Si Tatay Hulyo palikero

Ang pagdawat sa buhat nga mamunga og maayong panag-ingnan maoy sukaranan sa liso sa kaayo, mosalingsing kini aron mapuslan sa kadaghanan. Apan kun atong ipadaplin ang buhat nga maayo, kini mamunga og dili maayo.

Sa lungsod sa Kanturatoy, adunay linalang nga dili gayud hitupngan ang kahibawo sa mga hiyas nga kadaghanan gilikayan. Anaa kaniya ang dungog sa pagkadukirok sa babaye, pagkasugarol, pagkahambogero, ug pagkapalahubog. Siya nabantog sa tawag, Tatay Hulyo.

"Pagkanindota gyud nimo Tekla. Bisan pakapinan ka og ticket sa grand lotto, ikaw gyud ang akong pilion," nagpanakla si Tatay Hulyo nga nagsud-ong ni Tekla. "Sus, kanimo Tay, nahibawo ko nimo oi. Ubo na lay gahi nimo," tubag ni Tekla sa gipamulong ni Tatay Hulyo dayong lakaw palayo aron makabaligya sa iyang bingkang pinaliki.

Ambot ba og ngano nga dili man gayud makapugong si Tatay Hulyo sa iyang pagkadali madani og babaye. Si Tasya nga bag-ong abot sa ilang lungsod, wala usab palabya ni Tatay Hulyo. Usa niana ka hapon, mao pa gyuy pag-abot ni Tasya sa tubaan ni Uray Angkay, gitagad dayon kini niya samtang sakto pud nga puwa-puwa na iyang nawong sa duha ka bul sa bahalina nga iyang nahurot. "Tasya, pagkaanindot ba niining hapona nga nagkakita ta. Tam-is kaayo tan-awon imong pulang wait nga gibulit nimo og lipstick. Matahom kaayo ka," pinabugnaw nga tingog ang gibuhian ni Tatay Hulyo ngadto ni Tasya.

"Oi Tay. Komedyante gyud ka. Ug makalingaw pa gyud. Bitaw tay, may problema ko. Wala kuy kwarta rong panahona. Basin mananto ko," pulong ni Tasya dayon sampit ngadto sa tindera aron mopalit og suka.

Si Tatay Hulyo wala dayon makatingog human mahibawo nga nagpangita si Tasya og katantuhan.

"Ang kwarta sa akong bulsa, P100.00 na lang, unya kuhaan pa og bayad sa bahalina. Mopalit pa ko og tabletas para sa akong diabetes," hilom nga tuaw ni Tatay Hulyo sa kaugalingon. Wala madugay si Tatay Hulyo nag-ubo ubo. Gahi iyang ubo nga sunod sunod.

"Tasya, mouna lang ko nimo og lakaw ha. Kay nisuol akong ubo. Sige ari na ko," pulong ni Tatay Hulyo nga nagdali palayo sa tindahan.

"Sige, Tay Hulyo, maayo unta nga dili ka ubhon sunod natong kita aron makaestorya ta. Basin pa og makatabang ka sa akong problema sa kwarta." Tubag ni Tasya.

Si Tatay Hulyo kanhi, naila sa lungsod sa Kanturatoy isip usa sa mga tubig-tubigan nga lumolupyo. Matag karon ug unya, hikay didto ug hikay diri. Iyang mga kahigalaan naglakip sa mga hamiling tawo sa katilingban. Apan nahanaw daw bula ang tanan sa dihang gilampurnas siya sa katalagman. Nasunogan siya ug naugdaw hangtod na iyang kwarta nga tinipigan sa kaban.

"Tay Hulyo, wala gyud ko makapugong natintal man ko nimo. Apan salamat ha sa kwarta nga imong gihatag nako. Molarga ko ugma sa Manila aron mobakasyon," pulong pa ni Isyang samtang naghayang kini ibabaw sa kama nga walay sapot.

"Sus, kanimo Isyang, walay sapayan. Tagbaw pud ko nimo". Dali nga nadani si Tatay Hulyo ni Isyang sa unang higayon sa ilang panagkita sa kumbira sa ilang silingan. Humot kaayo kini, kinoloran ang buhok daw langyaw.

Pipila ka adlaw ang nilabay, may nakahinabi si Tatay Hulyo samtang siya nag-inom og bahal.

"Sir, si Isyang wala na mobalik sa hospital aron among mahatagan og tambal sa iyang sakit nga AIDS. Nabalaka na kaayo mi kaniya. Daghan man gud ang madani ni Isyang. Gawas nga paraygon ug gwapa, maayo ra ba kaayo to siya manintal labi na sa mga edaran nga mga lalaki. Sige sir. Ari nako," pulong sa iyang gikahinabi.

Si Tatay Hulyo, nitiurok sa iyang nahimutangan. Naamang, gikulbaan, gisingot, wala mahimutang, gapitok-pitok ang mga mata. (Katapusan)