Mga luha sa Pasko

Dili malilong ug dili malimod sa pandungog ni Natasya nga Pasko na gayud. Pipila na lang ka takna ang paaboton, mao na ang kasaulogan. Bisan diin siya mahapunta, ang kadagko sa mga binituon nga parol maoy mosugat sa iyang duha ka mata. Nagkadaiyang Paskohanong awit ang matag karon ug unya, iyang madungog gikan sa iyang mga kasilinganan.

Inay sugaton sa kamaya ug kadasig ang iyang dughan, kasakit ang karon iyang giatubang. Sinumpongan ang dunggan, pinugos nga pagpiyong sa mga mata maoy gibuhat karon ni Natasya ug ang tubig nga nagagikan sa nag-alintabo niyang galamhan wa kapugnging mibuhagay.

Dili niya gustong makita ang mga Paskohanong dekorasyon o madungog ang Paskohanong awit—kayugot ang gibati niya karong paskoha ug daw sa gipaundayonan na niya nga ingong gibundakan siya sa tibuok kalibutan.

Misamot ang kaguol nga iyang gibati human mosantop sa iyang hunahuna kun unsay ilang pang Noche Buena karong paskoha. Ang usa ka sunoy nga iyang gilaming nga mao unta’y gigahin para sa Noche Buena, way swerte kay naigo sa dungoy. Ang mga sensiyo usab nga gihipos-hipos niya sa alkansiya, nahurot-hurot pagpalit og tambal sa nasakit niyang bana. Maayo unta kun nakapanglabada pa siya. Apan wala.

“Pasensiya ka na, Ga, nga nasakit ko ... wa nuon tay pang Noche Buena bisa’g puto na lang bibingka.”

Nakalingi si Natasya nga nakalitan pagduol sa iyang bana.

“Uy-uy! nganong mibangon man ka, Ga, wa pa ra ba ka maayo?”

“Nakita ko man gong nagmasulob-on ka ug naghilak, gusto kong saw-an ka ug humpayon ang imong kaguol pinaagi sa atong panag-estorya ug panagsabot-sabot.” Sa bana nga migakos kaniya’g hugot ug mihapuhap sa iyang buhok.

“Naguol man god ko, Ga, kong unsay atong salohan unya sa Noche Buena. Naluoy ko sa atong mga anak. Tua ay, nagtan-aw lang sa ilang isigka bata nga bag-o’g mga sapot ug nanagbitbit pa’g bag-ong mga duwaan.”

“Sagdi lang, isalig ta lang sa Dios ang tanan. Maluoy ra gihapon siya nato,” am-am sa bana.

Miabot ang kilumkilom. Nagkalain-laing pabuto ang sa matag karon ug unya molanog, pangumustaay sa matag bisita, binayloay sa ilang isigka katawa, lainlaing kalingawan, Christmas Party, kanta-kanta sa videoke, mga tingog sa turotot kusog nga pagkatayhop. Puno na sa kasaba ug hudyaka ang nakita ug nadungog ni Natasya gawas sa bentana.

“Nay....! Nay....! Gai ko peso, Nay, palit ko, kendi, Nay.” Sa iyang kinamanghurang anak nga miduol kaniya diha sa bintana.

Naluoy si Natasya sa bata kansang sinina, nagkagidlay ug way purol nga gisul-ob. Mikuot si Natasya sa iyang bolsa aron paghatag unta og peso apan nabulasot ang iyang kamot  buslot ang iyang bolsa -- way bisan diyot nga nahikap.

“A, Dong, kaon na lang diha ... duna pa may kan-on ug bulad nga ikasuwa. Kay kanang kendi dili na angay sa bata ... makadaot sa ngipon,” nagkabungabunga sa pag-alam-alam si Natasya sa bata.

Tungod sa pagmanyas sa iyang anak, wa niya mamatngoni nga may namasko diay sa ilang balay.

“Maayong Pasko! Maayong Pasko...! Maayong Pasko, tagbalay!”

Mihinay si Natasya pag-abli sa ilang pultahan nga mauwawon.

“Pasensiya na, mga Dodong, mga Inday, kay wa gyod ko’y ikahatag ninyo karon bisa’g gamay.”

“Way kaso, Nang,” usa sa mga bayong-bayong nga nanaygon ang namulong. “Nganong naghilak man diay nang imong anak?”

“Gusto man god siya mokaon og kendi apan wa ko’y ikapalit, ba,” ni Natasya nga mitrapo sa luha sa iyang anak nga nagbakho.

“A, kendi? Imo na ning kendi, Dong, o!” ug dayong tunol sa usa ka putos nga kendi nga duna pa gyo’y pakapin nga chocolate.

“Dawata sab ning kuwarta, Nang, o mga sapot ug diyota’ng delatang pagkaon.”

“Uy, unsa god diay ni ... mga anak! Ga, Tikyo! naa na tay daghang mga Noche Buena....!” ni Natasya pa nga nakalitan sa uros-uros nga grasya nga miabot.

“Amo kanang mga pahalipay kaninyo ning Adlaw sa atong Ginoo. Gikan kana sa Talaga Parish Youth Coordinating Council sa among proyekto nga Bundles Of Joy! Adto na kami ug maayong Pasko na lang kaninyong tanan!” ug nanglakaw na palayo ang mga mananaygon nga malipayong gikawayan nila ni Natasya ug sa iyang pamilya.

“Salamat kaayo ninyo, Dong, Day...” paagpas nga singgit ni Natasya kansang mga mata gibul-ogan na sa dagkong lusok sa mga luha. ( Katapusan)