. Apan nipasabot si Fusilero nga 500 ektaryas ray iyang mada.

Sa pikas nga bahin, niinsistir silang PENRO (Provincial Environment and Natural Resources Officer) Richard Abella ug Fr. Margarito Alingasa sa Cebu Uniting for Sustainable Water (CUSW) nga labong nang daan ang Kantipla dihang nagpinirmahay sa kauyonan silang Cerilles ug Fusilero unom ka tuig nang nilabay. Igo na lang gitahasan si Fusilero sa pagdugang sa kakahoyan ug pagpanalipod sa watershed.

* * *

Bisan kon ang pagtukod sa KEEP (Kantipla Ecosystem Enhancement Program) Foundation nahimo human sa pinirmahay sa kauyonan, nakapatagbaw ni Abella ug ubang kadagkoan sa DENR ang labok nilang Fusilero ug kaubanan sa pagpalabong ug pagpanalipod sa usa ka bahin sa watershed.

Gawas lang sa mga reklamo sa mga mag-uuma nga gihasi sila sa armadong mga sakop ni Fusilero aron mapugos pagpahawa gikan sa mga luna nga ilang gi-okupahan sud na sa daghang katuigan. Nga dugay na diayng niabot sa atensiyon sa DENR apan karon pa tinud-a pagsusi nga niulbo na sa media.

* * *

Ang sangpotanan sa pasiunang pakisusi nipabor ni Fusilero. Tulo ra ka pamilya ang nagpuyo sa iyang giduma nga 504 ektaryas nga luna sa Kantipla dihang giproklamar kining kanhi presidente Corazon Aquino nga watershed area niadtong 1992. Nganong niabot nang mga okupante og kapin sa gatos makaiban sa kaligdong sa pangangkon sa mga mag-uuma sa ilang katungod pagpabilin sa luna.

Apan inosente ba lang gyong tigbantay sa watershed si Fusilero? Nganong hastang mga molupyo sa kasilinganang kabarangayan nga layo na kaayo sa Kantipla nakaako man pagtulisok niya?

* * *

Email: [email protected]