Sugilanon: Talagsaong lubong

Ang kamatayon sa tawo kun gidawat na niya mismo ug sa iyang pamilya, mahimong alegre na kini ug dili na masulob-on. Kini ang giasoy ni Atty. Fred Danas, 76 anyos mahitungod sa iyang maguwang nga namatay sa edad nga 97.

Kamanghuran si Fred sa napulo ka managsoon. Taga Carcar sila. Puro sila propesyonal nga managsoon.May CPA, enhenyiro, kapitan sa barko, doctor ug magtutudlo. Si Fred ra ang abogado. Si Noy Filemon kamaguwangan nila, usa ka magtutudlo. Pagretiro niya, napensionado unya nabiyudo. Ang hobby ni Noy Filemon, sayaw. Hilig siyag ballroom dancing. Kamao siya anang bogo, tango, chacha, rumba ug uban pa. Ang paborito niyang sayaw, chacha.

Tag-as silag kinabuhi nga mga managsoon.Ang ubang mga manghod ni Noy Filemon, niunag kamatay niya. Ang mga edad sa mga niuna, wa niminus sa 90.

Dihang naglain na ang lawas ni Noy Filemon, dihang di na siya kasayaw kay nanakit na iyang kalawasan sa artraytis, gipundok niya iyang tanang mga igsoon nga buhi pa, mga anak, mga pag-umangkon,mga apo, apo sa tuhod, ug apo sa sungkod. Nanamilit siya kanilang tanan ug nanugon.

"Maayo nang tarong pa akong pangisip, wa pa ko angu-anguha nga magkaistorya ta. Nanamilit nako daan ninyo. Ug tumana gyud to akong gipanugon" sa tiguwang.

"Kun tiguwang na ang tawo ug ganansiya na kaayo ang gitas-on sa iyang kinabuhi, tiaw mong sobra trayenta anyos kong nagdawat og pension, dili na angay hilakan iyang kamatayon" dugang niya.

Tuod man, pagkamatay ni Noy Filemon, morag nagpista sa ila. Mga paboriting musika ang gitukar sa ilang esteryo. Moundang lang ang mga tukar kun dunay mangadye o magmisa.

Sa adlaw sa iyang lubong nagsuhol ang mga tagtungod og usa ka banda. Kanang gitawag kaniadto og bong teretet. Sa pagpanaw sa porlon gikan sa iyang balay ngadto sa simbahan, ang mga tukar sa bong teretet mga huni nga tanggo. Pag-abot sa simbahan, sa wa pa magsugod ang misa ang rumba nga musika ug bogi ang gitukar. Dunay pipila ka mga tawong nanambong sa misa nga naisa ang mga kilay ug nangunot ang mga agtang. Wa sila kasabot nga imbis masulob-on mga huni ang itukar, mga malipayon man hinoon.

Gikan sa simbahan ngadto sa menteryo, sa pagpanaw sa porlon, mga chacha ang tukar sa bong teretet. Wala gyuy nagmasulob-on sa nangabay sa lubong. Puro managpahiyom.

Sa dihang gitumod na gyud ang lungon sulod sa nitso, ang pinakapaboritong chacha nga huni ni Noy Filemon ang gitukar sa bong teretet. Kadtong giulohan og "Cha Cha Cha Kereko Batsilon". Kasayawon ang tanang nangabay sa lubong.

"Sukad masukad, kadto pa ko kakita’g lubong nga way naghilak. Ug puro nagkatawa ang nangabay" matud ni Fred. "Kay mao man lagi panugon sa mismong namatay" dugang niya. (Katapusan)