Dag-a sa kaikog ug ayaw sa kaisog

Nagkabuang sa pagtabang kang Mario ang iyang asawa ug mga anak. Nalipong man gud siya, ug daw naglisod sa pagginhawa sa dihang nahiabot kini gikang mibisita sa ilang yuta.

Hilabihan man gud niyang sukoa kay gipangawat man ang mga bulig sa ilang saging, ug hasta pa usab ang mga bunga sa ilang mga nangka.

Gipatomar dayon siya’g tambal sa iyang asawa, samtang ang iya usab mga anak nagsige og pamisil sa nagkalainlaing bahin sa iyang lawas. Kay mora man gyud siya’g wala nay umoy.

“Giingnan ko na bitaw ka, nga pahuway na lang ug ayaw na og punay’g adto sa atong yuta,” giingnan si Mario sa iyang asawa, sa dihang mora’g miarang-arang na siya. Miepekto na tingali ang gipatomar kaniyang tambal.

“Bitaw Pa. Ang ingon unta kanimo, mopahuway na lang gyud.  Ug dili na maghaguhago pa. Total, may pensyon ka na man nga pagadawaton kada buwan,” misagbat ang kamanghurang anak ni Mario, nga mora’g nahingawa gayud kaayo nga nagsud-ong sa iyang amahan.

“Husto si Inday Pa. Ang angay untang buhaton nimo, mao ang pagpahuway na lang. Kay ngano ba og ako na lay moatiman unya sa inyong yuta. “Total, ikasabinsabin ko man na sa akong trabaho,” midason ang bugtong anak nga lalake nga si Nardo. Nga ang trabaho mao ang pagpanimbang og mga kopras, aron usab itumod sa dakbayan sa Sugbo.

Wala lang gyud magtingog si Mario. Apan masabot kaayo nga uyon usab siya sa gisugyot ni Nardo. Nga siya na lang si Nardo maoy magdumala sa ilang yuta. Dako man sab hinuon og pagsalig si Mario sa ilang anak nga lalake. Kay gawas nga kugihan kini, mahigugmaon man usab kini sa mga tanom.

Sa dihang si Nardo na maoy nagdumala sa yuta sa ilang mga ginikanan, mora’g nausab na ang dagan sa panahon. Kay mora’g nahunong na man ang kinawatay sa ilang mga tanom. Wala naman gyu’y nagpasipala sa pagpanghilabot sa bisan unsang mga butang nga nahasakop sa luna sa yuta sa iyang mga ginikanan.

Bisan gani sa mga lubing larag, wala na gyu’y mamuwak niini. Hasta pa gani ang pagpanguha’g mga palwa sa lubi, para isugnod, wala na gyu’y nagpasipala. Dili sama kaniadto nga yanuyanohon lang kini’g pamunit sa mga tawo.

Mao usab ang ilang mga saging, ug ingon man ang mga prutas ug mga utanon. Wala na gyu’y manghilabot. Gani, mangahinog lang kini diha sa mga punoan niini. Ug mangadunot lang gani usahay.

Lahi man gud kaayo ang kinaiya ni Nardo kay sa kinaiya sa iyang amahan. Si Nardo maayo man kaayong tawo ug dili estrikto. Manggihatagon pa gani kini kaayo. Dili gyud kini modawo basta mangayo ka lang. Ug sayon ra kaayo kining hangyoon. Tungod sa maayong kinaiya ug batasan ni Nardo, mora’g bation na hinuon kaniya’g kaikog ang mga tawo. Ug tungod sa ilang kaikog, magpanuko na gayud sila sa pagpanghilabot sa mga butang nga gipanag-iya niini.

Sila pa gani hinuoy mangunay sa pagpahibawo kang Nardo, kun pananglit duna nay mga saging nga angay nang tub-on. O kaha mga prutas ba ug mga utanon nga angay nang pupuon.

Hilabihan gayud nga lipaya sa amahan ni Nardo sa dihang giintrigahan na siya sa iyang anak sa kita sa ilang yuta. Wala man gud siya magdahom nga maingon niadto ka dako ang mahimong abot sa ilang yuta. Ug nakaingon hinuon siya nga husto kaayo ang pamaagi ni Nardo sa pagdumala sa ilang yuta. (Kataposan)