Luyo sa kalaksot

Nangukab ang tawo sa tinabunang mga sud-an. Tinabunang tinula nga barilis iyang naukban. "Naa moy tinuwa, day?" nangutana siya. Bisag ang tinuwa gyuy iyang naukban. "O, sir" tubag ni Josefa ang kinamanghuran sa tulo ka managsoong puro dalaga.

Naglakaw ning tawo sa karsada. Ug nikalit lag butho sa ilang karenderya nga ginganlag Three Sisters' Eatery sa Basak, Mandaue.

Nisulod ang tawo. Wa pay laing customer. Alas diyes na ron sa buntag. Ganiha, sa tingpamahaw, daghang namahaw. Karon, si Jesusa ang kamaguwangan nga maoy kusinera, nangluto pag lain laing mga putahe. Ang iyang assistant nga si Maria, ikaduhang anak nanghiwa og mga lamas.

Ilong tuwapos na silang tulo. Ug way mga uyab. Hapit na mahimong mga dagang guwang. Kay nilapas na sila sa trayenta ang edad. Sobra sila ka mabinantayon kun dunay lalaki nga mopakitag interes sa usa kanila. Tungod sa hitabo sa ilang mga iyaan nga napaangkan, nangahadlok silang makigrelasyon og lalaki. Hinoon, pilian sab gyud silang pagkababaye. Kay puro man maayo’g hitsura sila. Kabilin sa ilang ginikanan kining karenderya nila.

Nag-shortpants og asul ang kustomer. Nag-T-shirt og stripe nga asul sab. May gibitbit siya nga plastic bag. May sulod upat ka libro ang plastic bag. Pihong gikan sa Gaisano Super Metro. Namalit og bargain nga mga libro. Nilingkod ang tawo sa plastic nga lingkuranan pinakaduol sa pultahan sa karenderya. Gibutang niya ang bag ibabaw sa lamesa.

Nitindog siya paghatud sa tinuwang barilis sa panaksan. Nangita siyas butanganan sa kutsara'g tinidor.

"Kami lay kuha sa kutsara’g tinidor" matud ni Jesusa. Naglingkod siya duol sa stove nga may tulo ka burner nga puro may gitak-ang. Nipahiyom si Maria sa tawo.

"Unsay inyong kan-on dinhi? Humay o mais?" sa tawo. Nibalik og lingkod. "Wa mi mais, sir. Humay ra" ni Josefa.

"Sige okay lang. Magmantinil lang tag humay" niya pa. Nangatawa si Jesusa ug Maria. Nagsigig panghiwa og lamas si Maria.

"Sa amo god duha gyud ka klaseng bugas among lutoon. Duna may gusto’g mais. Duna say gustog humay" sa tawo. Iyang tupi morag sa actor nga si Derek Ramsay. Mga trayentahon iyang pangidaron.

"Nangluto diay mo sa inyo?" ni Maria. Ang gipasabot niya kun may kan-anan ba sila.

"Wa man. Dako man among pamilya. Daghan ming managsoon. Dunay, gusto’g humay. Duna say gusto’g mais" sa tawo. "Ah mao diay" ni Maria. Nagyangoyango.

Pag-abot sa kan-on nga gitunol ni Josefa, daghan. Nag-ugdo sa plato.

"Tunga lang akong kan-on day. Kay nag-diet lagi ko" sa tawo. Gikuhaag tunga ni Josefa ang kan-on.

"Diabetic ka sir?" ni Maria.

"Nakatag-an ka" sa tawo.

"Daghan na gyud og bawal ang diabetic. Baboy nga tambok, soft drinks, bino ug beer, unya ginagmay lang gyud ang kan-on" ni Jesusa.

"Mao gyud. Kun gusto pa tang mataastaas ang kinabuhi, motuman nalang sa gidili. Di nalang mosupak sa bawal," sa tawo. Nagpahiyom.

Nahilom. Niduko ang tawo. Nisugod og kaon. Pagkahuman nangutana.

"Unsay inyong bottled water?' sa tawo. "Two big" matud ni Josefa. Wa kasuna ang tawo.

"Duna moy Nature Spring?" sa tawo.

"Two big ra gyud sir" ni Josefa.

"Sige, kana lang" sa tawo.

Pagkahuman niyag inom sa tubig, nangutana. "Pila man tanan day?" niya pa.

"P23.00" ni Josefa nga maoy pinakasilbedora sa tulo.

Nitunol og tibook usa ka gatos pesos ang tawo.

"Wa ra ba tay coins. Naa kay coins, sir?" ni Josefa.

"Wa sab. Trayentaha nalang ang tanan. Tip ko lang ang siyete" sa tawo nagpahiyom. Gisuklian siyag sitenta. Mapahiyomon silang tulo ka managsoon. Nakauyon sa batasan sa lalaki.

"Asa man diay ka pauli sir" ni Maria.

"Sa Canduman. Wa lagi koy sinsiyo iplete sa dyip. Maong nikaon una ko aron makapasinsiyo," sa tawo. Nipahiyom.

"Balikbalik n'ya, sir ha" ni Maria. "Salamat ninyo. Balikbalik gyud niya ko. Kay lami inyong sud-an, unya barato. Ug may mga guwapa sang tres Marias," sa tawo.

"Usa ra ka Maria, sir. Ako lang," ni Maria.

"Magsoon ming tulo, ako si Josefa. Siya si Jesusa" ni Josefa nga nitudlo sa iyang maguwang.

"Ako si Rudy. Naa koy talyer sa Canduman," sa tawo.

Nagbilin og pahiyom si Rudy una nitalikod.

"Wa siyay singsing sa tudlo. Way wedding ring," ni Maria.

"Basig ulitawo pa," ni Josefa.

"Basin" ni Jesusa.

"Di pa gyud ta diay angay magpakawa sa paglaum. Duna pa gyuy mga buotang tawo. Luyo sa kalaksot sa dagway sa atong gobyerno ug katilingban," ni Jesusa. Ug nalantawan nilang tulo nga nipara og multicab ang talagsaong customer. (Katapusan)