Agta nga sugarol

“Migo, ayaw’g kaguol sa kapildihan sa imong manok kay makabalos ra ka! Abi nimo ihatag ko ni nimong akong manok talisayon,” matud sa agta nga nagpabuhot sa tinustos. “Agta, salamat sa imong manok talisayon,” ni Mekoy.

“Ampingi ang manok, Migo, kay mahimo kang kwartahan niana”, matud sa agta nga ni pasiplat sa periko nga langgam nga bag-ohay lang niabot.

Pilay estorya nakwartahan si Mekoy. Apan nausab ang iyang batasan kay dili na motagad sa iyang mga silingan labi na mangayo’g hinabang para sa masakiton. Ug hasta sab sa agta nga nakapadatu kaniya. Apan wala siya masayod nga gipanid-an siya sa agta.

Pagka sunod adlaw niadto si Mekoy sa bulangan dala ang manok talisayon. Unya nagkabagat sila sa dayo nga ambungan nga nagdala’g manok nga buyogon. Ug nagkasinabot nga ihurot ang tanang katigayonan sa pagpusta niini. Nisugot dayon si Mekoy kay nakasiguro sa kadaugan.

Taudtaod nagsugod na ang masyada sa mga manok nga bantugan. Inilog ang talisayon ug biya ang buyogon. Nanighawak pa si Mekoy nga niatubang sa dayo. Wala magdugay nagsugod na ang kumbati sa duha ka manok. Ug kusog nilabok ang talisayon ngadto sa buyogon. Maayong pagka igo sa buyogon dayon kalup-og. Nikatawa si Mekoy nga dalang bugalbugal atubangan sa dayo. Apan sa kalit lang nitaas ang kilay ni Mekoy kay nibangon ang buyogon ug nibalos paglabok hangtod nga namatay ang talisayon. Nihilak si Mekoy kay nahibalik na sa iyang pagka timawa tungod sa maong kapildihan.

“Agta, ikaw...?” nakurat si Mekoy nga nagtan-aw sa agta nga gikan sa pagka manikin. “Nganong naa nimo ang manok talisayon?”

“Akong gibawi ang talisayon kay nausab ang imong batasan. Kadtong imong gikasugal usa ka engkanto. Ug ang talisayon nga imong gitari dili mao akong manok ug giilisan nako para mapildi ka. Sa tinuod lang sa among kalibutan ... ako ang agta nga sugarol!” (Kataposan) - Samuel Petallar Agbo - Catarman, Cordova, Cebu