Kadtong sakit nga mitakboy

(Matag Domingo)

Panadtaran, San Fernando, Cebu

Guwapong lalaki si Anselmo ug sa iyang pangidaron nga desi otso anyos daghan ang naibog kaniyang mga dalaga sa hilom dinhi sa ilang balangay. Usa sa may pagbati kaniya nga gitago lang sulod sa iyang dughan mao si Titay nga anak nilang Doro-Iska.

But-an nga dalaga kini si Titay kay kun dili siya magluto og binignit nga iyang ibaligya didto sa merkado manawat man kini og labada. Wa gyu’y problema sila si Doro ug Iska ning ilang anak. Unya usa ka gabii may namisita kang Titay si Tokles nga anak ni Tasyo palahubog.

Isogon kini si Tokles ug may pagka-liwat sa iyang amahan kay kanunay lang nga makainom og bino ug kun dili bino, tuba ug beer ang imnon niini. Ug ning iyang pagpamisita kang Titay mora’g hangyo-lubo ang iyang paghalad sa iyang gugma sa dalaga.

“Kun sugton ko nimo ron, Titay, dili ko maglangan kay pakaslan ta dayon ka, ug dili ta magkalisudlisud  kay duna man koy dakong luna nga akong masunod sa akong mga ginikanan. Ug mao toy akong tikaron,” ni Tokles pa nga gipaduol ang iyang baba sa dunggan ni Titay nga morag iyang gihunghong. Miantahay ang dalaga. Ug miingon kini, “wala man koy gusto nimo. Duna na man koy nagustohan dinhi sa ato, Tokles. Buotan siya ug dili palainom parehas nimo.”

“Kinsa man nang tawhana, Tits, kay pailhon nako siya sa akong komo. Tits, aron ka mahibawo dili ko gusto nga duna koy karibal, kinahanglan nga ako ra gyud ang manguyab nimo,” ni Tokles pa. “Kun duna koy mahibaw-an kun kinsa kanang lalakiha nga imong nagustohan, luoy kaayo siya kay ako gyung kulatahon...”

“Kuyawa gud nimo,” mubong tubag ni Titay. Unya pagpauli ni Tokles ug sa dihang naglakaw na siya subay sa dalandalan paingon sa kasagingan kalit lang may tingog sa wakwak. Sipa kaayo ang tingog nga mora’g nangauyog ang mga dahon sa saging.

“Hoy, dili ko mahadlok nimo,” ni Tokles pa nga mihulbot sa pistola nga diha sa iyang hawak. Unya mipasalba kini. Milanog ang upat ka mga butobuto sa pistola nga maoy nakapahilom sa wakwak.

Unya wala damha namisita si Anselmo kang Titay. Sangko sa langit ang kalipay ni Titay nga sa unang higayon gipamisitaan siyang Anselmo, ang lalaki nga maoy natingban sa hilom niyang pagmahal.

“Nia ko, Tits, kay gusto nako nga mahibawo ka nga ikaw ang gipitik sa akong kasingkasing,” ni Anselmo pa. Ug dinhi ingon sa nakalitan si Titay ug mikalit siya’g barog ug misulod sa ilang kusina ug sa iyang pagbalik nagdala na kini’g mainom nga mora’g lemon juice ug iyang giagda si Anselmo.

Miinom si Anselmo ug mikaon usab kini sa binignit nga linuto sa dalaga. Taudtaod mora’g nalipong si Anselmo ug gipaningot siya. Unya nananghid siya nga mopauli na. Sa naglakaw siya sa dalan may tingog sa wakwak nga ingon sa nag-abay kaniya ug nahilom lang kini dihang nakagawas na siya sa bagang ling-on sa tangan-tangan nga diha maglumbay sa dalandalan paingon sa ilaha.

Sukad niadto, daghan nang nahibulong ni Anselmo nga kalit siyang mihigos. Ang iyang lamurok nga nawong piyahok na. Ug migamay ang iyang mga bukton ug hasta pud ang iyang lawas. Sa laktod, nidaot si Anselmo. Unsay sakit ni Anselmo? Nganong kalit siyang midaot nga macho ug guwapo man unta kaayo siya sa miaging bulan? Mao kini ang nahibudngan sa mga silingan kang Anselmo. Unya usa ka gabii namisita na pud si Anselmo kang Titay. Giabi-abi siya sa dalaga ug dihang mipadayag na pud si Anselmo sa iyang gugma sa dalaga, gidawat dayon kini ni Titay. Unya naghalok silang duha. Unya namulong si Anselmo ngadtong Titay. “Di ka bation og kauwaw nako, Titay, nga daot na man kaayo ko ron, nanglawom na ning akong mga mata. Dili na man ko guwapo sama kaniadto...”

“Anselmo, ayaw’g kabalaka sa imong lawas nga nidaot ka, kay sa sunod buwan, mobalik na unya ang imong kaambongan. Oo, gipatakdan ka nako sa akong pagka-mangtas, ug maong nidaot ka. Ug kay mahal ko na man ikaw, ug ako imo sab nga gimahal, malipayon na kitang duha,” ni Titay pa nga mapahiyumon.

“Tan-awa ko, Anselmo, tutoki ko, ug imo na kong mailhan kun kinsa ko. Usa ko ka mangtas nga ungo,” ug kalit lang nahimong itom nga iring si Titay  ug kusog kaayo kining nagngiyaw ug misunod usab si Anselmo ug nagduhawit na nagngiyaw si Anselmo ug Titay. Usa ka gabii dihang namisita si Tokles kang Titay duha ka iring itom ang misugat kaniya ug gilutos siya ug mikaratil kini pagdagan sum-ok sa kasagingan.  (Kataposan)