Ang kusog ni Minerva ungo

Namatay ang inahan ni Minerva sa pagpanganak niini kaniya. Tungod niini way maayong buot ang iyang amahan nga si Sendo kaniya. Masayop lang og gamay ang bata lapdosan dayon ni Sendo sa iyang bakus ang sampot ug bitiis niini.

Dihang nadalaga na si Minerva may usa ka tiguwang nga moanha pagkalit sa ilang balay ug iatol kini nga wala si Sendo sa balay. Kausa niana, nakugang si Minerva pagbutho sa tiguwang nga ginganlag Morcado, kay mao kini ang ngalan nga gipaila kaniya sa tiguwang lalaki.

“Unsa man diay ang imong tuyo nako, Iyo, nga kanunay mo man akong anhion dinhi sa amo?” ni Minerva nga gibati na’g kalagot sa tiguwang. Puti na ang tanang buhok niini ug bako ang bayhon ug may pagka-bangason ug unya dagko ang mga ngipon niini. Lawom ang iyang mga mata.

“Ikaw, ikaw ang akong tuyo, Rufina,” ni Morcado pa nga miduol sa dalaga.

“Rufina? Ako imong gitawag og Rufina? Dili man Rufina ang akong ngalan, Iyo. Ako si Minerva,” pahayag ni Minerva.

“Oo, sa imong amahan, Minerva ka, apan alang kanamong mga taga baryo Ngitngit, ikaw mao si Rufina. Abi gud nimo, kadtong imong inahan nga si Angustia, mao ang bugtong anak namo nga babaye. Ug nasubo mi dihang mihilom lang siya’g kuyog sa imong amahan nga si Sendo. Ug kay gihigugma man sa imong inahan ang imong amahan wa lang namo siya supaka apan may gisulti kami kaniya ang una nilang anak nga mao ang una namong apo iya gyung nganlan og Rufina, kay ngalan kana sa labing mangtas namo nga apohan...” Mipitokpitok ang mata ni Morcado.

“Ug ikaw mao ang una namong apo, Rufina...”

“Nia, kupti kining dala kong sungkod, kupti lang palihog, sige na kay makatabang ra kini kanimo, kay nagtubo ka ra ba nga guwapa kaayo ug basin unya’g dunay maibog nimo ug unya tinontohan ka. Ila kang among-amongan.” Gipaduol ni Morcado ang sungkod. Mihikap si Minerva ug human niya’g hikap ingon sa nalipong kini ug unya natumba nga mora’g gipatol. Gisakwat dayon kini sa tiguwang ug gidala sa taas gipahigda. Pagkamatngon na og buot ni Minerva diha pa gihapon si Morcado sa iyang tupad.

“Unsay imong gibuhat nako, ha?” gibatig kakuyaw ang dalaga.

“Rufina, apo ko, ayaw kahadlok kay sukad karon parehas ka na sa imong inahan. Usa ka na ka ungo. Ug duna kay kusog nga dili basta-basta. Sige, adto na ko ug kun makalugar ka, duawa lang mi si lola nimo Merdusa didto sa baryo Ngitngit nga sakop sa lungsod sa Dumog. Magpaabot kami kanimo, Apo,” ug milakaw si Morcado, ang apohang lalaki ni Minerva.

Tuod, nianang pagka-ingon ugma sa gabii, naligo si Minerva sa atabay diha sa likod sa ilang balay. Naghubo na lang siya sa iyang sapot kay maayo nang wala gyu’y sapot ang iyang lawas aron makapanglugod siya’g maayo sa tanang importanteng butang sa iyang lawas ug sa iyang pagka-babaye.

Apan, nakugang si Minerva dihang may upat ka lalaki nga mikalit lang og tumaw ug gikuptan si Minerva nga hubo ang lawas. Milugnot si Minerva apan wala siya’y mahimo kay gigakos na siya niadtong bangason nga lalaki ug gidigo sa hawok niini. Unya, nahinumdom si Minerva nga may kusog siya nga dili bastabasta segun sa sulti sa iyang lolo Morcado.

Ug tungod niini, mikalit siya’g lugnot ug nangalagpot ang upat ka mga lalaki nga wala nay mga sapot aron modimdim na unta sa iyang lawas. Gipangpaak ni Minerva ang upat ka mga lalaki. Ug ingon sa giuhaw siya og dugo, busa, iyang gisuyop ang ilang mga dugo.

Pagka-ingon ugma, nadungog dayon nga may upat ka mga lalaki ang gibalbal didto sa may lugot. Kay gikan sa atabay gidala ni Minerva ang upat didto sa lugot aron way magduda kaniya. Unya, kuyog sa iyang uyab nga si Tiboy, miadto sila sa baryo Ngitngit-- didto sa dapit diin tua ang mga kaliwat sa inahan ni Minerva. Nalipay ang iyang mga apohan sa iyang pagduaw ug misinggit sila sa laing ngalan ni Minerva nga nagkanayon: “Si Rufinaaaa, nia si Rufinaaa, nia ang among apo! Maglipay ta ug maghikay ta’g dako kay nahibalik na ang nawala namong anak nga gipulihan na sa among apo nga si Rufinaaa, heeeee, wakkkk! wakkkkk! wakkkk! kweeee!”

Gibati’g kakuyaw si Tiboy sa iyang nasaksihan ug nadungog apan gikuptan ni Minerva ang iyang tuong kamot ug misaka sila sa balay sa apohan ni Minerva nga puwerteng mangtasa. (Kataposan)