Ang inalig-ig sa iyang sakyanan nakadugang sa iyang kapikal. Kun dili pa sugo sa iyang labaw, dili gayod siya moanhi ning dapita nga alang kaniya, usa ka lasang. Lasang sa katubhan kay bisag asa ka molingi maoy imong makita ang bagang duot sa mga tubo nga mosum-ok lang kag diyotay, dili ka na makita.
Si Edmon usa ka magsusulat. Siya maoy nagpadagan sa lindog nga “Of Human Interest” sa ilang mantalaan. Mga talagsaong hiyas sa tawo maoy iyang gipangita. Ug kagahapon, gipalabtikan siya sa ilang labaw.
“Mon, haiy maayo kun adto na sab ka manguha’g materyal sa banika?” sa editor pa.
“Asa pananglit, Boss?”
“Sa amihanan. Dunay usa ka pabrika sa asukar didto. Ang Bogo-Medellin Milling Co., Inc. Mauswagon kining pabrikaha kay maayong pagkadumala. Busa maayong kuhaa’g feature!”
Igo na lamang sa pagyango si Edmon. Apan sa kahiladman nag-agunto ang kabug-at sa buot. Tiaw moy mobiyahe siya’g kapin sa usa ka gatos ka kilometro gikan sa dakbayan sa Sugbo, ug wa pa gayoy seguro kun makadawdaw ba siya’g talagsaong hiyas sa taga banika.
Samtang nagsubay na siya sa dalan padulong sa pabrika, dihay usa ka eskina nga iyang nalabyan nga may karatula nga nagkanayon: This way to the residence of Don Vicente Villamayor. Mora’g nakahimungawong siya sa maong ngalan. Gi-interview kini diha sa TV ug nahinumdom siya nga kini maoy tag-iya sa labing lapad nga katubhan dinhing dapita.
Mipadayon siya sa unahan kay daan na niyang giplano nga ang manedyer sa pabrika maoy iyang dulngon. Kay may lain pa bang tawo dinhi nga may mga hiyas nga sarang makatukbil sa kaikag sa mga magbabasa?
Kalit nga natumban ni Edmon ang brake sa iyang sakyanan dihang may nakita siyang daghan tawo sa unahan. Nagpundok kini sa tunga sa dalan. Sa pikas bahin sa dalan dihay nagpuot nga aso.
Gipahunong ni Edmon ang kotse duol sa gipundokan sa mga tawo. Dili makaagi ang sakyanan kay wa manumbaling ang mga tawo, ingon sa natingob ang hunahuna sa ilang gibuhat. May naghakot og tubig. May nagtuslob sa mga sako ngadto sa tubig. May nag-apod-apod sa mga basang sako ngadto sa mga tawo nga naglinya daplin sa katubhan nga atbang sa katubhan diin nagpuot ang aso.
Ang nakapatingala kang Edmon kay hasta mga bata ug babaye miapil. Dihay mga tigulang babaye nga nagkugos sa mga masuso, tingali ang mga inahan mitabang.
Giabot og kaikag, mikanaog si Edmon sa kotse ug mipadulong niadtong tigulang nga nagsayawsayaw pa nga nagkugos sa masuso.
“Unsa diay ilang gibuhat, Ya?”
“Bas-on nilas tubig ang mga sako aron ipawong sa kayo!”
“Ilang sungsongon ang kayo?”
“Dili! Maghuwat ra silas daplin aron atngan ang aligato nga motugpa sa pikas katubhan.”
“Kinsang katubhan?”
“Kang Nyor Inting!”
“Don Vicente Villamayor?”
Miyango ang tigulang. “Ug kanang nasunog, kang Nyor Gavino na. Ambot nganong gipasagdan sa mga tawo ni Nyor Gavino!”
“Buot ba nimong ipasabot, Ya, nga di gyod ninyo patabokon ang kayo nganhis pikas ... sa kang Nyor Inting?”
“Siyempre! Kun mahimo, ikalas pa namo ang among kinabuhi alang sa among katubhan!”
“Ya, nganong miingon man ka nga inyong katubhan? May labot ka kang Nyor Inting?”
Miatubang ang tigulang kang Edmon.
“Uy, Dong, aron ka masayod, ang katubhan ni Nyor Inting giisip namo nga amo kay naa mi magpakabuhi. Kun unsay abot niini, among gisaw-an. Kun magkasakit mi, si Nyor Inting ang mopaospital namo. Panahon sa Pasko, may pinaskohan mi. Human sa ting-intos, may bahin mi sa ganansiya sa tubo. Sa kalipay’g kasakit, kabahin namo si Nyor Inting!”
Wa katingog si Edmon.
“Duol na ang kayo! Andam na mo!” dihay tingog nga mituhaw.
Milihok dayon ang mga tawo. Ang naglinya sa daplin sa katubhan ni Nyor Inting, nag-andam na sa mga basang sako, daw ang mga manggugubat sa karaang panahon nga nag-andam sa ilang mga taming.
Si Edmon mibalik pagsakay sa kotse. Gipadagan ang sakyanan. Apan ang dagan paatras ... paatras ... ug paatras balik niadtong eskina nga may karatula. (Katapusan)