Bisan og malantaw lang

Nagkapandolpandol ang dinaganan ni Ramon. Usahay masukamod. Mobarog, mamapha. Nag-abot ang iyang ginhawa. Wala baliha ang kakutas. Aduna siya’y gi-apas.

Nahinumdom man gud siya sa ilang giestoryahan ni Linda panahon sa ilang graduwasyon. Gipahibalo siya ni Linda; sa oras, petsa ug adlaw nga iyang igikan. Dad-on siya sa iyang papa ug mama nga mamalhin na pagpuyo ngadto sa Amerika. Kini ang pagbuot sa lolo ni Linda haron mahilayo siya ni Ramon. Kinahanglan putlon ang ilang panagsuod samtang mga bata pa. Dili gusto sa apohan ni Linda nga magkaduol ang ilang pamilya tungod nilang duha.

Si Linda ug Ramon magkauban sa Saint Ignatius School. Suod kaayo silang duha. Misamot ang kalagot sa apohan ni Linda sa ilang panagsuod dihang migraduwar sila sa elementarya. Si Ramon maoy balidektoryan, samtang si Linda ikatulo lang.

“Nganong maglagot man ang imong lolo sa among pamilya Lin? Akong papa abogado. Akong lolo enhinyero. Aduna mi balay, yuta, ug awto,” binata nga pangutana ni Ramon.

“Sumala pa ni papa, ang akong lolo may kalagot na sa imong lolo sukad pa sa ilang pagkabata. Kaniadto kuno, ang imong lolo kabus kaayo. Mananggot ang amahan. Pamalit ug baligya sa garapa, plastik ug botelya ang pangita sa inahan. Tiglampaso ang imong lolo sa dakung balay sa akong lolo.

“Karon, ang imong lolo enhinyero. Naminyo og magtutudlo. Gisuwerte, nakatrabaho sa Saudi. Nakapalit og mga luna ug nakapahimo og balay nga hamugaway. May anak nga dentista, enhinyero, abogada ug abogado. Ang tanan malampuson sa ilang kurso. Kini ang kamatuoran nga dili madawat ni lolo. Mipatigbabaw ang iyang garbo bisan sa iyang kapakyas pagmatuto sa iyang mga anak. Ang igsoon ni papa, adik, tua sa bilanggoan. Si papa, bisan graduwado sa kolehiyo, tapolan manarbaho. Gasalig sa abot sa kayutaan nga napanunod ni lolo sa iyang ginikanan.”

“Mao ba? Unya unsa may nahitabo sa atong gikasabutan nga moadto ka na man sa Amerika?” pangutana ni Ramon nga mabalak-on.

“Ayaw usa na hunahuna Mon, mga bata pa kita. Basta magbinuotan lang ta sa atong panumpa. Wala nay labot si lolo kanato inig abot sa hustong panahon,” ni Linda sa salabtunong pasalig ug panamilit.

Gipakusgan ni Ramon ang pagdagan. Kinahanglan nga iyang maabtan si Linda, una kini mogikan. Bisan og malantaw lang niya si Linda, igo na nga makatagbaw sa iyang tinguha nga makakulit og mga esena sa iyang hunahuna, una kini mahanaw sa iyang panan-aw.

Wala mapakyas si Ramon sa iyang pagpaspas og dagan. Naabtan gyud niya nga andam na ang pamilya ni Linda sa pagbiya sa ilang panimalay. Nalantawan niya si Linda kansang mga mata luhaan apan mapahiyumon nga miwarawara kaniya dala ang senyas nga sila ra duha ang nagkasinabot kun unsay ipasabot. Mibalos si Ramon pagwarawara sa iyang kamot, puno sa paglaum nga pinaagi nilang duha ni Linda magkahiusa ang ilang pamilya inigbalik niini paabuton puhon. (Katapusan)