Doctor mangingilad

Hilabihang lipaya ni Dencia paghuma’g opera ni Dr. Orly sa iyang ilong nga gituboan og dako kaayo nga kawonggo. Kinse minutos ra ang gidugayon sa pag-opera. Sa klinika ra mismo ni Dr. Orly gibuhat ang pag-opera. Diyutay rang dugo nga nangagas gikan sa tumoy sa iyang ilong.

“Giilad ka man lang adtong Dr. Lorna. Wa man magkinahangla’g biopsy imong bugon o kawonggo. Unya gipabayad pa gyud ka’g tres mil pesos sa biopsy ni Dr. Orly, samtang nagbandahi sa ilong ni Dencia. Naglingkod ra si Dencia atubangan sa lamesa sa doctor, sulod sa klinika ning sayong kahaponon. Pagkahuman og bandahi, si Dencia nga usa ka biyuda kahagkunon sa mananambal nga nagbarog sa iyang atubangan. Nagpahiyom siyang naghikap sa bandahi sa iyang ilong.

Usa ka bulan na ang nakalabay sukad sa pagtubo sa bugon o kawonggo sa tomoy sa iyang ilong. Mora la’g awom sa sinugdanan. Unya, dangtag duha ka semana, mora na kadako sa bunga sa mansanitas. Rekomendado si Dr. Lorna ni Abeth kauban ni Dencia nga magtutudlo sa saring publiko. Sa ikatulong semana, gikunsolta ni Dencia si Dr. Lorna. Gipa-biopsy ni Dr. Lorna ang bugon. Ug gipabayad siya’g P3,000. Kay matud sa doktora, tua sa Manila ang laboratoryo maka-biopsy. Wala’y laboratory sa biopsy dinhi sa Sugbo.

Pagkasunod semana, wa pa niabot ang resulta sa biopsy. Nireklamo si Dencia. Kay gusto na siyang pa-opera. Apan nahadlok lang siya’g cancerous unya ang bugon. “Di nato mapugos pagpadali ang mga doctor sa laboratoryo sa Manila. Kay usahay duna sila’y biyahe sa abroad” ni Dr. Lorna. “Sa ato pa, kun dinalian ang operasyon kun pananglitan cancerous ang bugon, mamatay na lang ang pasyente, kay ang doctor nga nag-biopsy tuas abroad?” ni Dencia sa pagbisita niya sa klinika sa mananambal.

“Kun gusto ka operahan bisa’g wa pay resulta sa biopsy, irekomendar tika’g surgeon” ni Dr. Lorna. “Ay na lang. Mangita lang ko’g second opinion” ni Dencia dayong tindog ug biya sa klinika. Nangluspad si Dr. Lorna.

Sa ubos nga pangagpas ni Dencia, momahal ang bayranan sa surgeon kay ang doctor nga nagrekomendar duna may finder’s fee. Busa, ang girekomendar magpataas gyud sa iyang suholan.

Napugos si Dencia og adto ni Dr. Orly nga higala sa iyang ig-agaw nga madre. “Di man tinuod nga way maka-biopsy sa Cebu. Sa tuig 1983, estudyante pa ko sa Medicine, duna nay mo-biopsy sa Cebu City Medical Center” ni Dr. Orly. Nahikatawa si Dencia.

“Sa tan-aw seguro ni Dr. Lorna tagsa ra ka molugsong sa siyudad” ni Dr. Orly. “Tagsa ra gyud. Layo man kaayo akong pinuy-anan. Tua ra ko nagpuyo sa lungsod sa Catawba diin tua ang tunghaang akong gialagaran ni Dencia. “Pila man kaha ka kilometro didto gikan sa siyudad?” ni Dr. Orly, “150 kilometros sa amihanang Sugbo” ni Dencia.

“Unya, unsa may plano nimo ni Dr. Lorna?” ni Dr. Orly. “Mangunsulta una ko’g abogado. Kun makakiha ba ko’g malpractice” ni Dencia. “Angay gyung ikiha ang mga doctor ingon ana. Aron dili madugangan ilang mabiktima nga pasyente” ni Dr. Orly. “Unya, pila may akong bayranan, doc?” ni Dencia. “Kuwatro mil, ra” ni Dr. Orly. “Dala na’s tambal ug anistisya” nakapanghupaw si Dencia. “Baratoha ra gud, doc!” ni Dencia. Mapahiyomon. “Tabang man gyud among unang tumong sa pasyente. Dili pangilad” ni Dr. Orly. “O nia dok, o” ni Dencia.

Nihikyad og lima ka libo sa lamesa sa doctor. “Ang usa ka libo, akong premyo nimo tungod sa imong ka maayo ug kabuotan nga pagkadoktor” ni Dencia. “Salamat” sa doctor. “Way sapayan” ni Dencia. Gilamano niya ang doctor agi’g panamilit. (Kataposan) (Alang sa magbabasa nga gusto’g libreng kunsulta, dad-a ning pahina sa sugilanon sa opisina sa tagsulat. I-atol og Sabado sa buntag).