Piki nga ungo

Para bay. Dinhi lang ko manaog,” nagkanayon si Purin ngadto sa nagmaneho sa trak nga iyang gibukongan gikan sa iyang gitrabahoan.

“Dinhi ka diay nagpuyo, bay?” sukot sa nagmaneho sa trak, samtang niprino ug nipalugar niini.

“O, pero sudlonon pa. Kapin pas usa ka kilometro,” ni Purin nitubag, nagpunting sa dapit nga iyang gipuy-an.

“Mora’g awaaw man na diha, bay,” matud pa sa nagmaneho.

“Naay pila ka mga balay, pero lagyo lang,” si Purin nagkanayon, samtang niabli sa pultahan sa trak ug nikanaog. “Daghan kaayong salamat, bay.”

Nilabang si Purin sa karsada. Sa agianan paingon sa iyang balay, adunay gamay’ng tindahan, ug abirto pa kini. Adunay tulo ka tawo nga nag-inom ug puros na hubog. Gikulbaan si Purin, kay basin pariglahan siya inig agi niya sa tindahan. Apan napugos siya pag-agi sa maong dalan, kay ang laing dalan libot na kaayo; mokabat og duha ka kilometro ang iyang baktason.

“Pre, imo ning tagay,” matud pa sa unang hubog.

“Pre, pre, mora’g nay nagpadulong nganhi sa tindahan,” matud pa sa ikaduhang hubog.

“Bitaw pre. Nia na gani siya,” tubag sa ikatulong hubog. Mosaylo unta si Purin sa nanag-inom.

“Bay, bay, taga diin ka man!!? Morag ala una na man sa kadlawon!” Matud pa sa unang hubog. Wa kunohay makamatikod si Purin samtang naglakaw.

“Huy!!” gisinggitan si Purin sa ikatulong hubog. “Inom usa!!”

“Dili man ko moinom, bay,” kalmang tubag ni Purin.

Nibarog ang ikaduhang hubog ug nagkanayon, “Inom, inom usa!! Di ka gani moinom, kulatahon ka man namo.”

Nangatawa ang laing duha ka hubog. Nisamot ang kulba ni Purin, kay giharangan na man gyod siya. Busa napugos siya pagdawat sa baso nga gipuno sa bino Kulafo ug niyarok niini. Nihilab pag-ayo ang iyang tiyan ug nalipong siya; gani, gilingolingo niya ang iyang ulo para mawala ang lipong.

“Bay, padayon na ko, ha,” matud pa ni Purin.

“Usbi, usbig usa ka baso,” nitunol ang unang hubog. Nitutok si Purin sa basong puno sa bino, ug, way tingog-ingog, nikaratil og dagan. Nibahakhak og katawa ang tulo ka hubog.

Nihunong si Purin og dagan didto na sa unahan, gikutasan pag-ayo ug gipaningot. Taodtaod, didto na siya sa tunga-tungang bahin -- sa karsada ug sa iyang balay. Adunay dagko ug tag-as nga mga kahoy didtong dapita. Ngiob tungod sa nagyungyong nga mga sanga ug dahon, apan maklaro-klaro’g gamay ang mga punoan sa kahoy.

Samtang naglakaw, nakakita siya og nagdagtom sa unahan; dili man sab punoan sa kahoy. Busa nihinay siya paglakaw ug naniid.

“Unsa kaha na? Dili mahitabo nga ang hubog na didto sa tindahan,” hagawhaw ni Purin. Nisamot ang iyang kakulba ug nanglimbawot ang iyang balhibo. Sa dihang mga napulo’g lima na lang ka metros ang iyang gilay-on gikan niini, nakadungog siya’g tingog.

“Wak! Wak! Wak! Wak! Wak!” Nahiugnok si Purin nga nakadungog sa tingog, namugnaw, ug nanglimbawot ang tingkoy. Nisibog siya og gamay.

“Kun mobalik ko sa agi, tua say mga hubog didto sa tindahan,” nagkanayon si Purin diha sa iyang hunahuna.

“Wak! Wak! Wak! Wak! Wak!” Nisamot ka isog ang tingog sa nagtuwad nga ungo. Naglibog na siya unsay iyang buhaton. Apan iyang gisulayan pagbuntog ang iyang kahadlok. Busa, gikalkag niya ang iyang buhok, gihukas ang kamisin ug gihubo ang karsonis -- karsonsilyo nalang ang nahibilin -- gigumon niya ang iyang sapot ug gibitbit ang tsinelas. Nitikubo siya og gamay, ug nagpakaangkaang kunohay siya nga nipaingon ngadto sa nagtuwad nga ungo. Ug si Purin:

“Wak! Wak! Wak! Wak! Wak!”

Ug sa dihang tungod na siya niini, nadunggan ni Purin ang babay’ng ungo nga nagkanayon:

“Huy, ayaw pangunay! Kita ra! Adto lang ka sa unahan pag-estasyon. Di ta magluon dinhi.”

“Oo, sige, ari ko sa unahan,” tubag ni Purin, nga gisaglan og makapamugnaw’ng kalisang. Ug nikaratil siya og dagan, way hunong-hunong, nagsisi’g panlingi.

“Bug!!! Uuuu!” Napayaka ug niagulo si Purin sa kasakit. Nabangga siya sa lubi. Hapit siya makuyapi. Nihuboy ang iyang agtang. Sa dihang nahupay nag gamay ang kasakit, nakita niya nga adunay nagpadulong kaniya ang babay’ng ungo: “Unsa may nahitabo?”

Nitimbakuwas si Purin ug nikaratil na usab og dagan, bilin ang sapot ug tsinelas.

“Abli! Abli! Ablihi ang pultahan!” Gipukpok ni Purin ang lawanit nga pultahan sa ilang balay. Apan wa gayoy niabli kaniya. Busa nilipot siya sa ilang balay ug, ginamit ang kawayang hagdan, nikatkat siya ug didto niagi sa pangki aron makasulod sa ilang balay.

“Day, day, day Mona!” sangpit ni Purin sa iyang asawa. “Hain man mong inday Nakya?” Wa gayoy nitubag ni Puri. Sa kalit nakahinumdom siya nga ang iyang asawa ug anak tua diay nangatulog sa balay sa iyang ugangan, si Insyang, didto sa kasikbit nga balangay.

Gihiram niya ang puspuro didto sa abuhan ug gidagkotan ang lamparilya. Ug iyang nakita ang iyang kaugalingon: kalkag ang buhok, way kamisin ug karsonis -- karsonsilyo ra ang nahibilin diha sa iyang lawas -- ug way tsinelas.

“Hu! Salamat! Nailad ang ungo!” Nituaw si Purin. Ug gihapuhap niya ang bukol sa iyang agtang.

Nisulod si Purin sa ilang lawak. “Tabang!!” Singgit ni Purin.

“Imo kong giilad. Piki kang dako!” matud pa sa babayeng ungo.

“Ayaw, ayaw kog unaya, ma Insya......ng!!!!” (Katapusan)