Mao na ni 'ron

Ikaw tong nagdigwadigwa sa lababo, Cristine?” Sugat, sukna ni mama Mely sa paggawas ko gikan sa kusina. “Morag naglain ang kabuhi ko, Ma...” tubag ko, “tungod tingali sa hangin sa elektrikpan nga kusog kaayo pagkatu’g ko gabii.” “Hangin sa elektrikpan?” sumay niya, “tingali bayag lain na ‘na, ha...?”

“Si Mama baya...” paundayon ko, “kalai’g hunahuna...”

“Oo, ingna lang. Loving ra ba kaayo mo anang anak ni Dino-Nena nga tan-aw nako sama sab nimo, batan-on pa nga wa say buot! Katorse anyos pa gani nanarato na!”

Wa ko nalang tubayi si Mama aron way daghang yawyaw. Misulod ko sa akong kuwarto. Milingkod atubangan sa tokador. Morag gilainan kong nagtan-aw sa dagway ko sa salamin. Gihamagan ko sa daklit nga kakulba. Kinsay dili? Wa gyod mangulipas ang panaghap ni Mama!

Kalit sab dayon nga nangesena sa akong hunahuna ang nabubat namo ni Richard, akong batan-on usab nga uyab, anak ni Noy Dino-Nena, nga sa pipila ka mga higayon mapugsanon gyod siyang mihangyo nako nga buhaton gyod namo ang gidili nga butang aron kuno pagmatuod kun unsa gyod nako siya kamahal. Nahimo gyod namong lalis, nahimong away ug pagbinungolay. Apan way epekto kining tanan. Kay ginaingon man god: kapugngan pay baha ... apan ang gugma dili ug di gyod kapugngan kay ang iyang gusto gayod maoy matuman! Ug mao na ni ‘ron! Nailog gayod ang banderang puti sa akong kaputli. Sakit kaayo ang unang kasinatian sa pagtugyan ko sa akong pagkababaye. Apan sa sunod ug sa daghan nang mga higayon wala na namo kapugngi ni Richard ang dili na kabalibaran nga agda sa among kahigal. Ug ang pagduda ni Mama niadtong pagdigwadigwa ko usa niana ka buntag, duna nay tukmang tubag nga ako ray nasayod. Sekreto kini. Sekreto kaayo alang kanako!

Giteksan ko dayon si Richard. Nagkita mi sa dakong Cebu Mall sa North Reclamation Area nianang pagka hapon.

“Unsaon na man nato ini, Chard...” gipakisayran ko dayon siya ug gihapuhap ko ang akong tiyan, “nia na man ni...?”

“Problema na ni nato, Cris...” Milugdong ang iyang nawong.

Unya, nahilom kami...

“Ato lang ning ipa-abort!” ni Richard, midungo sa akong tiyan.

“Ha!” nakalitan ko sa desisyon niya. “Ayaw, Chard, uy... maluoy ta sa bata.”

“Ana na lang gyod ni, Cris,” ni Richard nasab, “wa pa tay andam. Mga estudyante pa gud ta, di ba?”

Nabalaka gyod kaayo ko. Wa mopasalig si Richard nga iya akong pangasaw-on. Duha na ra ba ka buwan kapin ang akong gisabak. Nakamatikod ko nga si Richard morag naglikay na kanako kay matag teks ug tawag ko niya sa selpon, dili na gyod siya motubag.

Maayo tingali’g sultian ko nalang si Mama Mely ning akong kahimtang karon. Ug si Mama na lay mosulti ngadto ni Papa Robert. Bisan nagtuo kong kasab-an gyod ko nilang duha, bahala na! ihilam-os ko nalang unya ang ilang kasaba nako.

Kun pananglit, dili gyod moangkon si Richard nga siya maoy amahan ning akong gisabak, unsa man gyod kahay akong buhaton?

Kini, kay nagtubo na man gyod ni sa akong sabakan -- unsa man? Wad-on ko na ba lang ni siya sa kalibotan aron ilabay sa mahugaw’ng basurahan? O, pakatawhon ko siya sa kahayag bisan dili siya ilhon sa nakapahimulos kanako?

Kalibog ko baya. Naglibog gyod kaayo ko niining akong pagkabiktima sa kaugalingon kong kahuyang. (Katapusan)